“Bir sorun bulun ve bize başvurun”

Y Combinator, dünyaca ünlü bir hızlandırma programı. Dropbox, Reddit, AirBnB bu programdan çıktı. Programın ortaklarından Geoff Ralston, “Start up’lara yardım etmek konusunda herkesten daha fazla tecrübemiz var. Gerçek ve işe yarar tavsiyeler veriyoruz ve de en iyi start up network’üne sahibiz” diyor. En iyi start up’ları seçtikleri sürece başarılı olmaya devam edeceklerini anlatan Ralston, gençlere şöyle sesleniyor: “Çözmeye değer bir sorun bulun, sonra kendinize çok iyi ortaklar edinin ve Y Combinator’e başvurun.”

ASLI SÖZBİLİR [email protected]

”KAÇ ŞİRKETİ FONLADINIZ?”
-Bugüne kadar 1.200’den fazla şirketi fonladık.

NASIL HAZIRLANMALISINIZ?

KISA TUR
Y Combinator mülakatları hakkında bilmeniz gereken ilk şey, sadece 10 dakika uzunluğunda oldukları. Elimizden geldiğince çok gruba şans tanımak istiyoruz. Bu da her mülakatın kısa olması anlamına geliyor. Mülakatlar çok kısa olduğu için sunuş hazırlamamanızı istiyoruz. Slayt gösterileri veya konuşmalar için vaktimiz yok. Sadece soru soruyoruz ve şu ana kadar ne inşa ettiğinize bakıyoruz.

GELECEK PLANI
En sık sorduğumuz sorulardan biri, “İleride ne yapmayı düşünüyorsun?” Bu bir yatırımcı için de en temel soru ve mülakatın sonuna doğru fark edeceksiniz ki cevap hala belirsiz… Dolayısıyla lütfen pazarlama cümlelerinden uzak bir şekilde bize şu anda ne yaptığını 2-3 cümleyle net bir şekilde anlatın. Bizi ikna etmek için didinmeyin, detaylar yol üstünde değişebilir, tek hissetmek istediğimiz fikrinizin başarı oluşu.

Y Combinator (YC) dünyanın en ünlü ve başarılı hızlandırma programı. Dropbox, Reddit ve AirBnB programdan çıkan başarı hikâyelerinden birkaçı… Ağustos 2015 tarihli verilere göre YC’den mezun girişimlerin toplam değeri 65 milyar dolardan fazla. Yine bu girişimlerin aldığı yatırım miktarı 7 milyar doların üzerinde. Bu girişimler arasında “unicorn” olan yani milyar dolar değerlemeyi geçen girişim sayısı ise 8.

Hal böyle olunca tüm start up’ların hayalinde bu programa kabul edilmek var. Biz de programa 2012’de ortak olarak katılan ünlü melek yatırımcı Geoff Ralston ile hem programın detaylarını hem başarılı bir start up olmanın sırlarını konuştuk. “Amacımız her start up’ın başarı şansını artırmak” diyen Ralston, katılımcılara 120 bin dolarlık bir kaynakla beraber içinde 3 aylık yoğun bir koçluk, takip ve bir şirketi muhteşem yapan şeylere odaklanan bir program sunduklarını anlatıyor. Ralston, “Ayrıca girişimcilere dünyadaki en özel start up ağına ulaşma şansı ve hayatları boyunca bizlerden tavsiye alma imkânı veriyoruz” diye konuşuyor. Tabii tüm bu imkânlara 10 dakikalık mülakatı başarıyla tamamlayanlar nail olabiliyor. Başarılı bir girişim için “Önce çözmeye değer bir sorun bulun, sonra kendinize çok iyi ortaklar edinin ve Y Combinator’e başvurun” diyen Ralston ile yaptığımız sohbetimizde programın özelliklerini ve katılım yollarını konuştuk:

Siz bir melek yatırımcı ve girişimcisiniz. Sizi Y Combinator’a katılmaya ikna eden neydi?
Y Combinator’ın (YC) kurucusu Paul Graham, eski bir dostum ve iş arkadaşım. 90’ların sonunda ikimiz de Yahoo’da çalışıyorduk. Ben 2006’da kendim yatırım yapmaya başladığımda doğal olarak Paul’le ve YC’deki diğer arkadaşlarla istişare etmeye başladım. 2011’de Paul’ün yardımlarıyla Tim Brady’le ki kendisi de şu anda YC ortaklarından biri, beraber bir eğitim teknolojileri hızlandırıcısı olan ve YC gibi çalışan Imagine K12’yi kurduk. O sırada Paul YC’ye de ortak olmamı teklif etti.

