Start up’ların Nostradamus’u

Bob Goodson, 2009’da yarattığı algoritmalarla ileride başarılı olacak 50 start up’ı büyük oranda başarıyla belirledi. Listesinde Evernote, Twitch ve Spotify gibi şirketler de vardı. Bu başarının ardından şirketi Quid’i kurdu ve bugüne kadar 66,5 milyon dolar yatırım aldı. Quid, müşterilerine kendi teknoloji ve algoritmalarıyla her konuda genel eğilim ve fırsatlar üzerine öngörü sağlıyor.

ASLI SÖZBİLİR [email protected]

Kendi kendine proglamlama öğrenmeye 8 yaşında başladım ve tüm hayatım boyunca kelimelerin gücüne hayranlık duydum. Bu iki ilgi alanımı, hem eğitimim hem hobilerim aracılığıyla sürdürdüm ama birbirlerine yakınlaşacakları hiç aklıma gelmedi. Bir noktada ikisinden birini seçmem gerekeceğini düşünüyordum. Oxford’da okurken bilgisayarları kullanarak yazılı bilgiyi okuma fikri aklıma geldi ve bu bana Quid’i kurma ve ilgi alanlarımı birleştirme yolunu açtı.”

Bu sözler, bilgisayarları kullanarak tüm dünyadaki yazılı bilgiyi analiz etmeyi hedefleyen bir araştırma şirketi olan Quid’in CEO’su Bob Goodson’a ait… Goodson, Oxford Üniversitesi’nde İngiliz orta çağ edebiyatı üzerine eğitim aldı ama yazılım merakı peşini bırakmadı. Yazılı verileri algoritmalar yardımıyla analiz ederek somut çıkarımlar yapılabileceğini öngördü. Böylece 2007 yılında start up’ların yaşama şansını tahmin etme üzerine uzmanlaşan YouNoodle’ı kurdu. 2009’da yarattığı algoritmalarla ileride başarılı olacak 50 start up’ı büyük oranda başarıyla belirledi. Bugün adını hemen herkesin bildiği Evernote, Twitch ve Spotify gibi şirketler, Goodson’un 2009 listesindeydi.

Bu başarının ardından Goodson, 2010 yılında fizikçi Sean Gourley ile Quid’i kurdu. Quid bilgisayarları kullanarak tüm dünyadaki yazılı bilgiyi analiz etmeyi hedefleyen bir araştırma ve danışmanlık şirketi. Bugüne kadar 66,5 milyon dolar girişim sermayesi yatırımı alan Quid hem siyasetten hem iş dünyasından müşterilere kendi yarattığı teknolojiyi ve algoritmaları kullanarak danıştıkları her konuda genel eğilim ve fırsatlar üzerine öngörü sağlıyor. Günümüzün en başarılı veri analistlerinden sayılan Bob Goodson ile start up’ların başarı şansını nasıl tahmin ettiğini ve girişimcilerin başarıyı nasıl yakalayabileceklerini konuştuk:

Sayısal araştırma ve istihbarat şirketi Quid’in kurucususunuz. Şirketi neden kurdunuz? Piyasada fark ettiğiniz boşluklar nelerdi?
Quid, şu ana kadar gözümüzün önünde olan ancak farkında olmadığımız dünyadaki yazılı bilgiyi gün yüzüne çıkarmak için kurulmuş, yeni tip bir arama motoru yaratmaya çalışan bir yapay zeka şirketi. Öğrenciyken Quid’in konseptini oluşturup Peter Thiel’le paylaştığım zaman kendisi bana onun da aynı fikri 1990’ların sonunda düşündüğünü ama sonra PayPal üzerinde çalışmaya karar verdiğini anlattı. PayPal açıkçası fena sonuç vermedi.

Kelimelerin gücüne karşı derin bir inancım ve ilgim var. Bilgisayarların “okuyabilmesi” konusunda yapılanların ne kadar az olduğunu fark ettiğimde önümde tamamen yeni bir alanın açıldığına inandım. Özünde inovasyon olan bir şirket yaratırsam bu şirketin, en azından dünyaya bir iz bırakacağını biliyordum.

2009’da gelecekte başarılı olacağına inandığınız 50 start up’lık bir liste oluşturdunuz. Bu listede Cloudera, Palantir, Evernote, Twitch ve Spotify gibi şu anda adını herkesin bildiği şirketler de vardı. Bu start up’ların başarılarını nasıl tahmin ettiniz? Bunu yaparken hangi araçları, nasıl kullandınız?
2009 yılında şu anda Quid’in ürünlerinin omurgasını oluşturmakta olan bazı ağ analizi ürünlerini ve algoritmaları yaratmakla meşguldük. Businessweek Dergisi benden bu araçları klasik iş sorunlarına uygulamamı istedi. Analize binlerce adı sanı duyulmamış yenilikçi şirketi belirleyerek ve algoritmamız aracılığıyla içlerinden ümit vadedenleri bularak başladık. Böyle analitik araçlarla çalışırken insan anlayışının ve bilginin önemini kavramış olmanın büyük önemi var.

