“Büyük paralar değil Tecrübe kazandım”

Canan Çelebioğlu, 16 yaşından beri iş hayatının içinde. Hep işi profesyonellere bırakma hayali kuran başarılı iş kadını, bu gerçekleşmeyince Çelebi Holding’den bağımsız olarak iş yapmak istedi. İdefix’e para yatıran Çelebioğlu, ortağı Mehmet Budak’ın diğer şirketleri İtiraf.com, Siberalem. com, Evlilik.com’a da yatırım yaptı. İnternet alanında çok fırsat olduğunu söyleyen iş kadını, hayvanlara ve geri dönüşüme yönelik fikirlere destek verebileceğini açıklıyor.

Çelebi Havacılık Holding Yönetim Kurulu Üyesi Canan Çelebioğlu, iş hayatına çok küçük yaşlarda atıldı. Babası Ali Cavit Çelebioğlu 1982 yılında vefat ettiğinde 16 yaşında olan Canan Çelebioğlu, kendisini babasının kurduğu ve uçaklara yer hizmeti veren Çelebi Hava Servisi’nin merkezinde buldu. Ağabeyi ile birlikte işlere sarıldı. Havacılık sektörü yetkililerinden yükselen ‘Şirketi kapatın’ sözlerine ise kulak tıkadı. Zorlu yollardan geçerek büyüttükleri şirketleri Çelebi Havacılık Holding, bugün sadece ulusal pazarda değil, uluslararası arenada da faaliyet gösteriyor. 2 kıtada 5 ülkedeki 36 havalimanında kargo, antrepo, yer ve yolcu hizmetleri sunuyor. Çelebi Havacılık Holding’i bu noktaya taşımak için yoğun bir tempoda çalışan Canan Çelebioğlu’nun, daha özgür olacağı bir iş yapma fikriyle ortaya çıkan “melek yatırımcı” kimliği de var. Ancak o hiçbir ağa dahil değil. İşin ilginç yanı ise internet ile arası iyi olmayan Çelebioğlu’nun bu alanda yatırımcı olması. Ortak olduğu kitap satış siteleri İdefix ve Prefix’i 2013’te D&R’a satan Çelebioğlu, halen Siberalem.com, İtiraf.com ve Evlilik.com sitelerinin ortaklarından. Önümüzdeki dönemde ise hayvanlara yönelik iş fırsatlarına ve geri dönüşüm alanındaki girişimlere destek vermeyi planlıyor. Çelebioğlu, nasıl yatırımcı olduğunu, ne tür start up’larla ilgilendiğini ve gelecek planlarını Start Up’a şöyle anlattı:

 İDEFİX’İ NE KADARA SATTINIZ? Elektronik Bilgi İletişim Hizmetleri şirketini, 11,5 milyon TL’ye D&R’a sattık.

Melek yatırımcı olmaya nasıl karar verdiniz?
Aslında melek yatırımcı gibi bir tanımlamayla başlamadım bu işe. Çelebi Holding’de çok küçük yaştan itibaren şirketin içindeyim. Babamı kaybedip bu işin başına geçmek durumunda kaldığımda, “İşler belli bir ölçüde büyüdüğünde, işi profesyonellere bırakırım. Ben de üniversiteye döner psikoloji ya da felsefe okurum” diye düşünüyordum. Ancak 30’lu yaşlara geldiğimde bunun çok da kolay olamayacağını fark ettim. Bunu yapmak bizim işimizde daha zordu. Çünkü devletle rekabet edebilen bir kuruluştuk. Dolayısıyla da değişen politik ortamlarda ilişkileri belirli bir seviyede benim tutmam gerekiyordu. Bakanlıklarla ve değişik otoritelerle sürekli ilişki halindeydik. Bu nedenle de her detayına hakim olduğum bu iş ortamından kısa vadede kopamayacağımı anladım. Profesyonellerimizi hep şirket içinden yetiştirdiğimiz için bu fırsatın bir süre sonra mutlaka doğacağını düşündüm. Kafamda hep holdingden bağımsız bir şeyle uğraşma fikri vardı. Bu düşüncelerle yola çıktım diyebilirim.

Ne zaman hayata geçirdiniz bu fikrinizi?
İlk fikrin ortaya çıkması, 1994 yılıydı ama hayata geçirilmesi 1996’yı buldu.

 

HANGİ FİKİRLERE DESTEK OLURSUNUZ? Hayvanlara yönelik başka girişimler olursa destek olabilirim.

