3 kez iş modelini değiştirdi

Bazen şirketinizi kurduğunuzdaki fikriniz, pazarda yer bulamayabilir ve geliştirilmeye ihtiyacı olabilir. Kabam da istediği noktaya gelmeden önce üç kez iş modelini değiştirmek durumunda kaldı.

Şu anda dünya çapında ünlü bir oyun şirketi olan Kabam’ın kurucusu Kevin Chou, 2006 yılında şirketi kurduklarında aslında oyun alanında faaliyet göstermediklerini söylüyor. Şirket, mobil oyun alanında başarılı olana kadar üç kez iş modelini değiştirmek durumunda kaldı. Kevin Chou, bu durumu şöyle açıklıyor:

“İlk ürünümüz açıkça başarısız oldu. Kullanıcı ve ciro elde edemedi. Spor ürünümüzün de akıbeti benzer oldu.

Kullanıcı vardı ama ciro elde edemedi. Benim felsefem, ‘Büyük oyna ya da evine dön’. Bu da bizim üç kere iş modelimizi değiştirmemizin nedeni. Önemli olan bir fikri çok hızlı terk etmemek konusunda denge sağlamak. Bir noktada avantajı kaybediyorsanız, işinizi yeni bir alana erkenden kaydırmalısınız.”

DENEME PERFORMANSI Kabam, ilk önce Facebook’un yeni hayata geçtiği dönemde, sadece üniversite öğrencilerinin dahil olduğu profesyonel sosyal ağ olarak kuruldu. Ama platforma sadece birkaç bin kayıtlı kullanıcı üye oldu. Bekledikleri performansa ulaşamayan girişimciler, bunun üzerine platformu Facebook için spor uygulamasına çevirmeye karar verdi.

Girişimin 30 gün sonra milyonlarca kullanıcısı oldu. İlk yılda ise 60 milyon kullanıcıya ulaştı. Buradaki büyümeye rağmen, spor topluluklarıyla başka problemler çıktı. Girişim, uygulamalar üzerinden düşük reklam geliri elde ediyordu.

2008 yılında çıkan kriz şirkete yardımcı olmadı ve reklam gelirleri düşmeye devam etti. Kevin Chou, “Şu açıktı ki 600 milyon kullanıcıya bile ulaşsak bu işten yılda 30 milyon doların ötesinde gelir elde edemeyecektik. Facebook’ta insanların oyunlardan çok para kazandığını duyduk. Bunun üzerine oyun işine girmeye karar verdik” diyor. Kabam’ın ilk oyunu Kingdoms of Camelot ise hit oldu.

İLK 100 DOLAR
İlk 100 doları birkaç saat içinde kazandıklarını anlatan Kevin Chou, “Bir ayda on binlerce ciro elde etmiş ve yüz binlerce oyuncumuz olmuştu. Birinci yıl itibarıyla da 7 milyon oyuncu ve 30 milyon dolar ciroya ulaşmıştık. Ancak bu hala yeterli değildi” diyor. Facebook ilk başlarda geliştiricilerin cironun yüzde 100’ünü tutmasına izin veriyordu, ancak sonra yüzde 30 vergilendirme yaptı. Buna ilk başta inanmadıklarını belirten Chou, ama sonra doğru olduğunu görünce “Mideme yumruk yemiş gibi oldum” ifadesini kullanıyor.

Bunun ardından kurucu takım, Facebook’tan çıkmaya ve tüm kaynakları mobil alana taşımaya karar verdi. Mobil uygulama Marvel oyunu dünyaca başarılı oldu.

Geçen yıl Güney Koreli oyun şirketi Netmarble tarafından, 800 milyon dolara satın alındı. Bundan önce Marvel oyunu iki yılda 90 milyon kez indirilip 450 milyon dolardan fazla gelir elde etmeyi başardı.

