Yeni ne var?

Fintek alanında açık bankacılık rüzgarı esiyor. Online alışveriş girişimleri, micro frontends mimarisi ve yapay zeka teknolojileri ise son dönemde ön plana çıkıyor.

Elçin Cirik
[email protected]

KOBİ’lerde ise  dünyadaki D2C (directto- consumer) trendinin Türkiye’de yayılması bekleniyor. Peki, her alanda başka ne tür yenilikler yaşanıyor? İşte yanıtlar…

AÇIK BANKACILIK RÜZGARI

Dünyada ve Türkiye’de fintekler, bankasızları sisteme çeken ve tüm tüketicilere daha hızlı ve rahat hizmet veren açık bankacılık üzerinde çalışıyor.

“Yaşanan COVID-19 salgınıyla  konvansiyonel ödeme metotları yerini dijital ödeme metotlarına bırakıyor” diyen Paymes Kurucu Ortağı Sabrican Zaim, yurt dışında seyreden trendleri “Mikro kredilerin fintek  şirketleri tarafından sağlandığını, devlet desteklerinin kripto para, ön ödemeli (pre paid) kart olarak dağıtılmasına aracılık edildiğini, açık bankacılık girişimlerinin yaşanan krize çok  daha hızlı adapte olduğunu görebiliyoruz” şeklinde açıklıyor.

“Yeni kanunla açık bankacılığın önü açıldı” diyen Erpa Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tekin Abay,  Avrupa’daki PSD2 örneklerinin fintekler için önem taşıdığını ve kullanıcılar açısından da yepyeni deneyimleri getireceğine inanıyor.

Ödeal Kurucu Ortağı Fevzi Güngör’e göre fintek dünyasında trendleri, son yıllarda mobil pazarının da gelişmesiyle tüketicilerin tüm işlerini tek platform üzerinden hızla ve esnek bir  şekilde çözme ihtiyacı belirliyor.

“Avrupa Birliği Ödeme Hizmetleri Direktifi 2-PSD2 yeni trendleri belirleyecek” diyen Güngör, PSD2 yasası gereğince tüm yasal düzenlemelerin sırasıyla hayata geçirildiğine ve Ingiltere’de en büyük 9 özel bankanın “Açık Bankacılık Uygulama Varlığı” kuracağına işaret  ediyor.

Güngör, Türkiye trendlerini ise “Borç, faiz, kart aidatları, güvenlik gibi nedenlerle Türkiye’de 25 milyondan fazla kişi işletmenin bankalarla gereğince iş yapmadığı biliniyor. Ülkemizdeki trend, bu doğrultudaki fırsatların artması olacak” şeklinde aktarıyor.

IoT HER ALANA GİRİYOR

Girişimcilik dünyasında yapay zeka ve IoT da hala yükselen trendler arasında. “Robo danışmanlar önem kazanıyor” diyen Smart Advice Kurucu Ortağı Onur Yurtsever, 3 yılda  dünyada varlıkların yüzde 10’unun robotlarca yönetileceğini öngörüyor. Dünyada 300’den fazla yapay zekaya sahip robo danışman bulunurken ülkemizde bu alan yeni gelişiyor.

Yurtsever, “Bu alanda henüz açık  bankacılık uygulamaları bulunmuyor. Varlık ve yatırım yönetimi sunan robo danışmanlar, geniş müşteri kitlelerine ulaşmanın en hızlı ve düşük maliyetli yolu” diyor.

Görme engellileri sosyal hayata dahil etmek amacıyla dijital çözümler geliştiren Blindlook Kurucu Ortağı Cihat Ersin Aydın, alanlarında sesli asistanlar ve yapay zeka öğrenmesinin  önemine vurgu yaparak, “Görüntü tanımaya yoğunlaşmış yapay zeka araçlarındaki gelişmeleri de yakından takip ediyoruz” yorumunu yapıyor.

Artık enerji yönetimi, bakım  teknolojileri ve depolama gibi birbirinden çok farklı alanlarda nesnelerin internetinin (IoT) kullanılması gündemde. Artesis Genel Müdürü Prof. Dr. Ahmet Duyar, “Şirketler kesintisiz  üretim için farklı metotlar kullanmaya yöneldi. Prosesle ilgili dataları anlamlı hale getirmeye yarayan öğrenme algoritmaları ile dataları anlamlı hale dönüştürüp oluşabilecek arızalar tespit edilmeye çalışılıyor” diyor.

Duyar, kendi geliştirdikleri algoritmanın IoT platformlarını bu konuda  tamamlayabileceğini söylüyor. Hudop Teknoloji Hizmetleri Genel Müdürü Nedim Kebabçı, “Birçok işletmenin IoT altyapısı, şehirlere hatta farklı ülkelere yayılabiliyor.

