Eğitimde fırsat var

Steve Dann, dünyanın en önemli sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik uzmanlarından biri. Her iki alandaki teknolojilerin tüm sektörler üzerinde oyun değiştirici etkisi olduğunu keşfederek yatırımlarına başlayan Dann, geçtiğimiz yıl ilk canlı sanal gerçeklik teknolojisi kullanılan ameliyatı hayata geçirdi. Buradaki yatırımlarının devam edeceğini belirten Dann, “Sağlık alanı dışında da yatırım yapmak için şirketlere bakıyoruz. Eğitim alanında da fırsat görüyoruz.

GÖZDE YENİOVA [email protected]

Uzun yıllar film ve televizyon efektleri üzerine animasyon konusunda uzmanlaşan Steve Dann, 9 yıl önce artırılmış gerçeklik teknolojisini keşfetti. Bu teknolojinin tüm sektörler üzerinde oyun değiştirici etkisi olduğunu fark etmesiyle sonraki yıllarda Vodafone ve Pfizer gibi birçok şirkete artırılmış gerçeklik projeleri gerçekleştirdi. Ardından Amplified Robot şirketini kurdu. Bu şirketi Medical Realities şirketi takip etti. Amplified Robot ile film endüstrisine hizmet verirken Medical Realities ile sağlık sektöründe faaliyet gösteren Dann, “2016’da da Medical Realities şirketi bünyesinde ilk canlı sanal gerçeklik teknolojisi kullanılan ameliyatı yaptık. Bu tüm dünyada canlı olarak izlendi” diyor. Dann, her iki şirketiyle yatırımcıların ilgisini çekmeyi de başardı. Aldığı yatırımlarla gerekli fona sahip olan girişimci, şimdi yine sanal gerçeklikle yapılacak farklı projeler üzerinde çalışıyor. Bu alanda çok sayıda fırsat olduğunu düşünen Dann, yapılacaklar listesindeki projelere dair şöyle konuşuyor:

“Fiziksel olarak arkadaşlarınızla bulunduğunuz odada sanal gerçeklik teknolojisiyle oyun oynamanızı sağlayacak bir projeyi geliştiriyoruz. Ayrıca Amerikalı bir yayın şirketiyle çocuk kitabı üzerine çalışıyoruz. Kitabı akıllı telefon veya tablete yüklediğinizde karakterler ve hikâye orada canlanıyor.” Amplified Robot ve Medical Realities şirketlerinin kurucu CEO’su Steve Dann, sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik alanında girişimciliğe nasıl başladığını ve bu alanda neler yapmayı planladığını şöyle anlattı:

Öncelikle bize kendinizden bahseder misiniz? Nasıl girişimci oldunuz?
Film ve televizyon efektleri üzerine özellikle animasyonlar konusunda uzmanlığım var. Uzun yıllar bu işle uğraştım. 9 yıl önce müşterilerimden biri artırılmış gerçeklik (AR) teknolojisinin ne olduğunu bilip bilmediğimi sordu. Bilmiyordum ama sonrasında onun için bir proje yaptık. Bu teknolojinin henüz çok erken evrede olduğunu ancak gelecekte ‘oyun değiştirici’ olacağını düşündük.

Sonraki 5 yıl boyunca Vodafone ve Pfizer gibi birçok şirkete AR projeleri yaptık. 5 yıl önce ise VR yeniden şekillendi. Daha önce teknoloji çok pahalıydı. Ekipmanlar ve bilgisayar 100 bin dolardı. Film alanında bir boşluk gördük ve burada bir fırsat olduğunu düşündük. Amplified Robot, bu şekilde hayata geçti. Hala büyük şirketlere bu alanda özel projeler geliştiriyoruz. Medical Realities şirketiyle de oyun ve sağlık alanında projeler yapıyoruz.