Bize kısaca Y Combinator’dan bahsedebilir misiniz? Y Combinator’ın misyonu ve vizyonu nedir?
Y Combinator start up’ların olabilecek en başarılı hale gelmeleri için hazırlanmış bir program. 120 bin dolar kaynağın yanı sıra start up’ları üç aylığına Silikon Vadisi’ne taşıyor ve YC ortaklarıyla beraber çalışmalarını sağlıyoruz. Sonunda da şirketlerini ve vizyonlarını tüm dünyadan gelen yatırımcılara tanıttıkları bir “Demo Günü” var. Misyonumuz ise dünyadaki inovasyonu artırarak dünyayı daha iyi bir yer yapmak.

Y Combinator yatırımcılara ve start up’lara ne vadediyor?
Amacımız her start up’ın başarı şansını artırmak. 120 bin dolarlık bir kaynak sağlıyoruz ve içinde 3 aylık yoğun bir koçluk, takip ve bir şirketi muhteşem yapan şeylere odaklanan bir programımız var. Ayrıca girişimcilere dünyadaki en özel start up ağına ulaşma şansı ve hayatları boyunca bizlerden tavsiye alma imkanı veriyoruz.

Programınıza katılmak isteyen bir start up ne yapmalı? Şartlar nedir?
YC’ye “apply.yCombinator.com” adresinden başvurulabilir. Katılmak isteyen bir start up ne zaman programa gelmek istediğini belirlemeli ve başvuru formunu doldurmalı. Bu başvuruları inceleyip beğendiklerimizi bizimle yüz yüze görüşmek için Mountain View’a davet ediyoruz. Başarılı olanlara da şirketlerinin yüzde 7’si kadar hisse karşılığında 120 bin dolar veriyoruz.

GİRİŞİMCİLERE TAVSİYELER

İHTİYAÇTAN YOLA ÇIKIN
İnsanların istediği bir şey yapmadığınız sürece ne yaptığınızın hiçbir önemi yoktur. En iyi pazarlamacı, en iyi programcı veya en iyi fon toplayıcısı olsanız bile insanların gerçek bir ihtiyacına karşılık veren bir ürün/hizmetle yola çıkmadıkça asla başarılı olamazsınız. Hala bir fikir arıyorsanız ilk olarak kendi ihtiyacınızdan yola çıkın, böylece en azından birinin istediği bir şeyi bulmuşsunuz demektir.

ODAKLANIN
Binlerce başarılı start up’a baktığımızda gördüğümüz şey kurucularının ürünlerine ve kullanıcılarına fanatik derecede odaklı kaldıkları. En başarılı kurucuların başka fikirlerle kaybedecek zamanı yoktur. Fikrinizi somutlaştırmadan potansiyel yatırımcılarla buluşmayın, danışman tutmayın, PR ile vakit kaybetmeyin, networking yapmayın, ortaklığa girmeyin, sosyal medyada konuyu tartışmayın. Bunlar sadece dikkatinizi dağıtır.

BÜYÜMENİZİ ÖLÇÜN
İnsanların istediği bir şeyi yapıp odaklanırsanız zaten büyürsünüz. Bu anlamda büyümeyi bu iki şartı yerine getirip getirmediğinizin testi olarak da kabul edebilirsiniz. Eğer her ay en azında yüzde 10 büyüme sağlıyorsanız doğru yoldasınız demektir. Eğer bu oranda büyüyemiyorsanız ya insanların istemediği bir şeyi yapıyorsunuz ya da fikrinize yeterince odaklanmıyorsunuz demektir. Rakamlar hep doğruyu söyler.

MALİYETLERİ DÜŞÜK TUTUN
Start up’lar sermayeyi neden tüketir? Tabii ki çok harcadıkları için. Birçok start up’ın ana gideri maaşlardır. Yani çok fazla insan işe alındığı için giderler de çok fazladır. Fazla işe alım start up’ların gelişim fazında yaptığı en büyük yaygın hata. Bu, hata yapma payınızı azaltır. Hazırdaki parayı ne kadar çabuk tüketirseniz, işinizi kârlı hale getirmek için zamanınız o kadar azalır. Para kazanmaya başladığınızda bile harcamakta muhafazakâr davranın.

