“Satıcı olmayanlar tam bize göre”


Vestel Ventures, Vestel tarafından 1,5 yıl önce kuruldu. Şirket, evde bakım, evde sağlık, enerji verimliliği, pil teknolojileri ve eğitim alanındaki girişimlerle ilgileniyor. Girişimcilerin memur gibi çalışmasını istemediklerini söyleyen Vestel Ventures Genel Müdürü Metin Salt, “Mesela teknolojik olarak fikri çok iyi ama satma yeteneği olmayan girişimciler tam bize göre… Biz zaten tüm açıklarını kapatıyoruz” diyor.

AYŞEGÜL SAKARYA  [email protected]

Metin Salt

Metin Salt

Türkiye’de büyük bir hızla büyüyen girişimcilik ekosistemi, artık dev holdinglerin de markajına girmeye başladı. Bu alandaki yatırımlardan birini de Zorlu Holding’in beyaz eşya ve elektronik şirketi Vestel yaptı. Yaklaşık 1,5 yıl önce Vestel Ventures’ı kurarak girişimcilik ekosistemine ilk adımını atan şirket, evde bakım, evde sağlık, enerji verimliliği, pil teknolojileri ve eğitim alanındaki girişimlerle ilgileniyor. Girişimcilere tohum yatırımı sağlamanın yanında fikirlerini ürünleştirmenin tüm aşamalarında katkı sağlayan Vestel Ventures, böylelikle hem Zorlu Grubu’nun yeni iş kollarına girmesini hem girişimcilere katkıda bulunmayı hedefliyor. Çok sayıda şirketin kendilerine başvuruda bulunduğunu belirten Vestel Ventures Genel Müdürü Metin Salt, “Ben neredeyse birey olarak bile 1.000-1.500 arasında girişim, şirket ve proje taradım. 250-300 yüz yüze görüşme yaptık” diyor. Halihazırda şu an irtibat halinde oldukları girişim sayısının ise 20’ye yaklaştığını söylüyor. Bugüne kadar 2-3 milyon TL’lik başlangıç seviyesinde girişimlere destek olan şirket, bütçesini de artırmaya hazırlanıyor. Önümüzdeki dönemde ikinci aşamaya geçmiş, daha büyük yatırım isteyen şirketlerle ilgileneceklerini ifade eden Salt, Türkiye’de girişimcilik ekosistemindeki önemli bir boşluğu doldurmayı hedeflediklerini dile getiriyor. Vestel Ventures Genel Müdürü Metin Salt, şirketin Zorlu Holding için önemini, girişimcilerden beklentilerini ve gelecek planlarını Start Up’a şöyle anlattı:

“BELLİ BİR BÜTÇEMİZ YOK”
“NAKİT VERMİYORUZ”
Belli bir yatırım bütçemiz yok. Mesela girişimci 2 milyon TL’ye ihtiyacı olduğunu söylüyor. Biz ona kırılımını soruyoruz. Örneğin “Ben satış ve pazarlama ağı için 800 bin TL harcayacağım” diyor. Biz, “Bizim zaten böyle bir ağımız var. 800 bin TL’yi sana hizmet olarak verelim” diyebiliyoruz. “PAKET OLUŞTURUYORUZ”
Böylece belli noktalarda nakit vermiyoruz, bir paket oluşturuyoruz. Bizim portföyümüzde 50 bin TL’lik şirket de var, 50 milyon dolar değer biçilen şirket de… Genelde yaptığımız yatırımlar bugüne kadar 2-3 milyon TL civarındaydı. Stratejimizi iki açından genişletiyoruz. “RAKAM OLARAK BÜYÜYORUZ”
Eskiden Vestel odaklıyken şimdi Zorlu Holding’in ilgisini çeken şirketlerle de ilgileniyoruz. Rakam olarak da büyüyoruz. Eskiden proje aşamasındaki girişimlere bakarken, şimdi satışa başlamış büyüme parası isteyen şirketlerle de ilgileniyoruz.