Bu projeler neler ve nasıl başladınız?
İnternette Google Glass ile operasyonların yapılışının nasıl izlendiğini gördüm. Doktor öğrencilerine bu şekilde eğitim veriyordu. Bu konuda konuşmaya başladık. Şirketle sanal gerçeklik teknolojisinin entegre edildiği bir ameliyat yapılması konusunda çalışmalar yaptık. 2016’da da Medical Realities şirketi bünyesinde ilk canlı sanal gerçeklik teknolojisi kullanılan ameliyatı yaptık. Bu tüm dünyada canlı olarak izlendi. Neyi yapabileceğimizi göstermeyi ve finansal açıdan destek sağlamayı amaçlıyorduk. Geçen yıl eylül ayında da fondan yatırım geldi. Bu bizi bir adım daha öteye taşıyacaktı.

Bir adım ötesinde ne planlıyordunuz?
Aldığımız yatırımla bu yıl içinde yine sanal gerçeklikle yapılacak farklı ameliyatlar üzerine çalışıyoruz. Ayrıca sanal gerçeklikle konsol oyunları üzerine geliştirme yapıyoruz. Teknik olarak aşmamız gereken engeller var. Şirketle bu proje üzerinde çalışıyoruz. Fiziksel olarak arkadaşlarınızla bulunduğunuz odada sanal gerçeklik teknolojisiyle oyun oynamanızı sağlayacak bir projeyi geliştiriyoruz. Ayrıca Amerikalı bir yayın şirketiyle çocuk kitabı üzerine çalışıyoruz. Kitabı akıllı telefon veya tablete yüklediğinizde karakterler ve hikâye orada canlanıyor. VR da bunun bir parçası… Hikayeyi kendiniz de yönlendirebiliyorsunuz. Ayrıca çocuklara bilgilendirici içerikler de sağlıyor. Kelimenin altını çizdiğinizde ne anlama geldiğini ve nasıl telaffuz edildiğini gösteriyor.

Sanal gerçeklik sektörünün gelişimini nasıl buluyorsunuz? Gelecekteki yeni teknolojiler neler olacak?
Fiyatların düşmesiyle başka teknolojiler görmeye başlayacağız. Özelikle sağlık alanındaki teknolojiler gelişecek. Önümüzdeki 5 yıl içinde sanal operasyonlar, hemşireler, doktorlar ve hastalar göreceğiz. Ayrıca akıllı telefonlar da sanal gerçeklik teknolojisini daha iyi kullanacak. 3D ile entegre olarak çalışacak akıllı telefonlarla fiziksel alanda karakterler yaratabileceğiz. Yeni bir kamera teknolojisi odadaki her noktayı yakalama yeteneğine sahip. Odada kamerayı herhangi bir yere odaklamaya da gerek olmayacak. Böylece sihirli şeyler göreceğiz.

Start up kurmak zor bir iş. Kuruluş aşamasında sizi en çok zorlayan faktörler neler oldu?
Start up kurmak gerçekten zor. Öncelikle fikrin iyi olup olmadığı önemli. Sonra da iş fikriyle oluşturduğunuz teoriyi başka insanlar karşısında test ediyorsunuz. Bu fikri beğenebilir veya beğenmeyebilirler. Zaman ve para harcıyorsunuz. Biz sanal gerçekliğin telefon, tablet ve kulaklıkla çalışması fikrini ortaya attık. Bunun üzerine konuştuk ve konsepti oluşturduk. Bunların birlikte çalışmasını sağlamaya uğraştık.

Zorluklarla başa çıkmak için girişimcilere önerileriniz nedir?
Yaptığınız işin tutkusunu başkalarının da hissetmesi önemli. Hiçbir zaman vazgeçmemeniz gerekiyor. İşiniz için tutkuluysanız istediğiniz aşamaya gelene kadar yapmayı sürdürmelisiniz. Yapmanın bir yolunu bulmanız gerekiyor. Para gerekiyorsa arkadaşlarınızdan ya da çevrenizden bulun. Bu en basit yol. Aynı zamanda işinizin para kazanıyor olması gerekiyor. Bu nedenle fikriniz için iyi bir finansal model oluşturmalısınız. Nerede olduğunuzu ve nereye gideceğinizi bilmelisiniz. Bir sabah kalktığınızda bankada hiç paranız kalmadıysa anlamı yok.