Farklı  yapılarda konumlandırılmış IoT altyapılarından toplanan verilerin işlenmesi ve anlamlandırılması büyük veri platformlarında yapılıyor” diye konuşuyor. Novosoft Yazılım Genel  Müdürü Orkun Altınay ise “Depolama alanında e-ticaret depoları ve robotik depolama cihazları iki önemli trend. Robotik insansız depolara doğru bir yönelim var” diyor.

E-TİCARETTE NELER OLUYOR?

Yaşadığımız salgın hem alışverişin odağını online satış kanallarına kaydırıyor hem burada yeni teknolojiler doğuruyor. “Global markalar planladıkları pazarlama stratejilerini online kanallar özelinde değiştirmek zorunda kaldı” diyen Mugo CEO’su Levent Tahmiscioğlu,  dünyayla paralel olarak bugün Türkiye’de her ölçekten işletmenin e-ticaret altyapılarına yatırım yaptığına dikkat çekiyor.

“Bulut teknolojisiyle düşen maliyetler, KOBİ’lerin  satışlarını artırması için yeni satış kanalları oluşturdu ve oluşturmaya devam edecek” şeklinde konuşuyor.

Uluslararası online alışveriş sitesi Modanisa’nın teknoloji direktörü Abdülkadir Yaman, alanlarında micro frontends mimarisinin ve yapay zeka teknolojilerinin öne çıktığını belirtiyor ve yararlandıkları yeni dönem trendleri şöyle paylaşıyor:

“Bizim de kullandığımız micro frontends, birçok ekibin aynı anda büyük ve karmaşık bir ürün üzerinde çalışabilmesini sağlıyor. Ayrıca müşterimizi daha yakından tanımak için  yapay zeka teknolojilerini sistemimize entegre ediyoruz. Design thinking, systems thinking, Guerill. UX ve Continuous Deployment gibi teknikleri kullanıyoruz.”

Fabrikatör Kurucu Ortağı Bahadır Efeoğlu, KOBI’lerin üreticiden doğrudan tüketiciye satış trendine kapılacaklarını söylüyor. 2020 sonunda küresel e-ticaret hacminin 4 trilyon  dolara ulaşması öngörülüyor. Efeoğlu, “Yeni nesil üreticiler arasında D2C (direct-to-consumer) adıyla bir alt segment oluşuyor. Özellikle Kuzey Amerika’daki bu üreticiler Shopify,  Etsy, Squarespace, Magento ve WooCommerce gibi platformları kullanıyor. Türkiye’de bu mecralar arasında Hepsiburada, N11 ve Trendyol gibi isimler yer alıyor” diyor.

DOĞALA DÖNÜŞ HIZLANIYOR

Gıda ve biyomühendislik alanlarında da biyolojik temelli malzemeler öne çıkıyor. Yumurta kabuğundan doğal gıda koruyucusu üreten Arkim’in kurucu ortağı Elif Güngör Reis,  dünyada organik tarım ürünlerinde talebin artmasıyla global pazarda kimyasalların kullanımının azaldığını ve daha doğal çözüm arayışlarının gündemde olduğunu açıklıyor.

“Ülkemizde koruyucusuz, katkısız ürünler çok talep ediliyor. Katkı kullanımı dışında gelişmiş paketleme sistemleri önem kazanıyor” şeklinde konuşuyor. BacPolyZyme  Biyomühendislik Kurucusu Prof. Dr. Dilek Kazan, “Tüketicilerin sürdürülebilir ürünleri benimsemesi nedeniyle her pazar segmentinde biyolojik temelli malzemelere talep artıyor.

Minyatürleştirme, malzeme yenilikleri, kişiselleştirilmiş tıp ve katkı maddesi üretimi, biyomedikal araştırmacıların tasarımlarına dahil etmeye istekli oldukları temel mühendislik
trendleri oluyor” diyor.

Kolajen üreten Collaquin’in kurucusu Alara Dinçer, sağlık sektöründe de tedavinin ötesinde önleyici ürünlerin ön planda olduğunu vurguluyor. Dinçer, “Tüm dünyada daha gelişmiş  hammaddeler için büyük arayış var. Bu ürünlerin üretim sürecinin belirlenmesi, tüketim şekli ve ambalajı, hepsi bir teknoloji içeriyor. Hammadde konusunda ülkemizde büyük bir açık var, burada her hammaddeyi üretmeliyiz” diyor.

REKLAMDA AR ETKİSİ

Reklam ve eğlence dünyasının geleceğini de yapay zeka ve artırılmış gerçeklik teknolojileri belirleyecek gibi duruyor. Smarttaxi Kurucu Ortağı Ali Ölçer, artırılmış gerçeklik ve  yapay zeka teknolojilerinin reklam sektöründe çok daha etkili rol oynayacağını öngörüyor.

