Katlayan kazanıyor

Silikon Vadisi’ndeki girişimlerin ilk 2 yıl yılda 3 kat, sonraki 2-3 yılda da yıllık 2 kat büyümesi bekleniyor. Girişimlerin ancak o zaman doğru bir fırsatı doğru bir iş modeliyle yakaladığına inanılıyor. Önemli değerlemelere ulaşan hatta unicorn olmayı başaran girişimlerde de katlayan büyüme performansı ilk göze çarpan metrik.

Özlem Aydın Ayvacı
[email protected]

Türkiye’de Getir’den Papara’ya, Garaj Sepeti’nden Thread in Motion’a pek çok başarılı girişim katlanarak büyümeyi sürdürüyor. Bugün Türkiye’den çıkan en değerli girişim olan Getir, 2015’te kurulduğundan beri her yıl en az 5 kat büyüdü. Son aldığı iki yatırımla da katlanarak büyümenin meyvelerini topladı. Getir, Ocak 2021’de 850 milyon değerleme üzerinden 128 milyon dolar yatırım aldı.

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.

2 aylık kısa bir sürenin ardından Sequoia Capital ve Tiger Global liderliğinde gerçekleşen yeni yatırım turunda, değerini 3’e katlayarak 2,6 milyar dolar değerleme üzerinden 300 milyon dolar daha yatırım aldı. Böylece Getir, Peak Games’in ardından Türkiye’den çıkan ikinci unicorn oldu. F+ Ventures Kurucusu Ahu Serter, “Bir start up’ın en önemli hedefi, hızlı büyüme olmalı. Çünkü ancak hızlı büyüyen start up, piyasanın ihtiyacı olan bir ürünü bulmuş, pazarlamayı ve satışı başarmış demektir.

Bu tempoya ulaşamayanlar, kendilerine start up dememeli, daha klasik şirket metrikleriyle kendilerini değerlendirmeye başlamalı” diyor. DCP Kurucu Ortağı Haluk Zontul, “Start up’ın ürünü pazar sunma hızı, ürünün müşteriye ulaşma hızı, ürün ve hizmetin brüt maliyeti, müşterinin ürüne bağlılığı, müşteri değerlendirmeleri, pazarda kendi sektöründe ilk yüzde 10’a girmeli. Eğer bu tempoyu tutturabilirse rakiplerden farklılaşıp küresel ölçekte bir başarı sağlayabilir” diye konuşuyor.

Tarvenn CEO’su, TechOne Yönetici Ortağı Mustafa Kopuk, ilk günden itibaren global pazara çıkan bir SaaS girişiminde yıllık en az 10 kat büyüme beklediklerini ifade ediyor. “Sunulan ürün ve hizmete bağlı olarak bu büyüme oranının yıllar bazında düşmesi beklense de hedef, durmadan katlanarak büyümek olmalı. Bu tempoya ulaşamayanlar yeni yatırım almakta zorlanır” diyor.

YATIRIMCILAR NE DİYOR?

Yatırımcılar da yatırım yapacakları girişimlerin büyüme hızlarına bakıyor. Özellikle ilk yıllarını yaşayan girişimlerden katlanarak büyümesini bekliyor. Core Finance Kurucu Ortağı Yağız Sözmen, hem yatırım yapacakları hem danışmanlık verecekleri şirketleri seçerken büyümelerine dikkat ediyor ve yaklaşımlarını şöyle paylaşıyor: “Eğer ki bir şirket 3 kat büyümeyle gidiyorsa ürün-pazar uyumunu bulmuştur. Ekip hem ürün geliştirmeyi hem bunu pazarlamayı biliyordur.

Toplam hitap edilecek pazar büyüktür. Ancak sadece ciro büyümesi resmin sadece bir kısmını gösterir. Gelirin kalitesi, miktarı ve büyüme oranı kadar önemli.” WorqCompany Kurucu Ortağı Cem Baytok, venture capital yatırımlarında ideal hedeflerinin 100 kat ve üzeri getiri elde edebilmek olduğunu söyleyerek şöyle devam ediyor: “Bunun gerçekleşebilmesi için start up’ın en az 100 kat büyüyebilme potansiyeli olması gerekir. Ama bu oran afaki bir hedef değil.

