Neden kapandılar?

Geçen yıl işleri yolunda gitmeyen start up’lar oldu. 2018 yılında üç önemli girişim Webnak, 1V1Y ile Buldumbuldum.com kapandı. Bu girişimleri bu noktaya getiren nedenlerin başında ise yaşadıkları finansal zorluk ve pazarda umdukları etkiyi yaratamamaları var.

Gözde YENİOVA [email protected]

2018 değerlendirmelerine bakıldığında start up ekosisteminde birçok farklı girişimin pazara girdiğini, yatırım aldığını ve büyüdüğünü görüyoruz. Ancak geçen yıl işlerin yolunda gitmediği girişimler de oldu. Bir kısmı finansal zorluk yaşadı, bir kısmı ise pazarda umduğu etkiyi yaratamadı. Böylece operasyonlarını kapatmak zorunda kaldı. Bunlardan üçü ise dikkat çekti.

PAZARLA UYUMLU OLMALI
Girişimcilik ekosistemine yaptığı büyük yatırımlarla tanınan Türkiye’nin en çok yatırım yapan melek yatırımcısı Hasan Aslanoba, yük arayan nakliyecilerle yük gönderecek müşterileri buluşturan online mecra Webnak’ı kurmuştu. Ancak geçen zaman içinde bu girişimde işler iyi gitmemeye başladı. Hasan Aslanoba da aldığı kararla 2018 yılının sonunda Webnak’ı kapatma kararı aldı. Konuyla ilgili gelişmeleri sorduğumuz Aslanoba, bununla ilgili şöyle açıklama yaptı: “31.12.2018’de Webnak’ın faaliyetini, ürünpazar uyumu gerçekleşmediği için sona erdirdik. Başkaca bir planımız yok.”

BÜYÜK DESTEK DE YETMEDİ
Türkiye’nin önde gelen e-ticaret markası Bir Varmış Bir Yokmuş (1V1Y) da 2018 itibarıyla tüm operasyonlarını durdurduğunu açıkladı. 16 perakende markasının bir araya gelerek kurduğu e-ticaret sitesi 1V1Y.com, Eylül 2011’de faaliyete geçmişti. Kiğılı, Hotiç, Desa, Göz Grup, Asports, Vitrin Grup, İpekyol, Koton, Diesel, Perabayt, Saat&Saat, Tekin Acar, Derimod, Zeki Triko, Ommedya, Inveon ve Dilasima Group’un ortaklığındaki 1V1Y.com çok iddialı olarak sektöre girmişti. Kapanan internet sitesine giren kullanıcıları aşağıdaki mesaj karşılıyor: “Sevgili Müşterilerimiz, 2011 Eylül Ayı’ndan beri www.1v1y.com web sitemizde sürdürmekte olduğumuz faaliyetlerimizi bir süreliğine durdurduk. İlk günümüzden bu yana, göstermiş olduğunuz destek ve güven için hepinize sonsuz teşekkür ederiz.”

FİNANSAL ZORLUĞA DAYANAMADI
12 yıllık geçmişe sahip Güçlü Gökozan’ın kurucusu ve CEO’su olduğu e-ticaret sitesi BuldumBuldum.com, yaşadığı finansal zorluklar nedeniyle geçen eylül ayı itibarıyla operasyonlarına son verdi. Gökozan, Twitter’da paylaştığı notta şu açıklamayı yaptı: “12 yıl boyunca bizi her siparişiyle çok mutlu eden müşterilerimiz başta olmak üzere yatırımcılarımıza, tedarikçilerimize ve birlikte çalıştığımız diğer tüm paydaşlara çok teşekkür ederim.”

