Emre Kurttepeli & Murat Özyeğin: “Daha fazla girişimci yetişsin diye buradayız”


Murat Özyeğin ve Emre Kurttepeli, Türk iş dünyasının önemli ailelerinin genç kuşak temsilcisi. İki ismin ortak özelliği ise Endeavor destekçisi olması. Özyeğin, Endeavor’un başkanı, Kurttepeli ise başkan yardımcısı. Endeavor’da iş fikirlerine değil, etkin girişimlere destek olduklarını söylüyorlar. Maddi destek değil, bir anlamda mentorluk yaptıklarını anlatıyorlar. Murat Özyeğin, “Ekosistemin daha fazla girişimci yetiştirmesini sağlayacak şekilde destek olmak için çalışıyorum” diyor. Kurttepeli ise “Endeavor, 22 ülkede 50’den fazla şehirde. Biz bu yapıda bir global ağı tepsi içerisinde girişimciye sunabiliyoruz” diye konuşuyor.

EREN GÜLER [email protected]

Endeavor Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Murat Özyeğin ve Endeavor Türkiye Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Emre Kurttepeli, Türkiye’nin en önemli girişimcilerinden ikisi. Murat Özyeğin, kendisini “kurum içi girişimci” olarak tanımlıyor. Finansbank’ın NBG’ye satışından gelen para ile kurumu yeni yatırımlara ve işlere yönlendirerek çok kritik girişimlere imza atıyor.

Emre Kurttepeli ise internet alanında Türkiye’nin ilk yatırımcılarından. Önce Fornet arkasından Mynet’i kuran Kurttepeli, şimdiye kadar aralarında Trendyol, Sobee, Mobile Craft ve Evidea.com gibi önemli şirketlerin de olduğu 100’ü aşkın yatırıma imza attı. “Her iki isim de girişimcilik üzerine yaptığımız röportajda, başarılı bir girişimcinin en önemli özelliklerinden birisi olarak “tutku”ya dikkat çekti. Özyeğin, disiplin, işini sevme ve sindire sindire büyütme konusundaki becerilere de vurgu yaparken Kurttepeli, liderliğin ve girişimcinin arkasındaki en büyük motivasyonlardan biri olarak bir şeyleri değiştirme tutkusunun altını çizdi. İki girişimciyle yaptığımız söyleşinin detayları şöyle:

daha-fazla-girisimci-2

Endeavor’la tanışmanız nasıl oldu? Bu oluşuma dahil olmaya nasıl karar verdiniz? Murat Özyeğin Endeavor’ın kurucusu ve CEO’su olan Linda Rottenberg, 2007 yılında aralarında benim de olduğum Türkiye’den 8 işadamına mektup yazdı ve İstanbul’a gelip bizlerle tanışmak istediklerini iletti. Biz de kabul ettik, hem ayrı ayrı hem hep beraber olmak üzere görüşmeler yaptık. Endeavor’ın misyonunu, girişimcileri destekleme metodolojisini, mentorluk konusundaki desteklerini ve nasıl bir yapı içinde çalıştıklarını gözlemledik. Üzerine Türkiye’nin genç nüfusunu ve istihdam yaratma ihtiyacını da düşündükçe, henüz daha girişimcilik olgusu bile tam oturmamışken yola koyulma kararı verdik ve Endeavor’ı Türkiye’de kurma kararı aldık.

Girişimlere ve girişimciliğe ilgi duymanızın sebebi nedir? MÖ Girişimcilik ağını ve ekosistemini desteklemek adına belli bir büyüklüğe ulaşmış şirketlere manevi yardımda bulunuyor ve finansmana erişim konusunda destek sağlıyoruz. Endeavor olarak girişimci şirketlerimize direkt yatırım yapmıyoruz. Hem Özyeğin Üniversitesi hem Endeavor hem de TÜSİAD Girişimcilik Yuvarlak Masasının liderliği şapkalarımla işimizi kâr amacı gütmeden, mentor ağını daha fazla genişletmek ve bu ekosistemin daha fazla girişimci yetiştirmesini sağlayacak şekilde buraya manevi ve maddi destek sağlamak için çalışıyorum.

