Kaçan Fırsat

Hasan Aslanoba, değerlemesini yüksek bulduğu Scotty’ye yatırım yapmadığı için pişman oldu. Naci Murat Avcı’nın kaçırdığı Ulak, 10 milyon TL’lik değerlemeye ulaştı. Ahu Büyükkuşoğlu Serter’in “Tüh be kaçırdım” dediği girişim ise Insider. Aslında işin doğasında var, her fırsatı yakalamak mümkün değil.

Nil Dumansızoğlu
[email protected]

Ama bazen kaçan balık büyük oluyor. Farklı nedenlerle reddettikleri girişimlerin geldiği noktayı görünce “Ah keşke…” deseler de başarılı örneklerle ekosistemin gelişmesi yatırımcıyı gururlandırıyor.

atılımcıların her girişim için risk alması mümkün değil. Sunumun yetersiz görülmesi, değerlemesinin yüksek olması, iş modelinin anlaşılmaması gibi pek çok nedenle yatırımcılar girişimcileri reddedebiliyor.

Bu kavrama anti-portföy deniliyor. Yani yatırım yapılan girişimler, portföye dahil olurken yatırım yapılmayan veya kaçırılan fırsatlar da anti-portföyde yer alıyor. Ancak bazen kaçan fırsat da “Tüh be” dedirten türden oluyor.

Örneğin Brooklyn Bridge Ventures’ın kurucusu Charlie O’Donnell, erken aşama yatırım toplayan Foursquare’e o dönemde parası olmadığı için yatırım yapmadı.

Twitter ve Skype’a erken yatırım yapan yatırımcı Tim Draper, Netflix fırsatını göremedi. Dave McClure, çok erken aşamada kendisine sunum yapan Uber’i reddetti. Union Square Ventures’ın kurucu ortağı Fred Wilson ise Airbnb’yi başka VC’lere kaptırdı.

Biz de Türkiye’deki melek yatırımcılar ve yatırım fonlarının kaçırdıkları fırsatları ve pişmanlıklarını araştırdık. Yatırım yapmayı reddettikten sonra “Tüh be” dedikleri hikayeleri dinledik:

ÖĞRETEN DENEYİM

Startupfon Kurucusu Gülsüm Çıracı, bugüne kadar yatırım fırsatını kaçırdığı 2-3 start up olduğunu söylüyor. Yatırımcısı olmadığı için isim vermeyi doğru bulmadığını belirten Çıracı, bu girişimlerin şu anda Türkiye’nin en iyi giden start up’larından olduğunu söylüyor ve ekliyor:

“Bir de Amerika’da yine bir Türk kurucuya ait start up’a bakmıştık. O an için biz inanmadık fakat çok geçmeden Amerika’da çok ünlü fonlardan yüksek miktarlarda yatırım almaya devam ettiler.

Aslında kaçırdığımız fırsata tabii ki üzülüyoruz. Fakat bir taraftan da bu durum bizler için öğretici oluyor. Bizim yatırım yapmadığımız ama büyüyen start up’larda neden yanlış karar verdiğimizi sorguluyor, bir sonrakini kaçırmamaya daha fazla dikkat ediyoruz.

Bir taraftan da bu girişimlerin büyümesinden her zaman gurur duyuyoruz. Tabii ki biz yatırım yapsak ne güzel olurdu ama başarılı girişimler oldukça daha hızlı büyüyen, daha fazla yatırım iştahı artan bir ekosistem olacak. Bu nedenle her başarılı girişimin dolaylı olarak biz ekosistem oyuncularına bir katkısı olduğuna inanıyor ve takdir ediyorum.”

“ONLAR ADINA SEVİNİYORUM”

House of Human Eğitim ve Danışmanlık Kurucusu Naci Murat Avcı’nın da “Tüh be” dediği birçok girişim var. Bu girişimlerin başında bugün 43 ülkeye ihracat yapan ve teknolojinin en hızlı büyüyen ilk üç şirketinden biri olarak öne çıkan REM People yer alıyor. Avcı, bu yatırımı ve diğerlerini nasıl kaçırdığını şöyle anlatıyor:

“REM People, 12 milyon değerlemeyle yatırım almıştı. Yatırım grubundaki arkadaşlarım sayesinde oldukça imtiyazlı bir yatırım fırsatı yakalamıştım. Onlara bu isteğimi söylemedim bile.

Hatta REM People için çok iyi bir holdingi müşteri olarak bağlamıştım. Bunu onlar bile bilmiyor. Çünkü yatırımcıları olan dostlarımla haberleşip bağlantıyı kurmuştum. Kendime gelince, durdum. Sadece seyrettim, basiretim bağlandı diyebilirim.

