Kurumlarda girişimcilik dönüşümü


İhsan Elgin

İhsan Elgin

Kurum içi girişimcilik, son dönemin en çok tartışılan konularından biri. Şirketlerin girişimci bir şirkete dönüşmesi için 6 unsurda yapısal değişimden geçmesi gerekiyor. İşte o unsurlar…

Son dönemlerde her yerde kurum içi girişimcilik ve kurumsal girişimcilik konularını duyuyoruz. Herkes konuya bir açıdan yaklaşıp yazılar yazıyor, etkinlikler yapıyor ve eğitimler veriyor. Ama zamanında iş dünyasının önemli konuları olan toplam kalite yaklaşımı, toplam verimlilik veya dijitalleşmede olduğu gibi girişimcilik de kurumlar açısından şirketinin bütününde aksiyon alınması gereken bir konudur. Bu yazımda, son 6 yılda 25’ten fazla büyük kurumda elde ettiğim pratik tecrübe ve Stanford, Harvard ve MIT’nin akademik programlarından aldığım teorik bilgiden yola çıkarak bütünsel değişim için gerekenlere değineceğim. Yukarıda bahsettiğim gibi konuyu kurum içi girişimcilik olarak, yani sadece kurumun içinde girişimcilik aksiyonlarının yapılması olarak değil de tüm şirketin girişimci şirkete dönüşmesi olarak tanımlamanın daha doğru olduğunu ifade ederek başlayalım.

DEĞİŞİM NEREDE OLMALI?
(üst düzeyler), bugünün operasyonunu sürdüren yöneticiler (orta düzeyler), süreçleri hayata geçiren çalışanlar, bu grupların çalışma ortamını düzenleyen yazılı kurallar (prosedür/süreç) ve yazılı olmayan kurallardan (kültür) oluşur. Şirket dışında ise onlara altyapı unsurları sağlayan veya satışlarına destek veren paydaş ekosistemleri bulunur. Eğer bir şirkette gerçek değişim isteniyorsa bu 6 unsurda da yapısal değişim kaçınılmazdır. Aksi takdirde güzel bir iletişim veya çalışan motivasyonunu artırma çalışmasından öteye geçmesi mümkün değildir.

Her unsur için gereken aksiyonu tanımlamadan bir şeyi hatırlatmak istiyorum. Esasında tüm şirketler zamanında bir yeni girişimdi ve bugünün patronlarının çoğu başlarda bir girişimciydi. Bu nedenle şirketler başlarda girişimcilik bakış açısı ve davranışıyla yönetiliyordu. Problem çözme yaklaşımıyla aksiyon ve çözüm odaklı hareket ediyorlardı. Çevik davranırlar ve az kaynakla çok iş denerlerdi. Şimdi de kurumlar profesyonel büyük kadrolarıyla eskisi gibi davranmaya çalışıyor.

6 BÜYÜK DEĞİŞİM
1. CEO: Şirketlerin liderleri, artık bugünü yönetmeyi yöneticilerine bırakmalı ve bir sonraki adımı yani yarını düşünmeli. Bunu düşünürken de şirketin mevcut iş modeli dışında neler olabileceğine odaklanmalılar. Yeni strateji olasılıklarını test ederken erken seviye yatırımcısı gibi yani melek yatırımcı veya risk sermayesi yatırımcısı gibi düşünmeliler. Her alternatifi yeni bir start up fikri gibi görmeli ve melek yatırımcı kriterleriyle karar vermeliler.

2. Orta düzey yöneticiler: Bu grup, İK’nın yardımıyla kadrolarındaki girişimci ruhlu çalışanları keşfetmeye odaklanmalı ve sonrada onların yeni fikirler üzerinde çalışmaları için zaman yaratmalılar. Bu sırada girişimci mentoru gibi davranmalılar.

3. Çalışanlar: Şirket çalışanları, mevcut işlerini yaparken eş zamanlı olarak şirketin içinde oluşmuş kendi işleri dışındaki statükoyu da zorlamalı. Bunun için olanları gözlemlemeli, gördüklerini sorgulamalı ve çözüm fikirlerini geliştirmek için farklı departmandan kişilerle network yapmalılar. Oluşan yeni fikirleri için akıllı riskler almalılar.

4. Süreçler: Şirketlerin yeni fikirler için departmanlardan ve hiyerarşiden bağımsız tanımlanmış bir kurgusu olmalı. Yeni bir fikre sahip bir çalışan, nereye başvuracağını, nasıl bir sürecin (adımlar ve destekler) onu beklediğini ve sonunda neler olabileceğini (ödüllendirme gibi) bilmeli.