ÇARPAN ETKİSİ
Alibaba’nın kurucusu Jack Ma, yarattığı olumlu örnekle Çin’deki girişimci sayısını 50 kat büyüttü.

daha-fazla-girisimci-3Murat Özyeğin
“BEN KURUM İÇİ GİRİŞİMCİYİM”

NASIL BİR GİRİŞİMCİYİM? Kendimi “kurum içi girişimci” olarak görüyorum. Ben kendimi hiçbir zaman desteklediğimiz girişimciler gibi görmedim. Onları daha fazla takdir ediyorum. Sermaye vardı, ben de yatırımları seçtim. Limancılık, enerji, varlık yönetimi ve hastanecilik konusunda yatırımlar yaptık.

BİREYSEL YATIRIMINIZ VAR MI? Bireysel olarak bir yatırım yapmadım, aile olarak yatırım yaptığımız girişim fonları var. Ama orada fonu yöneten arkadaşlar girişimleri yönetiyor. Dolayısıyla bir katkım yok.

BABAMDAN NE ÖĞRENDİM? Aramızda bir hiyerarşi olmaksızın birbirimizin fikirlerine açık bir ailemiz var. O çok değerli benim için. Babamın çok disiplinli, ince eleyip sık dokuyan bir tarafı var. İşlere küçük başlayıp doğru gittikçe büyüten modüler bir yapısı mevcut. Ayrıca çalışkanlığı, enerjisi ve liderlik özellikleri kendimi geliştirip örnek aldığım hususlar.

Girişimcileri nasıl destekliyorsunuz? MÖ Endeavor’da yaptığımız en önemli işlerin başında mentorluk geliyor. Bu noktada girişimci seçme sürecimiz çok önemli. Girişimci, seçim sürecini geçemese de kendisi ve işiyle ilgili birçok şey öğrenme fırsatı yakalıyor. Endeavor Girişimcisi seçilen girişimciler için danışma kurulları kuruyor veya baş mentorlar atıyoruz. Her girişimcinin, işinin ihtiyaçları ve eksiklikleri etrafında, mentor ağımızdan doğru kişilerle eşleşmelerini sağlıyoruz. Girdikleri istişare çerçevesinde danışma kurulu oluşturuyoruz. Mesela hukuki konuda sorunlar varsa hukuk konusunda uzman, pazarlamada sıkıntısı varsa pazarlama konusunda uzman bir danışma kurulu üyemizle bir araya getirip yollarını açmaya, önündeki bariyerleri kaldırmaya çalışıyoruz. Ayrıca iş planı, ortaklarla ilişkileri, sermaye ihtiyaçlarına doğru yapıyı kurmak, hangi noktada banka kredisine başvurması gerektiği veya hangi noktada yatırıma hazır olduğunu anlaması konusunda danışmanlık ve melek yatırımcılarla tanıştırmak gibi destekler sağıyoruz. Bunun yanında dünya çapında bir girişim olduğuna inanıyorsak yabancı yatırımcılarla buluşmaları için de ayrıca yardımcı oluyoruz. Emre Kurttepeli Endeavor 22 ülkede 50’den fazla şehirde yer alıyor. Biz bu yapıda bir global ağı tepsi içerisinde girişimciye sunabiliyoruz. Aslında baktığınızda bir girişimci bugün birkaç kişiyi zor tanırken, bir anda karşısında Citibank’ın CEO’sundan tutun da Brezilya’da başarılı olmuş bir girişimciye kadar geniş bir network buluyor. Bir girişimciyi ileriye götürecek şey tam da budur. Para ile bu ağı satın alamazsınız.

daha-fazla-girisimci-4Emre Kurttepeli
“YENİ İŞ MODELLERİ ORTAYA ÇIKACAK”

İLGİ ÇEKEN ALANLAR Şu andan B2B işler ve akıllı cihazlar benim ilgimi çekiyor. Belli bir dönem bazı işler gündeme geliyor ama artık orada fırsatlar azalıyor. Mesela ben e-ticarete 7 yıl önce girdiğimde büyük fırsattı ama şimdi bakıyorsunuz bir sürü yerleşik oyuncu var. Şimdi e-ticarete yatırım için büyük sermaye lazım. İyi yatırımcılar her zaman bir sonrakini düşünür.