BAŞARISIZLIKLARI CEZALANDIRMAYIN
Dünya KOBİ Forumu Danışmanı ve Dünya Bankası Eski Başkan Vekili Singapurlu Janamitra Devan, başarısızlıkların cezalandırılmaması gerektiğini söylüyor. İnovasyonun girişimciliğin ayrılmaz parçası olduğunu belirten Devan, inovasyon ve girişimcilik arasındaki önemli ilişkiyi ve bu noktada başarısızlığın oynadığı kritik rolü şöyle anlatıyor:

“İNOVASYON YÖNETİŞİM GEREKTİRİR” “Başarılı birçok ülkeyi gözlemleme fırsatım oldu. Hong Kong, Singapur, New York’u gördüm ama olay inovasyona geldiğinde bütün bunlar arasında ortak bazı özellikler görebiliyorsunuz. Girişimcilik ve inovasyon başarıya götürüyor. İnovasyon bir yönetişim gerektirir. İnovasyon kendiliğinden gelişecek bir şey değildir. Bu ortamın yaratılması lazım. Bir de esneklik payı bırakılması gerekiyor. Disiplinler arası bir konseptle çalışacak olursanız ve yeni fikirlere açık olup deneyler yaparsanız sonuç alır ve başarıyı yakalamış olursunuz.

EĞİTİMDE ATILIM İHTİYACI Türkiye’nin eğitim sisteminde atılım yapmaya ihtiyacı var. Örneğin Singapur’da eğitim sistemi son derece disiplinli. Yönetimin olduğu yerde inovasyonun imkansız olacağını söyleyenler olacaktır ama ben buna inanmıyorum. Deneyimli olanlar gençlerle bir araya getirilebilir. Bence girişimcilik ve inovasyon anlamında ailelere çok şey düşüyor. Anne babalarınızı düşünün, kaçı ‘Gidin girişimci olun’ demiştir. Genellikle odaklanmanızı istedikleri meslekler doktor ya da öğretmenliktir. Doğal olarak ailelerin de rolü unutulmamalı. Hataları, başarısızlıkları kabul eder durumda olun. Edison binlerce kez hata yaptı, başarısızlıklara açık olun. Başarısızlıkları cezalandırmayın.”

İş bulamayınca Whatsapp’ı geliştirdi
İş dünyasında özellikle teknoloji alanında çalışıyorsanız birkaç yıl içinde farklı pozisyonlar içinde olabilirsiniz. Örneğin çok iyi bir şirkette çalışırken işsiz kalabilir sonra sizi işe almayan şirkete kurduğunuz start up’ı satabilirsiniz. Bu hikaye, sadece birkaç yıl önce Brian Acton tarafından yaşandı. Brian Acton, dünyaca ünlü mesajlaşma uygulaması olan Whatsapp’ın yaratıcısı.

Yıllarca Apple ve Yahoo gibi şirketler için çalışan bir yazılım mühendisi olan Brian Acton, 2009 yılına gelindiğinde işsiz kaldı. Facebook ve Google da dahil yaptığı görüşmeler sonrasında pek çok şirketten ret cevapları alan Brian Acton, bu arada mühendislik tecrübesini konuşturup geliştirme yapmaya başladı.

İş aramaktan vazgeçtiği o zamanlarda şu anda en çok kullanılan mesajlaşma uygulaması Whatsapp’ı geliştirdi. Facebook ile yaptığı iş görüşmesi sonrası Acton, Tweeter’dan yazdığı mesajda, “Facebook beni geri çevirdi. Bu muhteşem insanlarla bağlantı kurmak benim için iyi bir fırsattı. Hayatta yeni maceralara doğru ileri bakıyorum” demişti. Acton, kısa sürede değerlenen Whatsapp uygulamasını ise 2014 yılında 19 milyar dolara Facebook’a sattı.

İKİ KRİTİK GÖRÜŞ
Y Combinator Kurucusu ADORA CHEUNG
“Başarısızlığın sebebi bazen çok erken bir girişim bazen şanssız girişimler oluyor. Ama çok çalıştığın ve üstüne gittiğin sürece bir yerde başarının geleceğini düşünüyorum. Bir fikrin varsa ve seni heyecanlandırıyorsa hemen başla. Eğer fikrin yoksa hızlı büyümüş olan bir start up’ta çalış. Bu sana çok şey katacaktır.”

Bitaksi ve Getir Kurucusu NAZIM SALUR
“Start up ekosisteminde mentor çok önemli. Daha çok iş dünyasındaki CEO’lar değil start up kurmuş kişiler mentor olmalı. Çünkü asıl onlar işi biliyor ve onlara yön verebilir. Örneğin hissedarlık eşit olmamalı, fikri olanın daha fazla payı olmalı ki herhangi bir anlaşmazlık durumunda karar verip yola devam edilsin. Yoksa iş kitleniyor ve start up ölebiliyor.”