Beklentimiz bir start up’ın geliri elde ettiği ilk bir milyon dolardan başlayarak, ilk 3 yıl boyunca her yıl 3 kat, devam eden 2 yılda da her yıl 2 kat satışlarını artırabilmesi. Bunu gerçekleştiren bir start up, 5 yılın sonunda 108 kat büyüme gerçekleştirmiş olur. Bu tempoyu yakalayamayanlar, ürün-pazar uyumu, pazara gidiş stratejisi, devam yatırımları gibi başlıklarda strateji değişiklikleri (pivot) yaparak sağlıklı büyümesine yine de devam edebilir.”

Finberg Yönetim Kurulu Üyesi İhsan Elgin, “Ağırlıklı pazara çıkmış, müşteriyle buluşmuş girişimlere yatırım yapıyoruz. Elbette büyüme oranı çok önemli. Ya kârlı olacaksanız ya hızlı büyüyeceksiniz” diyor. Koç Holding girişim sermayesi şirketi İnventram’ın genel müdürü Cem Soysal, yatırımlarındaki en temel kriterlerden birinin ‘scalability’ yani büyüyebilirlik olduğunu söylüyor.
Soysal, “Öncelikle bir girişimin DNA’sı çok güçlü olmalı. Yaptığı işe inanan, tüm ekibe girişimci ruhunu yansıtan, işine tutkuyla bağlı olan, güçlü bir büyüme stratejisine sahip her girişimcinin, güçlü DNA’ya sahip bir start up çıkaracağına inanıyorum” diyor.

DEĞERLEMEYE ETKİSİ

Yatırım değerlemesinde girişimin büyüme performansı önemli bir kriter. Bunu katlanarak büyüyen girişimcilerden Encazip.com Kurucusu Çağada Kırım, şöyle anlatıyor: “Bizim seviyemizdeki şirketlerin mevcut büyüme oranlarından çok, işin gelecek vadetmesi yatırımcı için daha cazip oluyor. Ancak 5-10 yıllık planların inandırıcılığı sadece gerçekleşmiş büyüme rakamlarıyla sağlanabiliyor.
Değerlemelerde şirketin potansiyeli çok etkili bir faktör, ancak bu potansiyelin yatırımcıları ikna edebilmesi büyüme rakamlarını göstermemiz de şart.

İlk kez yabancı yatırım büyüme rakamlarını göstermemiz de şart. İlk kez yabancı yatırım aldığımızda bu büyümenin etkisi çok büyük olmuştu.” Kolay İK Kurucu Ortağı Çağlar Yalı, katlayan büyüme performanslarının sonuçlarını şöyle anlatıyor: “Büyüme kadar şirketin sağlıklı büyümesi yani birim ekonomisinin sürdürülebilir olması çok önemli. Yatırımcılarımız şu ana kadar gerçekleştirdiğimiz büyümeye bakarak gelecekteki büyümemize heyecan duydukları için yatırım yaptı.”

TRAngels Yönetim Kurulu Başkanı Z. Hale Umul, yatırım yapacakları girişimlerde önceliği erken aşama girişimlere verdiklerini söylüyor. Umul, “Bu girişimlerin de 3-4 yıl içinde ikinci, üçüncü aşama yatırımlara açılmalarını sağlayarak, uluslararası alanda iş yapan, büyüyen ve rekabet edebilen, değerli şirketler haline gelmesinin önünü açmayı hedefliyoruz” diyor.

AGRESİF BÜYÜDÜLER

Bugün başarısıyla dikkat çeken girişimler de katlanarak büyüyor. Garaj Sepeti Kurucu Ortağı ve CEO’su Mehmet Çelikol, kuruluşta hazırladıkları iş planında her yıl minimum 3 kat büyüme hedefiyle yola çıktıklarını söylüyor ve şöyle anlatıyor: “Geride bıraktığımız 4 yıla bakarsak, 2018den 2019’a yılda 4 kat büyüdüğümüzü görüyoruz. Sonraki 2 yılda da yıllık ortalama 6,5 kat büyümüşüz.”

2016 yılında kurulan Ekmob, 2020 sonu itibarıyla 400den fazla kurumsal şirkete bağlı 5 binin üzerinde satış personeline hizmet veriyor. Girişimin CEO’su Sunay Şener, her yıl katlanarak büyümeye devam ettiklerine dikkat çekiyor. Şener, “2020 Kasım ayında, TechOne Girişim Sermayesi Fonu, Lima Ventures ve Angel Effect’in katıldığı yatırım turunda 25 milyon TL değerleme üzerinden yatırım aldık. Bir önceki yatırım arasındaki bir yıl içinde şirket değerini 4’e katladık. 2022 ikinci çeyreğine kadar gelirimizin yüzde 30’unu Doğu Avrupa pazarından elde etmeye ve 5 kat büyümeye odaklandık” diye konuşuyor.