Vestel Ventures’ı kurma fikri nasıl ortaya çıktı?
10 yıl önce Vestel’de fiyat rekabetinden çıkıp inovasyona odaklanma kararı aldık. Bu doğrultuda sadece ARGE’yle ilgilenmesi için Vestek’i kurduk. Vestek, bu süreçte önemli işler yaptı, 100’e yakın patent elde etti. Türkiye’deki ilk görüntü işleme çipini, ilk akıllı TV’yi geliştirdik. Son dönemde ise Zorlu Grubu’nun ve Vestel’in sürdürülebilirliğini artırmayı hedeflerimiz arasına koyduk. Bir şirketin sürdürülebilirliği inovasyon ve yenilenme hızına bağlı. Bu noktada çalışanlarla sınırlı kalmak istemedik. Kendi yaptığımız inovasyonu bir adım ileri götürmenin yolu, inovasyon yapan küçük şirketleri desteklemekti. Onun da dünyadaki formu girişim şirketleriydi. Biz de böylece Vestel Ventures’ı kurmaya karar verdik.

“ODAĞIMIZDA ‘EV’ VAR”
İLGİ ALANLARI
Biz eve ürün satan bir şirketiz. Hedef grubumuz, yeni evlenen gençler… Girmek istediğimiz alan yeni bile olsa odağımızda “ev” var. Mesela ilgi alanlarımızdan bir tanesi evde bakım, evde sağlık… Yaşlı insanların evde bakımı, gençlerin evde desteklenmesi gibi konuları yatırım için cazip buluyoruz. Bünyemizdeki şirketlerden biri bununla ilgili.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
Enerji alanında çalışmalarımız var. Enerji verimliği çok önemli. Mobil cihazların artmasıyla pil teknolojileri önem kazanmaya başladı. Bu konuda çalışıyoruz. 1-2 yıl içinde yüksek kapasiteli enerji ürünleri yaratacak bir pil piyasaya sürmeyi hedefliyoruz. Telefon odağımızdaki ilk ürünlerden biri.
PİLLE İLGİLENİYORUZ
Pilin yapısını değiştirebilir miyiz diye uğraşıyoruz. Tüm teknoloji şirketleri pili dışarıdan alıyor. Biz yapabilirsek bu bize büyük bir rekabet avantajı sağlayacak. İlgilendiğimiz işlerden biri de eğitim. Küçük yaşlarda çocukların bilgisayarla etkileşimine yönelik ürün geliştiren bir start up’ımız var.

Şirket tam olarak nasıl bir yapıya sahip?
Kendimizi corporate venture yani kurumsal girişim olarak tanımlıyoruz. Bu anlamda Türkiye’de ilk olduğumuz söyleyebilirim. Normalde kurumsal yatırımcı, kendi kurumunu düşünür. Normal yatırımcı ise bankaya koyduğu parayla rekabet eder, bir getiri almak için yatırım yapar. Biz para yatırımcısı değiliz. İki hedefimiz var. Birincisi, yatırım yaptığımız şirketlerle Zorlu Grubu’na katkı yaratmaya çalışıyoruz. Yeni ürün geliştirme veya yeni iş kollarına girme konusunda bize destek olmasını istiyoruz. Diğer hedefimiz ise yatırım yaptığımız şirkete katkı sağlamak. Sadece parayla destek olmuyoruz. Girişimcinin ihtiyacına göre satış, pazarlama, AR-GE gibi konularda destek veriyoruz. Vestel, AR-GE’yi satışı ve pazarlamayı uçtan uca bir sistemle yapan az sayıdaki şirketten biri. Bu bilgi birikimimizi destek olduğumuz girişimciler için kullanıyoruz.

HİSSE TALEP EDİYOR MUSUNUZ?
Küçük ortak olmak istiyoruz. Genellikle yüzde 25 civarında ortak oluyoruz.

