“Uzun bir yol”

“Aslında girişimcilik uzun ve zorlu bir yol. Fark yaratan önemli bir özellik ise girişimcinin kendi kendisini ve ekibini motive edebilmesidir. Tek seferde doğru çözümü bulmak çok zor. Israrcı olmak lazım.”

GİRİŞİMCİLİKLE İLGİLİ SORULARINIZI BEKLİYOR

Emre Kurttepeli

Emre Kurttepeli

1- Start up’ları öldüren sebepler neler ?
Girişimcilik aslında uzun ve zorlu bir yol… Bu yolda fark yaratan önemli bir özellik ise kişinin kendi kendisini ve ekibini motive edebilmesi. Problemi çözmeye odaklanırken içine girilen dünyadan arada bir çıkıp resmin tamamını yakalamaları için girişimlerindeki görevleri ne olursa olsun nefes alacak, her şeye dışarıdan bakacak alanları olması lazım. Bu boşluğu mentorlar veya iyi kurulmuş bir yönetim kurulu giderebilir ama birçok girişim bu mekanizmayı devreye almayı atlıyor. Şunu da unutmamak lazım ki tek seferde doğru çözümü bulmak çok zor. Bunun için ısrarcı olmak lazım. İkinci gördüğüm hata, girişimcinin bulduğu kendi çözümüne körü körüne saplanması. Israrcı olunması gereken nokta çözümün ne olduğu değil, problemin ne olduğu. Her problemi çözmenin onlarca değişik yöntemi var. Girişimci değişik çözümleri deneyecek kadar esnek olmalı, bulduğu tek çözüme aşık olmamalı. Doğru fikri bulmak çok önemli, ancak bu girişimin başarılı olacağı garantisini vermez. Girişimi gerçekleştirme yolunda adım adım ilerlerken karşınıza çıkan her türlü engele karşı B planı tasarlamak ve bu engellere karşı mücadeleci olmak gerekiyor. Bu aksaklıkların önüne geçebilmek ancak sağlam bir iş planıyla mümkün. Aksi takdirde, girişim birinci yılını kutlayamadan yok oluyor. Pazar araştırması yapmamak, müşteri segmentini yanlış belirlemek ve toplam pazar büyüklüğünü doğru tahmin edememek Türkiye’de sık görülen önemli hatalardan birkaçı.

2- Fikri olan gençlerin hala en büyük sorunlarından biri “Nereden başlamalıyım” sorusunun cevabını bulamamak. Girişimci olmak isteyenler nereden başlamalı?
Fikir aşamasındayken ilk etapta üretilecek ürünün veya verilecek hizmetin bir problemi çözüyor olup olmadığı iyi analiz edilmeli. Sonrasında girişimci hayal ettiği ürünü/hizmeti mümkün olan en yalın haliyle hızlıca ortaya çıkarıp (Biz buna Most viable product/En uygun ürün diyoruz) hedef kitlesine denettirmelidir. Müşterilerden gelecek geri dönüşlere göre ürünü geliştirip son haline getirmeli; yani yap-test ettekrar yap döngüsü içinde, kullanıcı verisi kullanarak ürünü çıkarmalıdır. Türkiye’de genelde bu adım sıklıkla atlanıyor ve ürün/hizmet müşteride sınanmadan doğrudan doğruya lanse ediliyor.

3- Bir girişimcinin yatırımcıya gitmeden önce neler yapması gerekir?
Girişimin yatırım alma süreci, girişimcinin işini büyütmek istemesiyle başlar. Girişimci, öncelikle melek yatırımcılara, ardından da girişim sermayesi şirketlerine gitmeli. Bu nedenle sosyal çevresini ve iş ağını genişletmek için her fırsatı değerlendirmesi gerekiyor. Yatırımcı karşısına çıkmadan önce girişimci işini, hedef kitlesini ve pazarı çok iyi bilmeli. Girişimcinin, iş planını ve idari özeti, başvuru öncesinde hazırlaması çok önemli. Bu iş planı, servis ve ürün hakkında bilgi içermeli, entelektüel derinliğe sahip olmalı ve yönetim takımı, gelişim stratejileri, rakipler, finansal artışlar, fonlama gereksinimleri ve çıkış stratejileri hakkında anahtar bilgiler bulundurmalı. Bu açıdan sunumunun da iyi hazırlanması ve ilgi çekici olması gerekiyor. Tabii girişimcinin istekli ve azimli olduğunu göstermesi hepsinden önemli. Ancak şunu özellikle vurgulamak gerekir; bize başvuran girişimcilerin, kendilerine destek olan meleklerin yatırım için uygun olup olmadığını iyice tartmalarını istiyoruz. Herhangi bir anlaşmayı imzalamadan önce yönetim takımlarının ve iş meleğinin uyumlu çalışabilecek olmasına, iş meleklerinin vasıflarıyla girişimcinin ihtiyaçlarının örtüşmesine dikkat etmelerini talep ediyoruz. Bu da çoğu zaman atlanan ama aslında işin geleceğini belirleyen kritik bir nokta.