Fazla Gıda, ilk 2 yılda sırasıyla 5 ve 6 çarpanla büyüdü. 2020de yüzde 80 büyüme kaydetti. Fazla Gıda CEO’su Olcay Silahlı, “2021’i inovasyon yılı olarak belirledik. Yeni geliştirdiğimiz teknoloji ve altyapı çalışmalarını da hızlandırarak 5’inci yılımızda 3 kat büyümeyi hedefliyoruz” diyor.

GELECEĞİN ANAHTARI

Katlanarak büyüyen bir diğer girişim, Thread in Motion. Şirketin yönetim kurulu başkanı Kadir Demircioğlu, yola çıktıkları ilk günden beri geliştirdikleri akıllı eldivenlerle özellikle insanların aktif rol aldığı lojistik ve üretim süreçlerinde giyilebilir teknolojinin gücünü kullandıklarını belirtiyor. Demircioğlu, büyüme performanslarını şöyle anlatıyor: “Kuruluşumuzun ilk 2 yılında yıllık yüzde 1.000 büyüdük.

Bunu takip eden 2 yılda ise yıllık büyüme oranımız yüzde 500 olarak gerçekleşti. ilk yıllarımızda gerçekleştirdiğimiz büyüme ve buna bağlı sürekli motivasyon ilerleyen yıllardaki büyüme oranlarımızın anahtarı oldu. Pandemi yılı olmasına rağmen 2020de önemli bir başarı hikayesine imza atarak Sabancı CVC’nin yatırım yaptığı ilk şirket olduk.”

Biolive Kurucu Ortağı ve CEO’su Duygu Yılmaz, en son 2020 Şubat ayında 30 milyon dolar üzerinden değerlendirildiklerini ve 30 kat büyüdüklerini söylüyor. Bu başarıda global markaların ürün talebinin, sürekli yeni ürünler çıkarmalarının ve yeni Ar-Ge çalışmalarının etkili olduğunu belirtiyor.

Akinon Kurucu Ortağı ve Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Emre Sarı, ilk 2 yıl içinde, 17 kat büyüme yakalayarak sektör lideri olduklarını ifade ediyor. Sarı, “2020 başında Belçika merkezli bir fon olan SmartFinden 5 milyon dolar yatırım aldık. Önümüzdeki 3 yılda 10 katın üzerinde büyümeyi hedefliyoruz” diyor.

FINTEKLER ÇOK SÜRATLİ

Özellikle fintekler katlanarak büyümede öne çıkıyor. Figopara Kurucu Ortağı ve CEO’su Koray Bahar, “Kuruluşumuzdan bu yana katlanarak büyümek en önemli hedefimizdi. Bu yüzden faaliyete geçtiğimiz ilk yıllarda yıllık bazda 5 kat büyüme planları yapıp hedefimizi bu yönde belirledik. ilk yıllarda bu denli hızlı büyümek mümkün olabiliyor, ancak belirli bir seviyeye geldikten sonra büyüme hızı doğal olarak düşüyor” diyor. Figopara ilk iki yılda 5 er kat büyüme hedefine ulaştı.

İkinci iki yıllık dönemiyse daha hızlı, çünkü şu an geldiği nokta geçen yılki seviyesinin 8 katı. iyzico, kuruluşunun ikinci yılı olan 2015’te ilk 11 ayda ciro bazında yüzde 800, işlem hacmi bazında yüzde 500 büyüdü.

Aralık 2016-Aralık 2018 döneminde yurt dışındaki alıcıların üye iş yerlerinden yaptıkları alışveriş sayısı 7 kat arttı ve 29 binden 200 bine çıktı. 2018’in üçüncü çeyreği itibarıyla B2B iş modelini kâra geçiş noktasına getirdiklerini söyleyen iyzico CEO’su Barbaros Özbugutu, 2020 yılında 18 milyar TL işlem hacmine ulaştıklarını belirtiyor.