Sonrasında süreç nasıl gelişti?
Daha özgür olacağım, devletle çok ilgili olmayan, arkadaş ortamında çalışabileceğim, daha küçük bir yapıda bir yatırıma ortak olmak istiyordum. Bu fikrimi bilen 1-2 yakın arkadaşımdan biri, beni o sırada şu anda hala ortaklık yaptığım Mehmet Budak ile tanıştırdı. Onunla birlikte bir yıla yakın proje üzerine çalıştık.

Peki projeniz neydi?
Proje İdefix’ti. Türkiye’de internet yeni yeni başlıyordu. Benim de bilgisayarla aram çok kötüdür, hala da iyi değildir. Ama projeyi anlattıklarında, özellikle işin içinde kitap olduğu için kabul ettim. “Biz, internet alanında Türkiye’nin kütüphanesi olacağız” iddiasıyla yola çıkıldığı için yatırıma karar verdim. Benim için sadece para kazanılıp kazanılmayacağı önemli değildi. İşi Türkiye’ye katkı olarak gördüm.

Ne kadarlık bir sermayeyle girdiniz bu işe?
O sıralar yoğun bir şekilde Çelebi Holding ile ilgilendiğim için projeye çok faydam olmadı. Proje daha çok Mehmet Budak üzerinden ilerliyordu. 250 bin dolar girişim sermayesi koyarak yüzde 50- 50 ortak olduk.

Sizin İdefix’e katkınız sadece yatırımcı olarak mı kaldı?
Uzun bir dönem daha çok maddi konular, bütçe yapılması gibi konularda işe destek olmaya çalıştım. Yüzde 90 oranındaki yük, Budak’ın üzerindeydi. 1996 yılında onun kurduğu ve başında durduğu ekiple proje başladı.

İdefix’i kurduktan sonra neler yaşadınız?
Sitenin kuruluş amacı şuydu: O sıralarda Superonline ve İxir kuruluyordu. “Kurulan altyapılar, internet alanında bir shopping mall olacak, biz de bunun içindeki kitapçı dükkanı olacağız” şeklinde bir düşünce vardı. Dolayısıyla da bizim şirket olarak çok büyük, bilgi işlemle bağlantılı altyapı yatırımı yapmamıza gerek yoktu. Bizim daha çok içerik hazırlamamız gerekiyordu. Başladık ve bir yıl içerisinde Türkiye’deki bütün kitapları kendi software’imize geçirdik. Ancak işin içine girince yayınevlerinin altyapılarının çok zayıf olduğunu gördük. Tek tek kitapları yayınevlerinin depolarından toparlayıp, kendimiz içeriklerini hazırlayıp sisteme girmek durumunda kaldık. Bu da epey vaktimizi aldı. O sırada da Superonline bir türlü kurulamadı, İxir ise battı.

Girişiminiz için beklediğiniz altyapı gelişiminin olmaması sizi yıldırmadı mı?
Operasyona, 3-6 ay gibi bir sürede hızlı bir giriş yaparız diye planlıyorduk ama olmadı. Sektörde altyapı anlamında olumsuz gelişmeler de olunca, ya bu işi bırakacaktık ya biraz daha sermaye koyacaktık. Mehmet Budak’ın sermaye artırımı durumu söz konusu olmadığı için benim katkım oldu. Bu kadar emeğe yazık olsun istemedim. Kendi altyapımızı kurmamız gerekiyordu. Bu nedenle sitenin satışına kadar geçen süre için 250 bin dolar daha koydum. Bu durumda ortağım Budak, hissesini yüzde 30’a düşürdü. Site faaliyete geçtiğinde aradığınızı buldunuz mu? Türk kitapları üzerinden satışa başladık. Zorlu bir kulvardaydık diyebilirim. İkinci yılımıza geldiğimizde işlerin yavaş ilerlediğini gördük. Bu nedenle farklı bir açılım yapmak gerektiğine karar veren ortağım, o dönem bünyemizdeki yetişmiş elemanlara, yeni yeni gelişen web tasarım işleri yaptırmaya başladı. 5-10 bin dolarlık işler yaptılar. Ekipten bir arkadaşla birlikte Budak, Siberalem.com diye bir arkadaşlık sitesi kurdu. Siberalem para kazanıyordu. Kazandığımız parayı İdefix’e yatırmaya devam ediyorduk. Ama yine de istediğimiz geri dönüşü alamıyorduk.