5. Kültür: Şirket içinde yeni fikirlerin her seviye tarafından özgürce dile getirildiği, yeni fikirleri denemenin ve yanılmanın olağan karşılandığı, hatta desteklendiği bir kültür yaratılmalı. Ayrıca İK’nın işe alım süreçlerinde girişimci karakterine sahip yeteneklere odaklanılmalı ve teklif paketleri ona göre tasarlanmalı.

6. Ekosistem: Tüm şirketler, artık hızlanan teknolojik değişim ve yeni trendlerin güçlü etkisiyle her şeyi kendileri yapmaya odaklanmak yerine, kendi çevrelerindeki paydaş network’ünün yanı sıra bir start up ekosistemi yaratarak onlarla akıllı iş birliği stratejileri geliştirmeli.

YENİ DÖNEM
6 maddede kısaca özetlemeye çalıştığım gibi günümüzün büyük kurumları yeni bir sınavdan geçiyor. Sahip oldukları yetenekleri yeni iş fikirleri üretmeleri için motive ederken onları kaybetmemek için de şirket kültürünü ve prosedürlerini de yeniden tasarlamaları gerekiyor. Bu girişimsel dönüşümü gerçekleştiremeyen şirketler, bir zamanların devi Kodak, BlockBuster veya Nokia gibi iş dünyası eğitimleri için bir vaka analizi olma sonuyla karşı karşıya. Şirketlerin ve liderlerin cesur kararlar vermeye her zamankinden daha çok ihtiyacı olduğu bir dönem bizi bekliyor.

Startup Watch son rakamlar ne diyor?
-2016 yılının ilk 3 çeyreğinde Türk girişimlerine yapılan toplam yatırım tutarı 49,1 milyon dolara ulaştı.

-Sayıca en fazla yatırım turu, şubat ayında (10 yatırım) gerçekleşirken tutar olarak en yüksek meblağda yatırım 23,3 milyon dolarla mart ayında 8 farklı yatırım turunda gerçekleşti.

-Yalnızca 3’üncü çeyrekte toplam 2,5 milyon dolar tutarında 11 adet çekirdek, toplam 10,4 milyon dolar tutarında 4 Seri A yatırımı gerçekleşti.

-2016 yılının 2’nci çeyreğiyle kıyaslandığında yatırım tutarlarında yüzde 47’lik bir artış olsa da yatırım turu sayısında yüzde 17’lik bir azalma oldu.

-Toplam yatırım tutarları ve yatırım trendine bakıldığında emlak (6,8 milyon dolar), fintech (3 milyon dolar) ve pazar yeri (0,3 milyon dolar) girişimleri ön plana çıkıyor.

ETKİNLİK
4. Kurumiçi Girişimcilik Konferansı / 23 Kasım 2016
“Kurumiçi girişimcilik” kurumsal şirketlerin sürdürülebilir büyümedeki yükselen stratejisi haline geldi. Türkiye’de bu konudaki ilk etkinlik olan ve 4 yıldır düzenlenen bu konferansta dünyadan ve Türkiye’den sektörlerinde lider şirketlerden, uzman konuşmacılar bu konudaki son trendleri, yeni uygulama modellerini katılımcılarla paylaşıyor. Detaylı bilgi için www.kurumicigirisimcilik.com

Global Girişimcilik Haftası
150 ülkede kutlanan yerel, ulusal ve küresel etkinliklerle gençleri yenilikçilik potansiyellerini keşfetmeye teşvik eden bir kampanya olan Global Girişimcilik Haftası (GGH), 14-20 Kasım 2014 tarihleri arasında kutlanacak. Girişimcilik konularında oldukça etkili çok sayıda etkinliği linkten takip edebilirsiniz: www.globalgirisimcilikhaftasi.com

Kitap tavsiyeleri
The Innovators: How a Group of Hackers, Geniuses and Geeks Created the Digital Revolution/ Walter Isaacson
Steve Jobs’un biyografisinin yazarından, bilgisayar ve interneti yaratan insanların hikayesi. Hem teknolojinin hem de onu besleyen kültürün bir arada portresi. Bu kitabı girişimcilere tavsiye ediyorum.

Originals/Adam Grant
Adam Grant, bu kitabında dünyayı iyileştirmeye “orijinal olma” perspektifinden bakıyor. Sadece dünyaya bakış açınıza değil sizin yaşam şeklinize dair de geliştirici ipuçları içeriyor. Okuyuculara ilham verici olabilir.

The Third Wave/Steve Case
Geleceğin girişimcisinin vizyonu nasıl olacak? New York Times ve Wall Street Journal listelerinde çok satan bu kitapta yazar, hızla değişen teknoloji dünyasında “nasıl başarılı olunabilir” sorusuna dair bir yol haritası paylaşıyor.

Yorum yapın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.