“Eski ile yeni evliliği çok kazançlı”

“Her büyük grup, kendi iş kolunun uzantısı start up’lara yatırım yapmalı. Yatırım gözlüğüyle değil tamamen stratejik bakmalılar. Eski ve yeni evliliğinin doğru dengeler üzerinde kurulmasının iki taraf için de çok kazançlı olacağına inanıyorum.”

Yıldız Holding, Borusan gibi büyük holdinglerin girişimcilere kapılarını açtığını görüyoruz. Bu, ekosistemi nasıl besliyor? Ayrıca girişimcilere kapılarını açmanın bu kurumsal şirketlerin dönüşümünde nasıl bir etkisi oluyor?

1)Dünyadaki başarılı ekosistemlerde şirketler, inovasyon konusunda geri kaldıklarını hissettikleri için ülkelerinde bulunan start up’larla birlikte çalışıyor. Kimi zaman onların müşterisi kimi zaman iş ortakları oluyor ya da bu start up’ları satın alıyorlar. Maalesef ülkemizde henüz sıkı bir start up ve kurumsal şirket iş birliği olgusu yaratabilmiş değiliz. Oysaki start up’lar dinamik yapıları itibariyle Türkiye’de neredeyse her gün değişen mevzuat ve regülasyonlara kurumsal şirketlerin hantal yapılarından çok daha hızlı şekilde cevap verebilir. Ayrıca artık talebin çok hızlı keşfedilmesi ve bu talebe hızlı bir şekilde arzla dönülmesi gereken bir dönemdeyiz. Bu noktada gerekli inovasyonu getirecek şirketlerin start up’lar olduğu kanaatindeyim. Örneğin ülkemizden pek çok SaaS girişimi çıkıyor ve her biri kurumsal yapıların hantal işleyişlerini iyileştirmek için hayatı kolaylaştıran çözümler sunuyor. Bunun yanı sıra dünyada Uber, Airbnb, Spotify örneklerine bakacak olursak kurumsal şirketler, artık her gün endüstriyi dönüştüren yeni teknolojiler, yenilikçi servisler ve çarpıcı iş modelleriyle karşılaşıyor. Bu noktada Yıldız Holding ve Borusan’ın yaptığı gibi büyük şirketlerin start up’ları potansiyel ortakları olarak görmeleri gerektiğine inanıyorum. Her büyük grup, kendi iş kolunun uzantısı start up’lara yatırım yapmalı, kendi bünyeleriyle yakınlaştırıp sinerji yaratmalı. Bu eski ve yeni evliliğinin doğru dengeler üzerinde kurulmasının iki taraf için de çok kazançlı olacağına inanıyorum.

Yeni bir yıla başladık GBA’nın 2017 planları nedir? Bu yıl ne kadarlık yatırım planlıyorsunuz?Hangi alanlar odağınızda olacak?

2)Biz,Galata iş melekleri (GBA) yatırımcıları olarak öncelikle türkiye’den çıkan başlangıç aşamasındaki ve teknoloji alanındaki girişimlere odaklanıyoruz.Ağırlıklı olarak teknoloji sektöründe mobil,yazılım,finans ve pazarlama alanlarında uzman,Türkiye’nin önde gelen isimlerinden oluşan GBA üyeleri ölçeklenebilir iş modellerinden oluşan mobil,SaaA,pazaryerleri ve fintech girişimlerine yatırım yapıyor.2017 planlarımız ise 2016’da yaptğımız 3 milyon TL’lik yatırımı,4 milyon TL bandına çekerken en az 10 yeni girişime yatırım yapmak.

2016 ekosistem için nasıl bir yıl oldu? 2017’nin nasıl olacağını düşünüyorsunuz? Yaşanan gelişmeleri bir yatırımcı gözüyle değerlendirir misiniz?

3)2016’da da önceki yıllarda olduğu gibi girişimcilik dünyasında önemli yatırımlar yapıldı. GBA açısında değerlendirirsek bu yıl şu ana kadar Kolay İK, Insider, İyisahne, MutluBiEv, Uplifers ve Jetract olmak üzere toplam 6 girişime yatırım yaptık. 2017 ve sonrasında ise kullanıcıların yüzde 100 mobil üzerinden her şeye eriştiği, metin/ resim ağırlıklı giden içeriğin hızla videolaştığı bir dünya konuşuyor olacağız. Bu dünyada sanal gerçeklik (VR-Virtual Reality), artırılmış gerçeklik (AR-Augmented Reality), yapay zeka (AI-Artificial Intelligence) gibi kavramları giderek daha çok duyacağız. Yazılımla donanımın buluştuğu, nesnelerin interneti (IoT) kavramı, birçok iş modelinin parçası olacak. Kanımca merkezi yapıların son bulduğu, rakip paydaşların birbiriyle ortaklık yapmak, datalarını paylaşmak zorunda kalacağı bir döneme giriyoruz.