Ödeal Genel Müdür Yardımcısı Emre Günerman, kuruldukları günden itibaren katlanarak büyüdüklerini söylüyor. Günerman, performanslarını şöyle paylaşıyor: “Kuruluşumuzdan 1 yıl sonra, üye iş yeri sayımızı 9 kat, günlük işlem adedimizi 16 kat, ciromuzu ise 26 kat artırdık. 2016 sonundaysa 2015 e göre, günlük işlem adedimizi 10 kat ve ciromuzu 21 kat artırdık. Sonraki 2 yılda tempo devam etti ve Sanko Holding gibi dev bir gruptan yatırım aldık.”

4 GİRİŞİMİN HIZI

Paraşüt, KOBl’lerin kısa sürede uygulamayı benimsemesiyle ilk 2 yılda ciddi bir yükseliş kaydetti. Paraşüt Kurucu Ortağı ve CEO’su Sean X Yu, “Ilk yılımızda yüzde 1.000, ikinci yıl ise yüzde 500 büyüdük. İlk iki yılın ardından günümüze kadar da ciromuzu her yıl ikiye katlayarak istikrarlı büyümemizi sürdürdük” diyor.

Oto.net Kurucusu Yonca Ulusoy, ilk 2 yılda büyüklüklerini 2’ye sonraki 2 yılda 4,5’e katladıklarını söylüyor. 2016-2019 arası 16 kat büyüdüklerini ifade eden Ulusoy, “Büyüme hızıyla kârlılığınızı da büyütürseniz şirket değerlemeniz daha da yükseliyor” diyor.

Apsiyon CEO’su ve Kurucu Ortağı Kudret Türk, ilk yıllarında 7’ye, ikinci yılda 4’e katladıklarını söylüyor. Sonraki 2 yılda ise yıllık bazda 2’ye katlamaya devam ettiklerini belirten Türk, “Küçük bir ofiste 3 kişi başladığımız yolculuğumuzda yakaladığımız hızlı büyümeyle melek yatırımcı ve fonların dikkatini çekmeyi başardık” diye konuşuyor.

Düğün.com CEO’su Emek Kırbıyık, “Düğün.com evlenecek çiftleri ve düğün sektöründeki şirketleri buluşturan önemli bir pazar yerine dönüşüp, Türkiye’nin en hızlı büyüyen dijital şirketlerinden biri olunca, yatırımcıların da dikkatini çekmeye başladık. Melek yatırımcı Hasan Aslanoba’dan 2013 ve 2014’te toplam 3 milyon dolarlık yatırım aldık. Bu da büyümemizi hızlandırdı ve yeni pazarlara açıldık” diyor.

DİKKAT ÇEKENLER

Meal Box, ilk yıllardaki katlanarak büyümelerinin ardından pandemi döneminde 5 kat daha büyüdü. CEO Murat Demirhan, “2021 ve sonrasında her yıl bir önceki yıla göre 2 kat büyümeyi planlıyoruz” diyor. 11Sight Türkiye Ülke Müdürü Ercan Gümüş, ilk yıllardaki hızlı büyümelerinin ardından pandemi nedeniyle 15 kata varan büyüme yaşadıklarını belirtiyor.

Sigma Group CEO’su Musa Rad, “İlk 2 yılın sonunda 5 kat, ikinci 2 yılda da 5 kat büyüdük. Önümüzdeki yıllar içinde de her bir markamız özelinde bu enerjik yapımıza uyumlu büyüme hedeflerimiz var” diyor. Poltio CEO’su Ahmet Tosun, “Büyümenin çok katkısı oldu, yatırımcılarla görüşürken gelir her zaman ilk sorulan ama tek dikkat edilen unsur değil” diyor.

Wastespresso Kurucu Ortağı Cavid Bayramlı, “Bu zamana kadar katlanarak büyümeye devam ediyoruz. Eylül 2020’de Erciyas Holdingden aldığımız 12,5 milyon değerlemeli yatırımla şirketimizin Ar-Ge ve Ür-Ge için gereken altyapıyı kurduk” diyor. Tatildekirala.com CEO’su Ruşen Mat, “Hem 2021’i hem önümüzdeki 3 yılı, yıllık bazda 3 haneli oranlarla büyütmeye devam etmek en önemli hedefimiz” diye konuşuyor.