Bugüne kadar kaç şirkete destek verdiniz?
Şu anda bünyemizde üç şirket var. Şirket ismi veremiyorum, çünkü gizlilik gerektiriyor. Konu teknoloji olunca siz patent bile alsanız fikrinizi koruyamıyorsunuz. Bir şirket çok gençse o girmek istediğiniz alanda yetkin olan şirketler sizin fikrinizi çok hızlı şekilde ürünleştirebiliyor. Mesela şirketlerden birinin geliştirdiği ürünü yakın zamanda piyasaya süreceğiz.

Yeni girmeyi planladığınız sektörler var mı?
Kendi alanımızda beyaz eşya, TV yayıncılığı, BT cihazlarıyla ilgileniyoruz. Evde bakım, evde sağlık ve eğitim ilgilendiğimiz alanlar. Bunların dışında internete bağlanan cihazlar sektörü bizim için önemli. Bu, çok geniş bir alan. Nesnelerin interneti The Internet of Things (IoT) olarak tanımlanıyor. Son 10- 15 yıl, yazılımın yılıydı. Google, Facebook gibi şirketler öne çıktı. Bu yazılım döneminde ABD şirketleri büyük kazanımlar elde etti. Şimdi ise dokunabildiğimiz soft olmayan cihazların dönemi geri geliyor. Vestel özünde bir cihaz şirketi. Bu olgu bizim için büyük bir fark yaratabilir. Diğer konu ise büyük veri. Bu alandaki şirketlere de yatırımımız bulunuyor. Mesela belediyenin verileri var. Onların adına bu verileri işliyoruz, kullanıyoruz ve analizler yapıyoruz.

Girişimcileri seçerken hangi kriterlere göre hareket ediyorsunuz?
Öncelikle teknolojide bir adım öne geçmemizi sağlayacak bir fikir olmalı. İkinci en önemli şey takım. Bu işi yapan insanlar, yetkin mi? Yetkin ama istekli mi? İstekli ama enerji koyabiliyor mu? Bizim görüşmelerimiz en az 6 ay sürüyor. Mesela girişimlere hedefler koyuyoruz. Bu hedeflere ulaşabilirse yatırım yapıyoruz. Halihazırda yatırım yaptığımız şirket sayısı az ama büyük bir havuzda çalışıyoruz. Şu an irtibat halinde olduğumuz 20’ye yakın şirket var.

HİSSE TALEP EDİYOR MUSUNUZ?
Küçük ortak olmak istiyoruz. Genellikle yüzde 25 civarında ortak oluyoruz.

Ne kadarlık bir hisse alımı gerçekleştiriyorsunuz?
Küçük ortak olmak istiyoruz. Çünkü şirketin yönetimini girişimcinin yapmasını istiyoruz. Bu özgürlük ve serbestlik yaratıcılık getiriyor, girişimci şirketini sahipleniyor. Genellikle yüzde 25 civarında ortak oluyoruz. Aldığımız şirkete Vestel damgası vuruyoruz. Sektörün gözünde Vestel şirketi olurken girişim kendi şirketini yönetiyor. Yönetim kurulunda sandalye almıyoruz ama her hafta toplantı yapıyoruz. Girişimcinin memur gibi çalışmasını istemiyoruz.

Şu ana kadar toplam kaç girişim için başvuru aldınız?
Tüm üniversitelerle çalışıyoruz. Girişimcilikle ilgili konularda çok aktifiz. Bu nedenle çok sayıda şirket geliyor. Ben neredeyse birey olarak bile 1.000-1.500 arasında girişim, şirket ve proje taradım. 250-300 yüz yüze görüşme yaptık.

