“Reddedilmeye alışmalıyız”

Alibaba.com’un kurucusu Jack Ma, birçok kez reddediliyor. Ama hiçbir zaman pes etmiyor. Jack Ma, bugün bile “Buna alışmamız lazım. Bugün bile reddediliyoruz” diyerek yaşanan başarısızlıkları normal karşılıyor.

Alibaba.com’un kurucusu ve başkanı olan milyarder Jack Ma, şu anda oldukça popüler bir iş modelinin sahibi. Ancak onun da iş hayatının arka planında birçok başarısızlığa rağmen geçilmiş bir yol var. Jack Ma, Davos Zirvesi’ne iş konusunda bir türlü istediğini alamayan, sürekli reddedilen bir kişiden dünyanın en zengin kişilerinin arasına nasıl girdiğini anlattı. İlk başlarda finansman bulmakta zorlanan, çoğu kimsenin inanmadığı Alibaba, iki yıl önce Amerika’da borsaya açıldı ve dünyanın en büyük halka arzını gerçekleştirdi. Jack Ma da bu halka arzdan sonra Çin’in en zengin, dünyanın ise en zengin 18’inci adamı oldu. Peki bu noktaya gelene kadar hangi süreçlerden geçti?

HEP RET CEVABI GELİYOR
İlk başarısızlıklar okul yıllarında başlıyor. Jack Ma, üniversite sınavlarında iki defa başarısız olduktan sonra üçüncü denemede İngilizce öğretmenliği bölümüne girmeyi başarıyor. Üniversite sınavını kazanmaya çalıştığı o yıllarda, 30 defa yaptığı iş başvurusundan ret cevabı alıyor. Polis olmak için başvuruyor. Beş kişinin başvurduğu pozisyona dört kişi alınıyor, reddedilen o oluyor. KFC, Çin pazarına girdiğinde iş için 25 kişi başvuruyor. Bunlardan biri de Jack Ma. 24 kişi alınıyor, Jack Ma yine reddediliyor. Ayrıca hayatı boyunca 10 kez Harvard Üniversitesi’ne başvuruyor. Hepsinde de reddediliyor. Dokuz yıl boyunca Hangzhou Shangri La Hotel’e gelen Amerikalı turistlere ücretsiz rehberlik yapıp İngilizceyi iyi şekilde öğreniyor. 100 bin dolarlık sermayeyle Alibaba.com’u kuruyor. Ayrıca Alibaba.com’u kurduktan sonra da birçok Çinli banka, yatırımcı ona finansman yardımı yapmayı kabul etmiyor. Tüm yaşadığı bu başarısızlıklara rağmen yılmayan Jack Ma, bunu normal karşılıyor ve şöyle diyor: “Buna alışmamız lazım. O kadar da iyi değiliz. Bugün bile reddediliyoruz.”

İNTERNETLE TANIŞIYOR
Jack Ma, 1995 yılında ilk defa Amerika’ya gidiyor. Burada Seattle’da ilk defa internetle tanışıyor. İnternette “Çin” diye aratıyor ama hiçbir şey çıkmıyor. O zaman arkadaşlarına, “Neden biz de Çin üzerine bir şeyler yapmıyoruz?” diyor. İlk başta İngilizce tercüme üzerine bir web sitesi açıyor. Gelen pozitif tepkiler üzerine bu işte ilerlemesi gerektiğini anlıyor. Jack Ma, Alibaba’yı ilk kurduğunda ise burası insanların ürünler hakkında bilgi aldığı ama satışın olmadığı bir platformdu. Şirket ilk üç yılda hiç para kazanamadı. İşte o dönemde, ödeme konusunda yasal prosedürler onların önünü tıkıyorken yapacak bir şey bulamıyor ve yeni bir vizyon kazanmak için Davos’a gidiyor. Davos Zirvesi’nde bir liderlik oturumuna katılıyor. Bu paneli dinledikten sonra telefonla ofisindeki arkadaşlarını arayıp acilen harekete geçmelerini istiyor. İşte bu konuşma sonrası “Ali Pay” ödeme sisteminin temeli atılıyor. Bu ödeme sistemi hayata geçtiğinde çok aptalca bir fikir olduğunu söylüyorlar. Ama bugün bu sistemin 800 milyon üyesi var. Jack Ma, şirketine finansman ararken de birçok Amerikalı yatırım fonu, “Bu adam deli, bu model tutmaz” diyor. Jack Ma ise “Delilik iyidir. Biz deliyiz ama aptal değiliz” diyor ve ekliyor: “Herkes benim fikirlerime katılsaydı zaten şansım olmazdı.”