Bu yıl gelecekte başarılı olacağını inandığınız 50 start up’tan oluşan yeni bir liste oluşturdunuz. İlk ve ikinci listeleri oluştururken arada değişen faktörler neler?
2009’daki listemize baktık ve tahminlerimizin en başarılı kısımlarını çalışarak metodumuzu ona göre geliştirdik. Özellikle iki çeşit şirketin getirisinin yüksek olduğunu fark ettik. Biri hayatının en başında olan şirketler, diğeri de lider olabilecek kadar piyasa tanınırlığı olan orta yaşlı şirketler.

Bir start up’ın gelecekteki performansını hesaplarken kullandığınız parametreler neler?
Toplanan para, fonlama turu sayısı, turlar arasındaki gün sayısı ve son turdan beri geçen gün bazında zaman gibi fonlama parametrelerini kullanıyoruz.

Bir start up’ın başarı şansını hesaplama sürecinizi bize adım adım anlatabilir misiniz?
İşe son üç yılda risk sermayesi veya risk borcu almış olan 50 bin özel şirketten oluşan bir listeyle başladık. Alınan yatırım, yatırımcılar, lokasyon ve fonlanma yılı bilgilerini S&P Capital IQ ve Crunchbase’den aldık.

Ondan sonra ağ haritaları oluşturduk. Bu ağ haritaları şu sorulara yanıt arıyor: Girişimciler, son 18 ayda kurulmuş olan teknoloji şirketlerinden hangilerine yatırım yaptı? Dünyanın getiri bazında en başarılı beş risk sermayesi şirketi (Accel Partners, Andreessen Horowitz, Benchmark, Greylock Partners ve Sequoia Capital) son iki yılda hangi şirketlere yatırım yaptı? Sonra da Quid’in algoritmalarını kullanarak ümit veren yatırım almış girişimleri belirledik ve bu parametreleri kullanarak listeyi oluşturduk. En son 50 şirketi ise sezgilerimizle ortaya koyduk.

Girişimciler ve risk sermayesi şirketleri bu algoritmaları nasıl kullanabilir?
Risk sermayesi şirketlerinin Quid’i kullanarak yapabildiği şeylerden biri, şirketler ve sektörler arasındaki tematik bağlantıları görebilmek. Bu sayede piyasa katmanlarını ve şirketlerini yeni inovasyonların ortasında mı yoksa dışında mı durduğunu daha iyi anlayabiliyorlar.

Sizin tecrübenize göre bir start up’ı başarılı yapan nedir?
Bu konudaki araştırmalarımın sonucunda daha önce farkında olunmayan bir faktörü ortaya çıkardım: Kurucu takımın yapısı… Optimal yapı, daha önce beraber bir şirketi başarıyla kurmuş iki kişiyle onlarla alakasız bir alandan gelmiş olan ve bu iki kişiyle daha önce çalışmamış bir kişinin bir araya gelmesi. Anlaşılan başarılı olmak için incinin içine biraz da kum koymak gerekiyor.

Tecrübenize göre start up’ların başarısız olmasına yol açan ana zorluklar neler?
Kulağa bariz bir şey gibi gelebilir ama birinci neden finansal kaynakların kötü kullanımı. Hızlı büyüyen şirketlerin dışarıdan sermaye almaya ihtiyacı var ve girişimcilerin bu sermayeyi hangi hızlarla bulup harcadığı, çoğu şirketin tutturmayı beceremediği bir denge. Finanstan sonra bir start up için ikinci en önemli kaynak da inanç.

Şirketler bu zorluklarla nasıl baş edebilir?
İhtiyacınızdan daha fazla sermaye bulun ve dikkatli harcayın. İkinci olarak da bir girişimci finansal yatırımı yaptıktan sonra bu yatırıma inancını tüm takımla paylaşarak takip etmeli.

Spotify ve Evernote’un başarısı en baştan tahmin edilebilir miydi?
İkisinin de başarılı olacağını 8 yıl önce şirketler daha yolun en başındayken tahmin ettim. İkisi de yüksek potansiyelli alanlarda inovasyon ağlarında faaliyet gösteriyordu ve ilk yatırımcıları çok güçlüydü.

Sizce 2009’da başarılarını tahmin ettiğiniz start up’lar uzun vadede büyük birer şirket olarak başarılarını devam ettirebilecek mi?
Başarılı olanların çoğu ya şu anda halka açık ya satın alındı. 2009’da başarısını tahmin ettiğim şirketlerden halka açık olarak devam etmekte zorlanacak şirketlere en iyi örnek Palantir’di ki şirket şu anda en büyük halka açık olmayan şirketlerden biri.