AHMED FARUK KARSLI PAPARA KURUCUSU VE CEO’SU “YENİ PAZARLARA AÇILMA ARİFESİNDEYİZ”

ÖNCE 4 SONRA 16
Bugün kullanıcılarımızın günlük finansal ihtiyaçlarının neredeyse tamamını karşılayan bir mobil uygulamayla 9 milyona yakın kullanıcıya sahibiz. 2021’in ilk 4 ayında 130 milyar TL’nin üzerinde işlem hacmine ulaştık. Ön ödemeli kart sayısındaysa yüzde 49,8’i aşan pazar payıyla liderliğimizi koruyoruz. Finansal olarak ilk 2 yılımızda yıllık ortalama 4 katın üzerinde büyürken sonraki 2 yılımızda yıllık ortalama 16 katın üzerinde büyüdük. 2021’de hedefimiz yine 4’e katlayarak büyümek.
AÇILIM STRATEJİSİ
Papara ekibi olarak para yakarak büyüme stratejisine inanmıyoruz. İlk günden beri kârlı bir şirket yaratma ve ayakları yere basarak büyüme hedefini güdüyoruz. Türkiye’de önümüzdeki 5 yılda finansal olarak 10 kat büyüyebileceğimiz bir pazar var. Liderliğimizi korumak için kendimizi geliştirmeye devam edeceğiz. Yeni pazarlara açılma arifesindeyiz.

SABRİCAN ZAİM PAYMES KURUCU ORTAĞI “HIZLI BÜYÜMEZSEK KOPYALANIRIZ”
“İKİNCİ BÜYÜK OLDUK”
Paymes, 2018 içinde 6 ay gibi kısa bir sürede Türkiye’nin en fazla kullanılan 2’nci chatbot uygulaması oldu. 2017-2019 arasında ilk 2 yılımızı karşılaştırdığımızda ciro bazında 560 kat, 2019 yılı ile 2021 yılının ilk çeyrek rakamlarını karşılaştırdığımızda 20 kat büyüdüğümüzü görüyoruz. Mevcut finansal yapınızla maksimum verim elde ederek büyüme gerçekleştirmeniz ve bu rakamlarla şirketinize yatırımcıları dahil etmeniz gerekiyor.

BANKALARLA REKABET
Start up’lar hızlı büyümek zorunda. Bunu başaramazlarsa konvansiyonel şirketler birçok fonksiyonunuzu, ürününüzü uzun vadede kopyalayabiliyor. Özellikle Türkiye’de bankalarla rekabet ortamı oluşabiliyor. Bu noktada hızlı hareket eden finteklerin karşısında bankaların da çaresiz kaldığını ve iş ortaklığı yapmak zorunda olduklarını görüyoruz. Avrupa ve GCC operasyonlarımızın da dahil olmasıyla birlikte 2022 yılının ilk yarısına kadar dolar bazında 20 katlık büyüme hedefliyoruz.

UMUT YILDIRIM YOLCU360 CEO’SU “2020 HEDEFİ CİROYU 5’E KATLAMAK”
PERFORMANS
Yolcu360, araç kiralama sektörünün 7/24 açık e-pazaryeri. 2020 yılında, son dört yılda yüzde 10 bin 632 gibi rekor bir büyüme oranına ulaşarak Deloitte Technology Fast 50 Türkiye 2020 birincisi, yani Türkiye’nin En Hızlı Büyüyen Teknoloji Şirketi seçildik. 2017 yılında aktif olarak faaliyet göstermeye başladık.

Yıllık 700 bin tekil ziyaretçi sayısına sahiptik. 2020 yılında 22 milyon gibi bir ziyaretçi trafiği elde ettik. Aktif olarak hizmet vermeye başladıktan sonraki iki yıl yıllık bazda büyüklüğümüzü yaklaşık 9’a katladık.

UNICORN’A DOĞRU
Pandemiye rağmen devam eden büyüme trendimizle 30 milyon dolar değerlemeyle hisselerimizin yüzde 20’si karşılığında Türkiye’nin en önemli yatırımcılarından Eksim Holding’e bağlı Eksim Ventures’tan 6 milyon dolarlık seri A yatırımı aldık. Eksim Ventures’tan aldığımız yatırımla dünyaya açılmak ve bir unicorn olmak için oldukça önemli bir adım attık.

Operasyonu başta Londra, Paris, Roma, Barcelona gibi metropoller olmak üzere global ölçekte 30 binden fazla lokasyona taşıma hedefimiz var. Önümüzdeki yıllar Yolcu360’ın büyümesinin katlanarak arttığına şahit olacağız. 2022 yılının sonuna kadar şu anki büyüklüğümüzün beş katına çıkmayı planlıyoruz.