“Reklamveren açıkhava mecralarından anlık belirli geri dönüşleri almak istiyor” diyen  Ölçer, konum bazlı ve değişken koşullara göre şekillendirilebilen açık hava mecralarının gün geçtikçe artacağı ve 5G teknolojisi ile IoT alanının çok daha hızlı gelişecek olmasının  birçok yenilik getireceğini düşünüyor.

ABD’de faaliyet gösteren dijital reklam ajansı Road Branding Kurucusu Başak İlhan, son dönemde COVID-19 etkisiyle e-learning’in trend  haline geldiğine ve gelecek dönemde de yükseleceğine inanıyor.

İlhan, geleceği şöyle çiziyor: “Kendin yap! Web siteni kur, dijital kursunu yarat, Amazon’da ürün sat, e-ticaret siteni  kur, ücretsiz web siteni iki saatte hazırla derken üyelik bazlı her hizmet sunan platformlarda büyük sürprizler olacak. Bu kolay kullanımlı platformlar sayesinde ortaya çıkan meslekler de yeni teknolojileri beraberinde getirecek.”

Eğlence dünyası için ise Cineshort Kurucusu Hasan Celil Tombul’a göre, video-on demand dünyada en hızlı büyüyen alan. Tombul bu alandaki trendi, “Sinemada film izleme  elbette devam edecek ancak izleme deneyimi tamamen mobile kayıyor.

Yoğun bir finansmanla yeni oyuncu girişiyle bu alanda arz çok arttı. Biz ‘40 dakikadan kısa filmler’ diyoruz,  bunun gibi tür, süre dikeyinde odaklı platformlar çıkacak. Kişiselleştirme, öneri algoritmaları ve makine öğrenmesi teknolojilerine çok çalışıyoruz” sözleriyle aktarıyor.

YAZILIMDAKİ YENİ TREND

Yazılım tarafında da bir yandan tüm işlerin mobile taşınmasıyla mobilizasyon konuşulurken diğer yandan sanayide yapay zeka ve büyük veriyi birleştiren teknolojiler üzerinde  çalışılıyor.

BTPRO Bilgi Teknolojileri Kurucu Ortağı Özgür Meliye, yazılımda öne çıkan başlığın mobilizasyon olduğuna işaret ediyor. “Trend her alanda mobilleşme yönünde, her sektör  hizmetlerini mobil cihazlardan erişilebilir hale getirmek için yarış halinde” diyen Meliye, bu amaçla kullanılan teknolojileri de şöyle anlatıyor: “Müşterisi veya iş operasyonu mobilize  olan tüm sektörlerin mobil çözümlere olan ihtiyaçları artıyor.

Ödeme sistemleri teknolojileri, AR/VR teknolojileri, IoT ürünleri geliştirmeye yönelik teknolojiler, yapay zeka  uygulamaları, açık ve kapalı ortam navigasyon teknolojileri dikkat çekiyor.”

Onatus Öngörü Teknolojileri İş Geliştirme Direktörü Onur Öztürk, bugün yazılım tarafında trendlerin, endüstri 4.0 kavramıyla büyük veri, makine öğrenimi ve imalat simülasyonları  üzerinde yoğunlaştığını belirtiyor.

Öztürk, bir de malzeme genom projesine dikkat çekiyor ve “Günümüz teknolojisinde geometri üzerinden yapılan değişiklikler, Mars’ta koloni  kurmak gibi büyük ve uzun soluklu projelerin tasarımsal gereksinimlerini karşılamıyor. Bu nedenle mühendislik malzemelerine tasarımınıza uygun olan özelliklerin kazandırılması  için yapılan çalışmalar dünyada en hızla gelişen trend.”

“No code ve low code platformları yeni yazılım teknolojilerinde ilk karşınıza çıkanlar diyen Brandzone Kurucu Ortağı Cem Köz ise bu alanda işi yöneten kişileri ve iş analistlerini  sürece daha çok dahil eden, süreci hızlandıran, modüler bileşenleri olan bu platformları yakından izlediklerini söylüyor.

Üretim sanayine yönelik görüntü analiz yazılımları geliştiren  Eravis Yazılım ve Otomasyon’un genel müdürü Çağkan Ekici’ne göre dünyada yapay zeka görüntü analizinde giderek daha etkin oluyor.

Ekici, “Şu ana kadar birlikte çalıştığımız  fabrikalarla birçok yapay zeka temelli projeyi uygulamaya alıyoruz. En çok talep gören iş güvenliği için geliştirdiğimiz yapay zeka temelli insan tespit sistemi oldu” diye konuşuyor.