Tipik mülakat soruları

-Ne üzerinde çalışıyorsun?

-Üzerinde çalışmak için neden bu fikri seçtin?

-Bu fikrin mucizevi yanı ne?

-Fon buldun mu?

-Rekabette seni en çok korkutan ne?

-Şu ana kadarki süreçte yaşadığın en kötü/en etkileyici şey neydi?

-İsteksiz kullanıcıların fikrine çekimser yaklaşmasının nedeni ne?

-Kimleri işe almak istiyorsun?

-Öngördüğün zorluklar neler?

-Asıl patron kim?

-Ürün geliştirmede bir sonraki adımın ne?

-Başkalarının fark etmeyip de senin fark ettiğin şey ne?

-Fikrinde yeni olan ne var?

-Neden başkası bu işi yapmamış?

-Rakiplerin kimler?

-Ürününü kimler kullanacak?

-İnsanların bu ürüne ihtiyacı olduğunu nereden çıkarıyorsun?

-Müşteriler/kullanıcılar ürününe nasıl ulaşacak? Nasıl para kazanmayı planlıyorsun?

Y Combinator’ın Dropbox, Reddit, Scribd, AirBnB gibi birçok başarı hikayesi var. Sizi diğer inkubatörlerden ayıran ve daha başarılı yapan şey ne?
Bizim start up’lara yardım etmek konusunda herkesten daha fazla tecrübemiz var yaptığımız işi iyi yapmamız, start up’lara gerçek ve işe yarar tavsiyeler vermemiz, kısmen en iyi start up network’üne sahip olmamız, kısmen de bu konuda en iyi marka olmamız sayesinde en iyi start up’ları kendimize çekmeyi başarıyoruz. En iyi start up’ları seçmeyi başardığımız sürece başarılı olmaya devam edeceğiz.

Programınıza nasıl şirketler katılıyor? Birkaç örnek verebilir misiniz?
YC’ye gelişimlerinin değişik safhalarında olan her türlü şirket başvuruyor. Dropbox, AirBnB ve diğerlerinden bahsettiniz ama onların yanında Stripe gibi ödeme, Instacart gibi market alışverişi, Helion ve Oklo gibi nükleer enerji, Ginko gibi genetik mühendislik, Pebble gibi akıllı ürün üreticisi olan yüzlerce şirketimiz var.

Şu ana dek kaç start up’a destek verdiniz? Bunların kaçı yabancı şirketler?
Şu ana kadar 1.200’den fazla şirketi fonladık, bunların kaçı yabancı bilmiyorum. Aslında şirketlerimizin işlerinin ne kadar global olduğunu düşünürseniz bu rakamın bir anlamı da yok. Ancak 19 farklı ülkeden katılımcı şirketlerimiz olduğunu söyleyebilirim.

Programınıza katılmak isteyen yabancı start up’ları ne gibi zorluklar bekliyor?
YC’de birçok yabancı start up’ımız oldu. Bazı ufak tefek hukuki ve lojistik zorluklar var ama bunlar çoğu zaman gerçek bir engel değil. Bir start up kurmak o kadar meşakkatli bir iş ki doğru vizeye başvurmak gibi şeyler yanında kolay kalıyor.

Programınızda hiç Türk start up oldu mu?
Evet, Citus Data, Vizera Labs, eBrandValue ve Zeplin gibi Türk start up’larımız var.

Sizce Türk start up’larının yabancı pazarlarda başarılı olma şansı var mı? Global olmak için ne yapmaları gerek?
İnovasyonun tek bir yerde olabildiğine inanmıyoruz. İyi fikirleri olan Türk girişimciler aynı Amerikalı girişimciler gibi küresel şirketler yaratabilir.

Başarılı bir start up yaratabilmek için neler yapılmalı ve yapılmamalı?
Buna çok uzun bir cevap verilebilir ama ben kısa bir cevap vereceğim. Çözmeye değer bir sorun bulun, sonra kendinize çok iyi ortaklar edinin ve Y Combinator’a başvurun.

Girişimcilerin iş kurarken yaptıkları ortak hatalar neler? Bu hatalara düşmemek için ne yapmalılar?
Herhalde en büyük ortak hata insanların istemediği bir şeyi üretmek. İkicisi de yanlış ortaklarla işbirliği yapmak.

NASIL DESTEK VERİYORSUNUZ?
Başarılı olanlara şirketlerinin yüzde 7’si kadar hisse karşılığında 120 bin dolar veriyoruz.