Şu anda popüler olan start up’lardan hangilerinin uzun vadede başarılı olacağına dair iddiaya girersiniz?
EyeVerify yatırımcıları arasında Sprint ve Wells Fargo’nun da olması (6 milyon dolarlık bir yatırım turuna katılmışlardı) göz doğrulaması teknolojisinin hem telekom şirketleri hem bankalar için ilginç olduğuna dair bir işaret. Aslına bakarsanız biz seçtikten kısa bir süre sonra EyeVerify, AliBaba’nın ödeme sistemleri iştiraki olan Ant Financial tarafından kullanıcı güvenini ve finansal işlemlerin güvenliğini artırmak amacıyla 100 milyon dolara satın alındı.

Bir start up’ın başarılı olmasında liderliğin önemi nedir?
Benim kişisel inancım şu ki muhteşem bir şirketi kurmaya başlamak için 100 kişi gerekir. Hem liderlik hem şirketin ilk çalışanlarının rolleri önemli. Sonuçta ürünü dizayn eden, inşa eden ve satan çalışanlar.

Girişimcilere başarılı bir start up kurma konusunda tavsiyeleriniz neler?
Aslında girişimciliğin son kalan önemli çıraklık içeren kariyerlerden biri olduğuna inanıyorum. Girişimcileri medyada yalnız maceracı kovboylar gibi göstermeyi seviyoruz. Ancak en başarılı kişiler mentorlarından ve danışmanlarından iyi dersler almayı başaranlar oluyor.

EN BAŞARILI GİRİŞİMCİLERİN SIRRI NEDİR?
“En başarılı kişiler mentorlarından ve danışmanlarından iyi dersler almayı başaranlar oluyor.”

FIRSAT NEREDE?
HARİTALANDIRMA TEKNOLOJİLERİ
Artırılmış gerçeklik etrafımızdaki dünyaya bakışımızı ve o dünyayla etkileşimimizi şekillendirdiği için sanal gerçeklikten çok daha önemli olacak.

Geleneksel araba üreticileri, kendi kendisini sürebilen araçlara adapte oldukça görüntü algılama ve haritalandırma teknolojileri tüm otomotiv sektöründe kullanılır olacak.

EĞİTİMİN DİJİTALLEŞMESİ
Eğitimin dijitalleşmesi şu andaki sisteme öğretim ve eğitim dahil pratik uygulamaların entegre edilmesi aracılığıyla halihazırda gerçekleşiyor.

Akıllı ev sistemleri, bahçe sensörleri gibi ulaşılabilir tüketici ürünleri gittikçe gelişiyor.

UZAY MADENCİLİĞİ
E-ticaret konusunda büyük ticari fırsatlar devam ediyor.

Sanal zeka botları bilgi gerektiren işlerdeki verimliliği desteklemeye devam ediyor.

Uzay teknolojisi uzay uydusu ve uzay madenciliği gibi alanlarda ilerlemeye devam edecek.

GETİRİSİ EN YÜKSEK ŞİRKETLER HANGİ GR UPTAN?
“Biri hayatının en başında olan şirketler diğeri de piy asa tanınırlığı olan orta y aşlı şirketler.”

BAŞARI ŞANSI YÜKSEK 50 START UP
Bob Goodson, birkaç ay önce aldıkları yatırım miktarı 1,5 milyon dolarla 134,5 milyon dolar arasında değişen 50 start up’ı geleceğin Spotify’ları ve Evernote’ları olarak belirledi. Bu şirketler sektörlerine göre şöyle ayrılıyor:

Yapay zeka: Graymeta, Mad Street Den, Zodiac, Mihup Communications, Rulai, Kahuna, Troops, Folloze, Mobvoi, Geoblink

Artırılmış gerçeklik: Meta Company, Navisens, Paracosm, Dispelix Oy
Kendi kendini süren araçlar: Quanergy Systems
Bulut teknolojileri: Treasure Data
Dijital sağlık: Omada Health
Dijital eğitim: Cognotion, Remind, Soar, Socratic İnsansız hava araçları: Slantrange, Airware, Prenav
Moda: AYR, Omapal Technologies
Finansal teknolojiler: Clark Germany, OB1 Company, Focus FS
İmaj tanıma: Mapillary
Mobil ticaret: Instamotor, Naritiv, NewStore
Çevrimiçi güvenlik ve sahtekarlık tanıma: Wickr, Blueline Grid, Shape Security, Signifyd, Distil, SafeBreach
Akıllı ev teknolojileri: Notion (Loop Labs), Edyn (Soil IQ), Deako, Astro
Akıllı sensörler: Doppler Labs, Eccrine Systems, LEIA, EyeVerify
Uzay teknolojileri: Deep Space Industries, Accion Systems
İletişim: Mast Mobile