uzun-bir-yol-3

4- Anadolu’nun girişimcilik potansiyeli nedir ve bu potansiyeli ortaya çıkarmak için neler yapmak gerekir? Anadolu’daki gençlerin girişimcilik konusunda ne kadar bilgi sahibi olduğunu düşünüyorsunuz?
Anadolu’da son yıllarda hızlı gelişme gösteren bir girişimcilik ekosisteminden bahsedebiliriz. Girişimciliğin öncelikli geliştiği şehirler İstanbul, Ankara ve İzmir. Son 5 yıl içinde girişimcilik alanında hızlı bir yapılanmaya gidildi. Hızlandırma programlarının, melek yatırım ağlarının ve girişim sermayesi fonlarının sayılarının hızla artmasıyla girişimciler fikirlerini ilk günden itibaren bir ürüne çevirmek için gerekli desteği bulabiliyorlar. Sonrasında şirketlerini büyütmek için ileri aşama fonlar kuruldu. Son 5 yıla baktığımızda çok büyük gelişme var diyebiliriz.

5- Girişimciler, ilk aşamalarda kısıtlı kaynaklarını nasıl kullanmalı? Sermayelerinin ne kadarını, hangi alana yatırmalı? Doğru formül nedir?
Kuruluşta iki hayati konu var: Ürün ve ekip. Sermayenin büyük bölümünün buna ayrılması lazım. Birincisi MVP (Most viable product) dediğimiz ürünü hedeflediği kitlenin kullanabileceği seviyeye getirmesi ve sonrasında potansiyel müşteriler üzerinde test etmesi. Bu test sonucunda çıkan iyileştirme taleplerini ürüne tekrar katıp tekrar test etmesi gerekiyor. Piyasaya çıkıp hızlı büyümeye başlamadan bu süreç tamamlanmalı. Bu dönem sermaye ne kadar büyük olursa olsun, adım adım yapılması lazım. Benim gözlemlediğim bu dönemde esas ihtiyaç sermayeden çok bu ürün dönüşümünü tamamlayabilecek insan kaynağı ihtiyacı. Bu da bizi ikinci hayati konuya, yani insan kaynağına getiriyor. Girişimcilerin, düzgün ‘MVP’ yaratılmasını sağlayacak, iş modelini oturtacak teknik ve iş insan kaynağına sahip olmaları gerekiyor. Bu konu da eldeki kısıtlı sermayenin harcanması gereken ikinci konu. Bu adım geçildikten sonra hızla büyüme dönemi başlıyor. Bu dönemde satış/pazarlama da önemli hale geliyor ki zaten bu aşama girişimcinin sermaye fonlamasına en çok ihtiyaç duyduğu dönem.

6- Türkiye’de fırsat olan alanlar hangileri? Yatırımcıların ilgisini daha çok hangi alanlardaki girişimler çekiyor?
2016’da fıntech (Finansal teknolojiler), IOT (Internet Of Things-Nesnelerin interneti/ akıllı cihazlar), mobil, Saas, pazaryeri ve paylaşım ekonomisi gibi teknoloji bazlı alanlarda girişimlerin ön plana çıkacağını düşünüyoruz ve bizde bu konularda yatırımlarımızın devam etmesini hedefliyoruz. Bu alanlar için çözüm üreten girişimlerin sayıları da mutlaka artacaktır. Ayrıca bu yıl dünyada sağlık ve enerji alanında büyük yatırımlar da göreceğiz.