İkincisi de Ulak. Kurucusu Sabri Sami Toker’i de ayrıca çok severim. Bir süre BUBA Campus’te ev sahipliğini ve hatta bir süre mentorluğunu yapmaktan çok memnun olmuştum. Ama yine de ona yatırım yapmadım. En son 10 milyon TL değerlemeyle yatırım aldı. Hala fırsatım var. Ama elbette ilk turlarda girmek kadar cazip değil.

Bir de Scoutium var. En son 2 milyon dolar yatırım aldılar. Emre Ün, Efe Aydın ve Safa Yerliyurt’u da ayrıca duruşları, tevazuları nedeniyle oldukça beğenirim.”

“YÜKSELİŞİNİ HEYECANLA İZLİYORUZ”

Yatırımcı tarafından bakıldığında yatırım turunu kaçırmanın yanı sıra girişimin değerlemesi, pazar riski ve pazarın ürüne adaptasyonu açısından tereddütlerin oluşması, iş modeli ve ölçeklenmenin zaman alması gibi sebepler, bazı fırsatları değerlendirememe sonucunu doğuruyor.

Bu nedenlerle yaklaşık 5 girişimi kaçırdıklarını söyleyen EGIAD Melekleri İcra Kurulu Başkanı Frederic Pagy, bu konuya örnek olarak Scoutium girişimini gösteriyor ve hikayesini şöyle paylaşıyor:

“İlk yatırım turuna 2017 yılında çıkmışlardı. 30 Mayıs 2017’de gerçekleşen ‘Sportup Türkiye’ etkinliğinde sunum gerçekleştiren girişimciler arasındaydılar. O etkinlikte dinleme şansımız olmuştu ve henüz çok erken aşamaydı. Yolun başındaki çoğu start up gibi belli risklere sahipti.

Pazarın ürüne adaptasyonu konusunda oldukça hassas bir girişimdi ve bu sebepten ağ üyelerimiz yatırım yapmama kararı almıştı. Gelinen noktada görüyoruz ki pazar sandığımızdan daha hızlı uyum sağlıyor ve Scoutium bunu sağlamak için yerinde hamleler yapıyor.

Kaçırdığımız için ‘tüh’ demiştik ama start up ekosisteminin başarılı girişimleri arasında yer aldığını görmek gurur verici. Başarılarının artarak devam etmesini diliyor, yükselişini heyecanla takip ediyoruz.”

“MADALYONUN İKİ YÜZÜ VAR”

Yuvako Kurucu Ortağı Altay Tınar da kaçırdığı girişimlere örnek olarak Evraka’yı gösteriyor. Hem girişimcileri hem iş modelini çok beğenmesine rağmen Evreka bir VC’den yatırım alınca o tura katılamadığını söylüyor.

Bu işe sadece finansal olarak bakmadığını da belirten Tınar, kaçan fırsatlarda madalyonun iki yüzü olduğunun altını çizerek şunları söylüyor:

“Girişimcilerin yatırımcıya ilk aşmaları gereken aşama, genellikle hazırladıkları sunum oluyor. Eğer girişimci doğru bir sunum hazırlayamadıysa gerçekten potansiyeli çok yüksek olsa da gözden kaçırmamız mümkün olabiliyor.

Eğer sunum yatırımcıyı ikna edebilirse arkasından bir toplantıda girişimcinin kendini ve girişimini anlatmasını istiyoruz.

Buradaki girişimcinin sorumluluğu doğru iletişimi çeşitli aşamalarda kurabiliyor olması. Madalyonun diğer yüzünde ise yatırımcı sorumluluğu olan girişimin iş modelini kavrayabilme problemi.

Sonuçta hiçbir yatırımcı girişimlerin çözebileceği dünyadaki tüm problemler konusunda ve ilgili sektörde deneyim sahibi olamaz.

Bu nedenle bir yatırımcı olarak ya deneyiminiz olan alanlarda yatırımlar yapmayı tercih edeceksiniz ya deneyiminiz olmayan bir alanda karşınıza çıkan girişimle alakalı araştırma yapacaksınız. Genellikle kaçırdık diye sonradan üzüldüğümüz start up’lar bu sebeple oluyor.”

Güler Legacy’nin kurucusu ve melek yatırımcı Sinan Güler de benzer şekilde girişimlerin kendisini ifade ediş şeklinin önemine dikkat çekiyor. Buna rağmen Türkiye ekosistemi içinde büyüyen her girişimin önemli bir hikaye olduğunu ve o girişimlerin büyümesini izlemenin gurur verici olduğunu söylüyor.