Gelecek 5 yıl içinde iki şirket için de planlarınız neler?
Sanal ve artırılmış gerçeklik alanlarında yeni teknik ve teknolojileri geliştirmeye devam edeceğiz. Özellikle farklı sektörlerdeki kullanım alanlarına bakacağız. Medical Realities bunu yapmak için iyi bir şirket. Buradaki yatırımlarımız devam edecek. Geçen eylül ayında melek yatırım aldık. Sağlık alanı dışında da yatırım yapmak için şirketlere bakıyoruz. Eğitim alanında da fırsat görüyoruz. Sanal ve artırılmış gerçeklik eğitim alanında daha fazla kullanılabilir. Öğrenme açısından da normal eğitime göre daha etkili olduğu yönünde veriler var. Öğrenci, sınıfta olmadan başka yerde de eğitimi sürdürebilir.

SİZİN İŞİNİZDE EN ÖNEMLİ FIRSAT NEREDE?
“Eğitim alanında fırsat görüyoruz. Sanal ve artırılmış gerçeklik eğitim alanında daha fazla kullanılabilir.”

“ZOR OLAN İŞİN İÇİNDE OLMAK İSTEDİM”
“SEKTÖR DEĞİŞTİRDİM” Her zaman teknolojiyi sevdim. Önce film ve televizyon sektöründe işe başladım. Sonra sektör değiştirdim. Beni sanal gerçeklik teknolojisiyle tanıştırdıklarında “İşte bu gelecek” dedim. Bunun gibi ilginç, ilham verici ve aynı zamanda zor bir işin içinde olmak istedim.

“İŞTEKİ MOTİVASYONUM” Aynı zamanda içinde teknoloji de vardı. Tüm bunlar benim bu işteki motivasyonum oldu. Yaparken eğlenilen ve sevilen bir işin yapılması gerektiğini düşünüyorum.

GİRİŞİM DÜNYASINDA NASIL ÖNE ÇIKILIR?
FİKİRLER UYGULAMA ÜZERİNE Geçmişte birçok kişiyle çalıştım ve çok güzel fikirleri vardı. Ama bunu nasıl hayata geçireceklerini bilmiyorlardı. Gençlerden çoğu zaman bir sürü fikir geliyor ama çoğu uygulama üzerine… Genelde de planları şu oluyor: “Biz uygulamayı yapıp yükleyeceğiz. Bir sürü insan bunu indirecek ve çok para kazanacağız.” Ama acaba şu anda ne kadar uygulamanın pazarda olduğunu biliyorlar mı?

FARK YARATMAK Şu an Appstore’da 5 milyon uygulama var. Geliştirilen uygulamaların yüzde 40’ı hiç kimse tarafından indirilip kullanılmıyor. Bir diğer yüzde 40 kullanıcı ise bir hafta uygulamayı telefonunda tutuyor ve sonrasında siliyor. Geriye yüzde 20’lik kısım kalıyor ki sadece burası para kazanıyor. Birçok geliştirilen uygulama var ve bu büyük bir zorluk. Örneğin Angry Birds’ü geliştirmeden önce 47 oyun yapıyorlar ama tüm bunlar başarısız olduktan sonra başarılı olanı geliştiriyorlar.

PAZARLAMA ÖNEMLİ Pazarlama kampanyası yapmak önemli. Bunun ille gazete ve TV reklamı olması gerekmiyor. Sosyal medyada da bunu yapabilirsiniz. Oyun geliştirdiyseniz ünlü birinin o oyunu oynamasını sağlayın ve fotoğrafını paylaşın. Bu sizi diğerlerinden farklılaştırır. Örneğin bir başka seçenek de Youtube videoları.