İLERİ MALZEME TEKNOLOJİSİ YÜKSELİYOR’
DUYGU YILMAZ BIOLIVE KURUCU ORTAĞI
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Dünyada sürdürülebilirlik trendi önde. Paris İklim Zirvesi’nde belirlenen Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, daha sürdürülebilir ve yaşanılabilir bir dünya için 2030 hedeflerini  kapsıyor. Ayrıca dünyada yeni trendlerde alanımızda ileri malzeme teknolojisi çok göz önünde. Biolive olarak biz sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin 17’sinden 11’ini doğrudan  destekliyoruz. Alanımız da aslında deeptech yani bilimsel çalışmaları teknolojiyle birleştiriyoruz.

SALGINDA YENİ ALAN
Ülkemizde yılda 500 bin ton ve dünyada yılda 6 milyon ton zeytin çekirdeği atık olarak çıkıyor. Biz bu atıktan, ileri malzeme teknolojisiyle doğal katkılı biyobased polimerler  üretiyoruz. COVID- 19 sürecinde sağlık personelleri için kullanılan plastik ürünlerde çalıştık ve plastik yüzeylerin üzerinde virüslerin kalma süresini azaltan araştırmalara başladık.  Ayrıca zeytin çekirdeğinden elde ettiğimiz biyopolimer ile bir tekstil müşterimizle ortak olarak “bitkisel deri üretimi” gerçekleştirdik ve yakında sunacağız.

ÖDEMEDE İBRENİN YÖNÜ
İLKER SÖZDİNLER
BİRLEŞİK ÖDEME SİSTEMLERİ CEO’SU

SINIR ÖTESİ TRANSFERLER
Sınır ötesi e-ticaretin gelişimiyle uluslararası para transferlerinde, hem şirketler hem kişiler arası miktar ve hacimler artış gösteriyor. Eşzamanlı  sınır ötesi ödemelere ihtiyaç duyulduğundan piyasada bu alanda öne çıkan fintek sayısı artıyor. Bu rekabetle kullanıcılar daha uygun fiyatlamalarla para transferi yapabiliyor.

DİJİTAL CÜZDANLAR
Dijital cüzdanlar da küresel ölçekte hızla yaygınlaşıyor. Globalde dev perakende market zincirlerinin kullanmaya başladığı dijital cüzdanlar, FaaS modelini  benimseyen finteklerin çoklu-kanal perakende ve teknolojik finansal çözümleriyle gerçekleşiyor. Türkiye’de de artık şirketler, müşteri bağlılığını artırmak için kendi marka adlarıyla
dijital cüzdanlara sahip olmak istiyor.

loT VE FİNTEK ÇÖZÜMLERİ
Globalde bir başka trend, nesnelerin internetinin (IoT) müşteri deneyimini iyileştirme, farklı yöntemlerle ödeme alma, kimlik doğrulama ve güvenlik  gibi amaçlarla fintek çözümleriyle birleştirilmesi. Ödemeler alanında dijital cüzdanlar, P2P ödemeler, DLT teknolojisi, çipli kartlar, arabadan ödemeler ve giyilebilir teknolojiler gibi
birçok kullanımda IoT’den yararlanılıyor.

DIGITIZATION TRENDİNE DİKKAT
YUSUF MUGALOĞLU CREOSAFE KURUCU ORTAĞI

LİKİDİTE TALEBİ ARTINCA
Likidite ihtiyacı, COVID- 19 salgınının finansal kuruluşlar ve ekonomide yarattığı tahribat nedeniyle arttı. Bugünlerde ABD’de “digitization” yani  herhangi bir varlığın kağıttan veya merkezi veritabanından dağıtık veritabanına aktarılma sürecinin menkul kıymetler üzerine uygulanması öne çıkıyor. DTTC Başkanı Mike
Bodson, menkul kıymetlerin blockchaindeki “digitization” sürecinin 2020’den itibaren baskın eğilim olacağını ve bunun da piyasalara maliyet düşüşü ve süreç iyileştirmesi olarak
etkinlik getireceğini söyledi.

DAĞITIK KAYIT TEKNOLOJİSİ
Ayrıca COVID-19 süreciyle doların blockchain’deki dijital olarak ihraç edilmesi de gündeme adeta bomba gibi düştü. Türkiye’de de şirketlerin alacak vadelerinin uzayacağı bir döneme gireceğiz. ABD merkezli Creosafe olarak biz, banka, aracı kuruluş, saklama şirketleri gibi finansal kuruluşlara dağıtık kayıt teknolojisi sunan bir şirketiyiz. ABD’ye özel önceliklendirdiğimiz ürünlerimizi başka ülkelere taşıyabileceğiz, Türkiye’de teknolojimizin öncelikle faktoringe adapte edilebileceğini düşünüyoruz.