Peki girişimciler açısından nasıl bir süreç işliyor?
Bize fikirler geldikten sonra önce ben bakıyorum. Bir kurulumuz var. Son noktayı koymadan önce kurula gösteriyoruz. Emre Zorlu, Cengiz Ultav ve benden oluşan bir üçlü sacayağı ilk değerlendirmeyi yapıyor. Sonra kurula gidiyoruz. Kurul Vestel CEO’su, AR-GE, satış, dış ticaret direktörlerinden oluşuyor. Burada girişimi onlara anlatıp fikirlerini alıyoruz.

Yurtdışındaki girişimlerle de ilgileniyor musunuz?
Son aylarda yurtdışına da bakmaya başladık. Amerika, İsrail ve Avrupa bizim için önemli pazarlar. Avrupa’da çok aktif olduğumuz için buradaki girişimler cazip geliyor. İsrail’den ve Amerika’dan gelen teknoloji şirketleri var. Çeşitli görüşmeler yapıyoruz.

Çok sayıda görüşme yaptınız, birçok girişimi yakından tanıdınız… Sizce Türkiye’deki start up’ların yaptığı en büyük hatalar neler?
İnsan potansiyelinden çok memnunum. İş planı gibi konularda eksiklikler var ama bunların bilinmemesini doğal karşılıyoruz. Biz üniversiteden yeni mezun, ilk işi olan girişimcileri uzaktan destekliyoruz. Genelde girişimciler ikinci denemelerinde daha başarılı oluyor. Mesela teknolojik olarak fikri çok iyi ama satma yeteneği olmayan girişimciler tam bize göre… Biz zaten tüm açıklarını kapatıyoruz. “Sen öz konunu çok iyi yap, gerisini zaten kapatırız” diyoruz. Bizim dışımızdaki pek çok yatırımcı, girişimcinin her konuda iyi olmasını istiyor.

NE KADARLIK YATIRIM YAPTINIZ?
Genelde yaptığımız yatırımlar bugüne kadar 2-3 milyon TL civarındaydı.

GİRİŞİMCİYE SAĞLANAN DESTEKLER
SERMAYE
Girişimcilerin ya da fikir sahiplerinin başlangıç aşamasında en çok zorlandıkları şeylerden biri sermaye. Vestel Ventures, kendi sağladığı tohum yatırım ve verdiği destekle girişimcilerin finansal sıkıntılarına çözüm buluyor.
DESTEK
Ürün tasarımı, endüstriyel tasarım, multiscreen arayüz tasarımı, prototip oluşturma, test, sertifikasyon ve üretim gibi ürünleştirmenin tüm aşamalarında girişimcilere bilgi birikimi ve tesis olanakları sunuluyor. Girişimcilere uluslararası fuar ve sergilerde pazarlama ve markalandırma çalışmaları yapmak üzere destek veriliyor.
FON
Girişimcinin hibe fonlarına ulaşması konusunda destek sağlanıyor. Hibe fonlarıyla ilgilenen yaklaşık 10 kişilik bir ekip bulunuyor. Gerektiğinde danışmanlık yoluyla girişimcinin karşılaştığı sorunlara çözüm üretiliyor.

Vestel Ventures’la uzun vadeli hedefiniz nedir?
Vestel Ventures alanında bir ilk. Yenileri yavaş yavaş gelecek. Şunu görüyorum, çoğu para yatırımcısı, banka getirisine alternatif gelir peşinde. Biz değiliz, biz şirketlerden çıkış yapmayı bile düşünmüyoruz. Biz bir şirketle ömür boyu birlikteyiz. Onu alıp büyütüp Vestel’e teknolojik katkı sağlayabilmek amacımız. Böyle düşünen bugüne kadar yoktu. Bizim bunu yapma yeteneğimiz var. Girişimin daha hızlı büyümesine destek oluyoruz. Bu şekilde yolumuza devam edeceğiz. Türkiye’de girişimcilik ekosistemindeki önemli bir boşluğu doldurmayı hedefliyoruz.

Yorum yapın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.