Neydi sizce bunun nedeni?
Birkaç nedeni olduğunu düşünüyorum. Türkiye’deki kitap oyucusu sayısı zaten az. Bir de uzun zaman internetten alışveriş yapmaktan çekindi insanlar. Ayrıca kitap okuyanların kitapçıya gitme alışkanlığı vardı. Şirketin oturması ve İdefix markasının yer edinmesi zaman aldı. Bir süre sonra yine kitap satışı yapan Prefix sitesini de hayata geçirdik. Şirketiniz ‘Elektronik Bilgi İletişim Hizmetleri’ çatısı altında kitap satışı yapan İdefix ve Prefix markalarıyla faaliyet gösteriyordu. Nisan 2013’te şirketinizi Doğan Müzik Kitap’a (D&R) sattınız. Bu satışta neler etkili oldu? O sıralarda, “Amazon gelecek, D&R Amazon ile ortak olacak” gibi bir sürü dedikodu dolaşıyordu. Aslında Amazon bize de geldi, satın almak için. Amazon Türkiye pazarına biraz daha çekingen yaklaşıyordu. İdefix’i çok küçük kârlar ederek büyüttük. İşlerimin yoğunluğu nedeniyle İdefix’e birebir zaman ayırma durumum yoktu, ortağım da Siberalem.com tarafında kalmak istiyordu. Markayı da öldürmek istemiyorduk. D&R’dan teklif gelince de sattık.

17 yıllık emeğinize değdi mi bu satış?
Elektronik Bilgi İletişim Hizmetleri şirketini 11,5 milyon TL’ye D&R’a sattık ve satışından elde edilen parayı ben aldım. Ortaklığım olan İtiraf.com, Siberalem,com, Evlilik. com sitelerindeki hisselerimi küçülttüm. Yatırdığım paramı çıkardım. Paramın bir miktar faizini de aldım. Ama çok büyük paralar kazanamadım. Tecrübe oldu. İşin İdefix olarak devam etmesi benim için önemliydi. Şu anda diğer sitelerdeki yatırımcı ortaklığınız devam ediyor mu?
Şimdi yatırımcı olduğum diğer sitelerde hissem yüzde 20, Budak’ın yüzde 57,5. Kalan hisselerde yıllarca bizimle çalışan üç arkadaşta. Siberalem.com, Türkiye’nin en büyük arkadaşlık sitesi. Ben hala oradan para kazanmaya devam ediyorum. Ama iş açısından çok büyük sorumluluğum kalmadı.

“HAYVANLARA YÖNELİK GİRİŞİMLERİ DESTEKLERİM”
SOSYAL SORUMLULUK: Sosyal sorumluluk anlamında birşeyler yapmak istiyordum. Özellikle hayvanlarla ilgili bir şeyler yapmak niyetindeydim. Hayvanlar için çalışmak istiyordum. Bolluca’da barınak vari bir yer var, oraya yardımcı olmamı istemişti bazı kişiler. O vesileyle de hayvanlar için çalışan Yonca Evcimik ile tanıştık.
YENİ FİKİRLER: Okul ve otellerle görüştük, bir yıldır barınaklar için buralardan yemek topluyoruz. Buradaki artık yiyecekleri dondurucularda saklayıp barınaklara dağıtılmak üzere bir proje başlattık. Yemek toplama işini köpek mamasına dönüştürme gibi bir fikrim var. Hayvanlara yönelik başka girişimler olursa da destek olabilirim. Proje anlamında ne çıkabilir bilemiyorum ama hayvanlara katkı sağlayacak bir şeyse ilgilenebilirim.

YENİ FIRSATLAR NEREDE?
YATIRIMCI OLDUK: Kesinlikle geri dönüşüm sektöründe girişim fırsatı görüyorum. Bu alanda “Lokman Hekim Geri Dönüşüm Ticaret A.Ş” adında bir şirketim de var. Bu şirketi eşim kurdu. Kendisi doktor ve Lokman Hekim Sağlık Vakfı’nın başkanı uzun zamandır. Vakfı destekleyebilmek için bu geri dönüşüm konusuna ilgi göstermişti yıllar öncesinde. Kağıt toplayıp vakfa bir gelir elde etmeye çalışırlardı. Bunun üzerine Adapazarı’nda lastik geri dönüşüm işini kurduk. Bu işi biraz daha farklı şekilde yapılabileceğini görünce yatırımcı olmak gerekti.

DEVREYE BEN GİRDİM: Vakıf olarak onların yapma şansı olmadığı için ben girdim devreye. Bu işe 6 milyon Euro’luk bir yatırım yaptım. 2011’de çalışmaya başladı. Bu sistemde atık lastikleri topluyoruz, fabrikada bu lastik parçalanıyor, yer malzemesi olarak kullanılıyor mesela. Fabrika, yıllık 18 bin ton gibi iyi bir kapasiteye ulaştı. 20 milyon TL cirosu var. Girişimciler geri dönüşümü farklı alanlarından yakalayabilir diye düşünüyorum.