”Asla yatırım yapmam” dediğiniz bir sektör var mı? Hangi girişimci profiline yatırım yapmazsınız?

4)Ağırlıklı olarak internet, mobil, yazılım ve telekomünikasyon sektörlerine yönelik girişimlere yatırım yapıyoruz. Biyoteknoloji, yaşam bilimleri, gayrimenkul veya film sektörleri, şimdilik yatırım yaptığımız alanlar içinde değil. Girişimci profili açısından baktığımızda ise yatırım yaparken girişimcinin isteği ve konusuna hakimiyeti başta olmak üzere seçtiği ekibin özellikleri ve yeni girişimiyle çözdüğü sorunlar ilgimizi çekiyor. Bununla birlikte projelerin ağırlıklı olarak hızla yükselen bir potansiyel barındırmasına, yenilikçi ürün/kayda değer rekabet avantajı sunmasına, ölçeklenebilir bir iş modeline, geniş adreslenebilir bir pazara ve belirgin yükselme stratejisine sahip olmasına dikkat ediyoruz. Belirgin ve başarılabilir bir çıkış stratejisi de bu aşamada dikkat ettiğimiz önemli başlıklardan biri. İkinci aşamada, iş planı ve idari özetin başvuru öncesinde hazırlanıp hazırlanmadığına dikkat ediyoruz. Bu iş planı, servis ve ürün hakkında bilgi içermeli, entelektüel derinliğe sahip olmalı ve yönetim takımı, gelişim stratejileri, rakipler, finansal artışlar, fonlama gereksinimleri ve çıkış stratejileri hakkında içerik anahtar bilgiler bulundurmalı.

2016 sonu verilerine göre Türkiye’deki girişimlere yapılan yabancı yatırımların aslında rakam olarak 2015’e göre aynı seviyede olduğu görülüyor. Ancak 2016’da Batılı değil, Orta Doğulu yatırımcıların Türkiye’ye daha fazla ilgisi oldu. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Batılı yatırımcılar Türkiye’den uzaklaşıyor mu?

5)“Son dönemde Batılı yatırımcıların ilgisi azaldı” görüşüne katılıyorum. Bunun en önemli sebebi, Orta Doğu ve yakın bölgelerdeki politik risklerin artmış olması. Buna karşılık bu bölgede bulunan ve bu riski almaya alışık olan yatırımcılarda ise bu azalma yaşanmadı.

Türkiye’deki girişimciler en çok hangi alanlara ilgi duyuyor ve proje üretiyor? Siz girişimcilere hangi sektörlere yönelmelerini tavsiye edersiniz?

6)Türkiye’de genç nüfusundan dolayı teknoloji odaklı lokal girişimler ağırlıkta. Özellikle finansal fonlamaya da erişim Batılı ülkelere kıyasla kısıtlı olduğu için özsermaye ihtiyacı az olan, ağırlıklı fikir ve beyin sermayesine dayalı teknoloji odaklı girişimler cezbedici oluyor. Ben Türk girişimcilere sektör seçiminden çok ilk günden lokal yerine global olabilecek girişimlere yönelmelerini tavsiye ederim.

Girişimci için kurduğu şirketi satmak kolay verilebilecek bir karar mı? Bu aşamada neler yapılmalı ve nelere dikkat edilmeli? Fiyat belirleme konusunda girişimciler nasıl bir yol izlemeli?

7)Bir girişimci için şirket satışı hiçbir zaman kolay bir karar değil. Sonuçta yarattığı, benliğiyle bütünleştiği bir yapıdan ayrılmak herhangi bir iş yerinden ayrılmaktan çok daha zor bir karar. Ben hiçbir girişimcinin bu kararı rahatlıkla aldığını zannetmiyorum. Bununla beraber her büyüyen girişimin değişik evrelerde, değişik tip yönetime, ortaklığa ihtiyacı var. Bu yönüyle iyi bir girişimcinin her zaman yarattığı girişimin çıkarlarını kendinden daha önceliğe koyması, bu gözlükle kararları alması gerekiyor. Bu sebeple doğru exit kararının verilmesi şirketin durumuyla ilgili olmalı, girişimcinin durumuyla değil…

Girişimcilere örnek olması için girişimcilik geçmişinizden bir tecrübnizi paylaşır mısınız?Sizin girişimcilik hayatınızda yaşadığınız en kritik dönemler nelerdi? Buralarda nasıl kararlar aldınız?

8)Girişimin en zor dönemi ilk kuruluş yılları. Bu zorluk çalışma saatlerinden değil zor kararlardaki yalnızlıktan kaynaklanıyor. Düşündüğünüz, hayal ettiğiniz iş modelinden vazgeçmek için her gün bir sebep çıkıyor. Bu yolda inatçı ve azimli olmak (ki burada kastettiğim körü körüne kendi fikrine aşık olmak değil) ve bunu günlük işleyişi paralize etmeden yönetebilmek, bu stresle mücadele edebilmek; girişimci ve ekibi için en kritik dönemeçler.