ODAKLANMAK İÇİN VAZGEÇTİ
Online seyahat alanında faaliyet gösteren Tatilsepeti.com, sektöründe öne çıkan girişimlerden biri. Tatilsepeti.com Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Karayal, çalışma hayatına kendi işini kurarak başlayanlardan… Bu nedenle yaşadığı en büyük zorluğun tecrübesizlik olduğunu söyleyen Kaan Karayal, şirket yönetimiyle ilgili hemen hemen her şeyi deneme yanılma yöntemiyle öğrendiğini ifade ediyor. Kaan Karayal’ın başarısızlıkla sonuçlanan bir hikayesi yok ama Tatilsepeti.com’u büyütmek adına çok sevdiği bir işten vazgeçme kararı aldı. Kaan Karayal, bu süreci şöyle anlatıyor: “Öğrencilik yıllarımda, özellikle İstanbul, Ankara ve Bursa’daki öğrenciler arasında bilinirliği çok yüksek bir marka yaratmıştık: Daltons Organizasyon. Bir yandan da Tatilsepeti.com’un hazırlıkları devam ediyordu. Belirli bir süre ikisini bir arada yürüttük ancak Tatilsepeti.com’un büyümesi hızlanınca, konsantrasyonumuzu kaybetmemek adına öğrenci organizasyonlarına ara vermeye karar verdik. Sadece belirli bir kitleye hitap eden bir marka yerine, ulusal bir marka yaratmaya odaklandık.”

HIZLI BÜYÜME SONU GETİRDİ
Başarılı bir girişimi başlatıp onu hızla büyütmek tüm start up’ların hayalidir. Ancak bu büyümeyi kontrollü şekilde ilerletip maliyetleri düzenleyemezseniz sonunun da gelmesi kaçınılmaz olabiliyor. İşte bunlara son örnek de İncir.com oldu. İncir.com, Türkiye’nin en hızlı büyüme kaydeden e-ticaret şirketlerinden biriydi. Dört yıl önce kurulan platformda, 35 bin kişi kendi mağazasını açtı. Çok sayıda önemli yatırımcıdan da yatırım aldı. Ancak şirket geçtiğimiz eylül ayında kapanacağını duyurdu. İncir.com’un kurucusu ve CEO’su Yusuf Yıldırım, son ana kadar ayakta kalabilmek için çaba gösterdiklerini söyleyerek, girişimlerinin iş modeli olarak başarılı olduğunu ancak hızlı büyümenin beraberinde sorunları da getirdiğini açıkladı. Hızlı büyümeyle birlikte beraberinde artan yatırım ihtiyacı ve artan maliyetlerin şirketi zorladığını ifade eden Yusuf Yıldırım, maliyetleri azaltmak için tedbir aldıklarını ancak azalan iş hacmi karşısında dayanamadıkları ifade etti. Şirket yayınladığı ilanla bu döneme kadar yaşanan süreçleri paylaştı.

BAŞARISIZLIK TWEET’LERİ

Erol Bilecik@ErolBilecik
Genç girişimcilere: “Başarısızlık dünyanın sonu değildir. Başarısızlık başarıdan daha çok şey öğretir.” Çin Atasözü

Smartcon Global@smartconglobal
Amerika’da başarısız olan start up sayısı bir başarı sayılıyor.