AKILLI CİHAZ ETKİSİ Akıllı cihazlar, 1-2 yıl sonra artık her yerde olacak. Veri ile toplanıp onun analiz edilmesi ve çıktısının işe dönüşmesi için birçok fırsat var. Verilerden anlam çıkaracak cihaz, yazılım ve entegre süreçlerde büyük fırsat bulunuyor. İnternet dünyası çok monopolize oldu. Ben gelecek 5 yılda daha dağınık bir yapıya geçeceğini düşünüyorum. Çünkü o 2-3 tane kalenin tüm dünyadaki veriyi toplamasına olanak yok. O dağıldığı zaman yeni iş modelleri ortaya çıkacak.

Şimdiye kadar kaç şirket başvurdu? Başvurular genelde nasıl geliyor? MÖ 2007’de kurulduğumuzdan bu yana yaklaşık 2 bin başvuru aldık. Bunlardan da toplam 47 girişimci şirket seçildi. Bir şirket başvurduktan sonra kabul edilme süreci ortalama 4 ay sürüyor. Başvurular genelde şirketlerden geliyor. İkinci sırada mentor ağının tavsiyesiyle gelenler var. Son olarak da bizim araştırıp bulduğumuz ve sisteme katmak istediklerimiz oluyor.

Endeavor’a seçilen girişimcilerden en çok büyüme gerçekleştirenler hangileri? MÖ Türkiye’de halihazırda girişimcilik ekosistemi içerisinde en değerlilerinden olan Yemeksepeti, Airties, Pozitron, 41?29!, Baydöner gibi şirketler Endeavor Türkiye içerisinde çok hızlı büyüyen şirketlerden bazıları olarak öne çıkıyor.

Başvurular ağırlıklı olarak hangi sektörlerden geliyor? MÖ Günümüz trendlerine uygun olarak e-ticaret ve teknoloji doğal olarak çok ön plana çıkıyor. Ama bizim çok gurur duyduğumuz Baydöner ve B-Fit gibi geleneksel ve farklı sektörlerdeki şirketler de var. Yüzde 60’ı teknoloji, yüzde 20’si fikir mülkiyetine bağlı AR-GE şirketi, yüzde 20’si de geleneksel sektörler diyebiliriz. Ek başvurularda bilgi enformasyon sektörü olarak adlandırabileceğimiz teknoloji ve e-ticaret firmalarının daha ağırlıklı olmasının sebebi, daha az sermayeye ihtiyaç duymaları ve çok kısa sürede hızla büyüyebilen şirketler olması.

Endeavor’a başvurma şartları neler? Sadece fikri olan da size gelebiliyor mu? MÖ Hayır, biz bir iş fikrini desteklemiyoruz. Bizim ismimizin başında “Etkin girişimcilik” var. Başvuru için şirketin belli bir safhaya gelmiş olması, işleyen bir satış ve gelir modelinin olması gerekiyor. Önceden ciro şartımız da vardı. Şimdi kaldırdık ama şirketin minimum 1 yıldır faaliyette olmasını şart koşuyoruz. EK “Bir fikrim var” diyen bize gelemiyor. Biz etkin olma ihtimali yüksek ve belli bir eşiği aşmış şirketlerle ilgileniyoruz. Mutlaka belirli bir iş planının olması gerekiyor.