“Kimsenin ne dediğine bakmayın”
YORUCU ZAMANLAR İstanbul Gençlik Platformu’nun iş dünyasının temsilcilerinin katılımıyla düzenlediği Başarısızlık Zirvesi’nde Saran Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sadettin Saran, gençlere “Kimsenin sizin hayallerinizle ilgili ne dediğine bakmayın” tavsiyesinde bulundu. Saran, katılımcılarla hayallerinden vazgeçmenin eşiğine geldiği dönemde yaşadıklarını paylaştı. Ankara’da yaşayan memur bir ailenin çocuğu olduğunu, hayallerinden hiçbir zaman ödün vermediğini ifade ederek milli sporcu bursuyla ABD’de eğitim gördüğünü, sporcu olarak okurken çok yorucu zamanlar geçirdiğini anlattı. Saran, sözlerine şöyle devam etti:

“BIRAK BU SAÇMALIKLARI” “Okuldan sonra Türkiye’ye döndüm. Bir iş adamına zamanında hayallerimi anlatmıştım. Bana, ‘Oğlum biraz gerçekçi ol, bırak bu saçmalıkları…’ demişti. Şimdi geldiğim nokta, o iş adamına cevap oldu. O nedenle arkadaşlarımıza diyorum ki hayallerinizi kurun ve asla onlardan vazgeçmeyin. Bir de şunu söylemem gerekir; hayatta sağlık dışında hiçbir şey çok acil değil. Kendinizi çok germeyin, bir parça rahat olun.”

MEMNUNİYETSİZLİĞİ FIRSATA ÇEVİRDİ
Online otobüs bileti satın alma platformu biletall.com CEO’su Yaşar Çelik, sektörde gördüğü açığı nasıl bir girişime dönüştürdüğünü ve o dönem yaşadığı zorlukları şöyle anlatıyor:

“Grup şirketimiz İpek Bilgisayar şehirlerarası otobüs şirketlerine yazılım hizmeti sağlıyordu. Dolayısıyla seyahat sektörünün bizzat içerisindeydik. Buradan gördük ki bilet satın almak isteyen yolcular, bu işlem için ciddi vakit harcıyor ve bu süreçten de memnun değiller. Diğer yandan ise otobüs şirketleri, birçok farklı problemden dolayı süreçlerini olabildiğince otomatize etmek ve teknolojinin sunduğu fırsatları kullanmak istiyorlardı.

E-ticaret’in yeni yeni başladığı 2000’li yıllarda ulaşım sektöründeki fırsatı görerek çalışmalara başladık. Biletall’ı 2006 yılında hayata geçirdik. 2010 yılında ise aktif pazarlama ve satış faaliyetlerimize başladık.

Biz bu işe başladığımızda henüz e-ticaret yeni gelişmekteydi. Online otobüs bileti ve uçak bileti satın alma kavramı ise çok daha yabancı geliyordu. Kullanıcılarımıza internetten otobüs bileti alınacağını öğretmemiz ve aynı zamanda sektöre online bilet satışını kabullendirmemiz bir hayli zor oldu. Ancak hem sektörü hem kullanıcıları eş zamanlı büyütüp bu algının oturmasını sağladık.

Start up’ta önemli olan bir nokta, alınan kararların uygulanabilmesidir. Ülkemizde gördüğüm start up girişimlerinde en büyük sorun da bu. Konu ve içerik çok güzel, fakat alınan kararların gerçekleşmesi aşamasında sorunlar yaşanıyor.”

Tweetler
Hüseyin Gelis/Siemens Türkiye CEO’su @HGElis: “Sorunların çoğu çözülebilir ve karşılaştığımız her başarısızlık ya da musibet aslında çözümü olan bir problemdir. Dolayısıyla ilerleyebilmek için bu çözüme odaklanmamız, iyimser olmamız gerekir.”

Cem Garih/Yenibirlider Derneği Kurucusu @cemgarih: “Deneyip başaramamak, denemeyi başaramamaktan çok daha iyidir. O’Brien.”

Kritik veri
ABD’de VC (Risk sermayesi) kaynaklı start up fonlaması toplamı 2018’de 100 milyar dolara ulaştı. Bu %30’luk bir artış anlamına geliyor.

Kaynak: PwC/CB Insights Unicorn Tears kitabının yazarı Jamie Pride’a göre, teknoloji start up’larının % 92’si ilk üç yıl içinde batıyor.