uzun-bir-yol-4

7- Dünyada girişimcilik ekosistemi güçlü olan ülkelerin başarısının sırrı nedir?
Silikon Vadisi, İsrail, Londra, Berlin gibi gelişmiş girişimcilik ekosistemlerine baktığımızda girişimcilik kültürünün yaygınlaşmış olduğunu görüyoruz. Bu durum girişimciler için doğal bir adaptasyon süreci sağlıyor. Türkiye’de öğrenciler, aileleri ve toplum tarafından tıp, hukuk, mühendislik gibi bölümlere yönlendirilirken gelişmiş ekosistemlerde girişimcilik de bir kariyer fırsatı olarak görülüyor. Gelişmiş ekosistemlerdeki girişimcilerin Türkiye’ye oranla daha erken aşamalarda finansman bulabilmesi ve ‘exit’ şansının daha yüksek olması sebebiyle adaptasyon ve motivasyonları daha yüksek oluyor. Türkiye’deki girişimcilik kültürünün teşvik edilmesi için girişimcilik eğitimleri ve gençlere network yaptırabilecek nitelikte organizasyonların, başarılı örneklerin ve finansmandan mentorluğa kadar uzanan geniş yelpazedeki oyuncuların artması gerekiyor.

8- Bir melek yatırımcı olarak girişimcilerden beklentiniz nedir?
Girişimin ne değer yarattığını, hangi soruna çözüm olarak ortaya çıktığını iyi bilmesi çok önemli. Vitamin değil, Aspirin olabilen girişimleri seviyorum. Girişimcinin sektörü veya odak noktası ne olursa olsun, her şeyden önce bulduğu çözüme değil, problemin kendisine odaklanması önemli. Yolda çözüm yolu değişebilir, iş modeli “pivot” edebilir, ancak çözülen sorunun kaynağı sağlamsa ve girişimci sorunu çözmeye odaklanıyorsa başarılı olma ihtimali çok daha yüksek olacaktır. Bir de Türkiye’ye odaklanan projelerde hitap edilen pazarın büyüklüğü de çok önemli bir kriter. Bu bakış açısı üzerinden bir yatırımcı olarak desteklediğim girişimler, farklı sektörlerde operasyonlarını yürütüyorlar. Şu anda çoğunlukla kendi kategorisinde lider olan Trendyol, Evidea, Hediyemo, Mobilecraft, Insider gibi e-ticaretten dikey sosyal network sitelerine, mobil ve oyun şirketlerine kadar 30’dan fazla internet ve teknoloji şirketinin kurucusu veya melek yatırımcısıyım. Son dönemlerde ilgimi globalleşme hedefiyle yola çıkan girişimler çekiyor.

9- GBA’nın son dönem çalışmalarından, odaklandığı konulardan bahseder misiniz?
Son 4 yıla bakacak olursak GBA’nın, yatırım yapılan Türk girişimlere yurtdışında da fayda sağlamak adına, birlikte ortak yatırım yaptığı Sophia Business Angel Network ve Houston Angel Network ile ortaklıklarının yanı sıra Global Business Angel Network ve European Business Angel Network’e üyelikleri bulunuyor. Ayrıca Bilgi Üniversitesi’nin “Next Academy Master” programı bünyesinde “Galata Etkisi” dersleri vererek her hafta girişimci olmak isteyen gençlerle bir araya geliyoruz. Bunun yanı sıra pek çok üniversitenin girişimcilik kulüpleriyle yakından çalışıyor, bu alanda farkındalığı artırmayı amaçlıyoruz. Girişimcilik alanında yaptığımız eğitimlere ek olarak şu ana kadar 600 yatırımcı adayına melek yatırımcılık eğitimi verdik. Türkiye, Avrupa, Amerika ve Ortadoğu’dan 750 melek yatırımcıyı bir araya getirerek fikir alışverişi yapmalarına olanak sağlayan üç yatırımcı toplantısı (Investor Meetup) gerçekleştirdik. Toplamda yaklaşık bin girişimcinin alanlarında uzman mentorlarla birebir görüştükleri üç “Mentor Clinic” düzenledik. Bu etkinliklerin yanı sıra şu ana kadar gelen yaklaşık 2 bin 10 başvuru arasından 1.080’i ile yüz yüze görüşme gerçekleştirdik. Bu görüşmelerin sonucunda 192 start up, GBA üyesi yatırımcılarımıza Venture Academy’de sunum yaptı. 5’i yabancı 14’ü yerli olmak üzere, 19 start up’a toplamda 6 milyon TL’lik yatırım yaptık. Orta vadede yatırım yaptığımız şirketlerden 1 veya 2 çıkış bekliyoruz. Girişimcinin yatırım alma sürecini kısaltmayı hedefliyoruz. Kurumsal işbirliklerimizi artırmayı planlıyoruz. Uzun vadede (5 yıl içerisinde) ise Gittigidiyor, Yemeksepeti gibi Türkiye’nin 5 yıl sonraki başarı hikayesinin bir parçası olmak istiyoruz.

Yorum yapın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.