Endeavor’a başvuran şirketlerin belirli bir maddi yükümlülüğü oluyor mu? MÖ Kendileri bizden fayda gördükçe ve kazandıkça Endeavor’a biraz geri verdikleri bir yapıyı oturtmaya çalışıyoruz. Çünkü buradaki insanların hiçbiri, girişimci şirketlerin faaliyetleri üzerinden para kazanmıyor. Endeavor’ın gelirinin önemli bir kısmı yönetim kurulu üyeleri tarafından ve mentor ağı sayesinde sağlanıyor. Endeavor sayesinde işleri iyi giden şirketler kendiliğinden gelip çok iştahlı bir şekilde bu sisteme katkıda bulunmak istiyor. “Ben sizin sayenizde iyi kazandım ve geri bağış yapmak istiyorum” diyorlar. Bu bağışların hepsi de gönüllü bir şekilde oluyor. EK Başarılı girişimciler, ekosistem içerisinde kalıp yeni gelecek girişimcilere dolaylı destek sağlamış oluyor.

Destek verdiğiniz şirketlerin büyüme performansı nedir? MÖ Destek verdiğimiz ve halen sistemde olan 26 şirket, 2013 yılında ortalama olarak yüzde 25 büyüme gerçekleştirdi. Bu şirketler, 4 bin kişilik bir istihdam yaratırken toplam ciroları da 359 milyon dolar oldu.

Emre Kurttepeli
“YARINA SAHİP ÇIKACAK BİR ORGANİZASYON”

KONUMLANDIRMA: Son 10 yılda ABD’de girişimlere giden fon parası, tüm ekonominin yüzde 0,4’ünü oluşturuyor. Bu para, 10 yıl sonra ekonominin yüzde 34’ünü, istihdamın da yüzde 24’ünü oluşturacak. Ben bu derneği kafamda hep “Türkiye’nin bugününe değil yarınına sahip çıkan bir organizasyon” olarak konumlandırdım.

EN BÜYÜK MİRAS: Bir insanın en büyük mirası nasıl çocuğu ise bir ülkenin de en büyük mirası gençlerdir. Türkiye’nin hiçbir ülkede olmayan bir gücü var: Gençleri… O yüzden gençlerle ne yaptığımız ve nasıl yönlendirdiğimiz çok önemli.

MOTİVASYON: Endeavor olarak insanların buraya emek, para ve zamanını koymasının en önemli nedeni, bu gençlere bir kanal, bir yol açabilmek. Aslında kısa sürede çok önemli işler başarıldı ama girişimcilik ekosistemi Türkiye’de halen emekleme döneminde. Çok büyük bir itiş gücü gerek. Mesela Alibaba’nın kurucusu Jack Ma yarattığı örnekle Çin’deki girişimci sayısını 50 kat büyüttü. Biz de aslında bunların mümkün olduğunu ispat etmeye çalışıyoruz.

Başarılı olmuş girişimcilere baktığınız zaman en önemli ortak özellikleri olarak neleri görüyorsunuz? MÖ Disiplinli olmaları, işlerini çok sevmeleri ve işi sindire sindire büyütme konusundaki becerileri. EK Ayrıca kurucu ekip ve bunu toparlayıp yönetebilecek liderlik çok önemli. Bir de bu girişimcilik işi bir tutkudur, para kazanmaktan daha öte bir şeydir. MÖ Girişimciler işlerini büyütüp satsalar da bu tutkuları bitmiyor, gidip yeni bir girişim kuruyor ve seri girişimci oluyorlar. Hakan Baş ve Emre Kurttepeli, bunun en güzel örneklerinden ikisi. Girişimciler girişimi kendileri yapmasa da aldıkları parayı bankaya yatıramıyorlar, yeni girişimcileri destekliyorlar. Biz buna çarpan etkisi diyoruz. Bir girişimcinin elinden tuttuğunuzda onun ileride elinden tutacağı girişimcilere de destek vermiş oluyorsunuz. İşte o yüzden bu etki çok önemli.

ENDEAVOR’UN YARATTIĞI DEĞER
2013’te desteklediğimiz 26 şirket, 4 bin kişilik “istihdam ve 359 milyon dolar ciro yarattı.

Yorum yapın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.