ERDEM YURDANUR KOKTEYL KURUCUSU
“KAÇAN FIRSAT YENİLERİNİ DOĞURABİLİR”

“SAHİBİNDEN.COM’A ORTAK OLMADIK”

Son 20 yılda benden yatırım almak isteyen, sayısını bilemediğim kadar girişimle karşılaştım. Ama yatırım yapmadığım için pişman olduklarım, yapmadığım için mutlu olduğumdan çok daha azdır. 2001 yılında, Sahibinden.com bize yatırım için değil de yazılımını sıfırdan yapmamız için gelmişti. Ben de yüzde 20 hisse karşılığında yapabileceğimizi söylemiştim. Yüzde 10 verebileceklerini belirttiler, kabul etmedik ve ortak olmadık. Belki bunun için “Tüh be” demiş olabiliriz ama sonrasında da biz Mackolik.com’u kurduk. Bu durumda belki onu yapmazdık.

“BÜYÜK EKOSİSTEM OLANAK SUNAR”

Kaçmış gibi görünen fırsatların başka fırsatlar doğurabileceğini düşünüyorum. Ben genelde kendi işlerime odaklanmayı seven bir insanım ve bu işlerden iyi paralar kazandım. O yüzden yatırım yapmadığım ama çok iyi olan işler beni rahatsız etmedi, aksine ekosistemin büyümesi beni her zaman daha mutlu etmiştir. Çok küçük bir ekosistemdeki az sayıdaki büyük oyunculardan birisi olmaktansa çok büyük bir ekosistemdeki sıradan bir oyuncu olmayı tercih ederim. Çünkü büyük bir ekosistem size her zaman çok farklı ve büyük olanaklar sunar.

AHU BÜYÜKKUŞOĞLU SERTER FARK HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI

“INSIDER’A YATIRIM YAPMAK İSTERDİM”

“İŞİN DOĞASINDA VAR”

Kaçan balık, her zaman çok büyük olur. Benim de kaçırdığım balıklar çok oldu. Belki kaçanların en büyüklerini biraz daha ileride göreceğim. Çünkü start up’ların başarı süreci uzun, sonuçları görmek de vakit alıyor.

Bunu, işin doğal sonucu olarak görüyorum. Her balığı yakalamak

mümkün değil; önemli olan herkesin balık yakalayabileceği bir ekosistemin yaratılmasını sağlamak. Böylelikle herkes için iyi fırsat yakalamak mümkün olur, fırsatlar sadece aynı kişilerin elinde kalmaz.

“BAŞARI MOTİVE ETTİ”

Şu ana kadar “Tüh be kaçırdım” dediğim yatırım, bir tek Insider oldu. Benim Galata Business Angels’a üye oluşumun hemen öncesindeki toplantılarda Insider sunum yapmış ve yatırım kapanmıştı. Insider’ın başarılarını görünce çok sevindim, gurur duydum.

Bir Türk girişiminin uluslararası bir şirket haline gelmesi, Sequoia tarafından yatırım alması, CEO’su ve ortağının Hande Çilingir gibi bir kadın olması, kadınlara yatırım yapan bir yatırımcı olarak beni çok gururlandırdı. Bu başarılar, hepimizi, yeni Insider’lar keşfetmek üzere motive eden bir faktör oldu.

ASLI BÜYÜKDEMİR ETOHUM YÖNETİCİ ORTAĞI

“UZUNTU VE GURUR BİR ARADA

“NADİREN KAÇIRIYORUZ”

Etohum olarak sadece hızlandırma programımıza dahil olan girişimlere yatırım yaptığımız için bizim dışarıdan gelen fırsatları kaçırmamız çok nadir oluyor. Son 4 yıl içinde Startup Istanbul’da 700’ün üzerinde girişim sunum yaptı. Bunların 111’i erken aşama (100 bin-1 milyon dolar), 33’ü A/B tur (1-5 milyon dolar) yatırım aldı. 10 tanesi de satın alındı. Tüm bu girişimlere yatırım yapmıyoruz ancak gelen girişimlerin başarılı olacaklarını her zaman biliyoruz.

“AKLIMIZDA KALACAKLAR”

Girişimleri anlamadığımız için değil toplam yatırım bütçemiz içinde yer olmadığı için kaçırdığımız girişimler oldu. Netsparker, Tamatem, Vconnect, Alotech, Igrow, Tespack, Kitabisa, Atarlabs, Pakwheels, Donkey Republic, Welcome Pickups, Paraşüt, Liwwa yatırım turunda yer almak isteyip yatırım yapmadığımız girişimler olarak hep aklımızda kalacak. Böyle durumlarda hafif bir üzüntü ve gurur duyma hissi yaşıyorsunuz. Hem “Evet, biliyordum” diyorsunuz hem “Neden yatırım yapmadık” diye hayıflanıyorsunuz.