Yatırıma devam mı?


Start up ekosistemi “iyi” bir yıl beklentisiyle 2020’ye girdi. Tahminler 2019’un aşılacağı yönünde birleşiyordu. Ancak korona salgını “umut yılını”, “hayatta kalma yılına” dönüştürdü. Yatırımcıların bir bölümü 2020 yatırım planlarını değiştirdi, aşağı yönlü revizyonlar veya ertelemeler yaptı.

Özlem Aydın Ayvacı
[email protected]

Ancak iyi haber şu ki 212, Revo, Earlybird gibi büyük şirketler, yatırım planlarını değiştirmedi. Üstelik zor dönemde oluşacak yeni fırsatları da yakından izleyecekler. Aslında tüm ekosistem hemfikir. 2020, korona nedeniyle “hayatta kalma yılına” dönüştü.

Oysa 2020 yılına büyük umutlarla girilmişti. Yeni fonların bir kısmı hayata geçmiş bir kısmı ise 2020 ortalarında hayata geçirilecekti. işte bu nedenle “umut yılı” olarak görülüyordu.

Ancak küresel korona salgını, bu yıla ilişkin tüm hesapları değiştirdi. Pek çok yatırımcı ve fon yöneticisi, 2020’nin yatırımlar açısından 2019’un yarısında kalacağı görüşünde birleşiyor.

Bu, melek yatırımcıların ve fonların frene basacağını gösteriyor. Ancak iyi haber şu ki sayıları az da olsa yatırım hedefini koruyan, hatta üstüne çıkanlar da olacak. Earlybird, Revo, Şirket Ortağım gibi önemli yatırımcılar yatırım planlarını ertelemeyeceklerini açıkladı.

DEVAM DİYENLER

Korona virüsü salgınıyla hedeflerini aşağı yönlü revize edenlerin yanında değiştirmeyenler de oldu. StartupFon Kurucu Ortağı Gülsüm Çıracı, 2020 için öncelikli hedeflerinin kurmakta oldukları fonun ilk kapanışını haziranda yapabilmek olduğunu hatırlatıyor.

Çıracı, “Fakat korona nedeniyle fonumuzun kapanış tarihini Eylül 2020 olarak güncelledik” diyor. 2020’ye girerken 5-6 start up’a yatırım yapmayı planladıklarını söyleyen Çıracı, “Yatırım konusunda hedeflerimizi çok değiştirmedik.

5-6 start up olan yatırım hedefimize yine de ulaşabileceğimizi düşünüyoruz” diye konuşuyor. Revo Capital Yönetici Direktörü Cenk Bayrakdar, 2020’ye girerken ikinci fonlarını devreye almayı hedeflediklerini ve bu hedefi de ilk kapanışta 41 milyon Euro olarak gerçekleştirdiklerini söylüyor.

Son kapanış öncesinde rakamı 60 milyon Euro bandına çıkarmayı hedeflediklerini belirten Bayrakdar, “Genelde erken aşama girişimler olmak üzere start up’lara 1-4 milyon Euro arasında yatırım gerçekleştireceğiz” diyor.

Trangels Yatırım Kurulu Başkanı Namık Kural, TRAngels ortakları ve yatırımcılar grubu üyeleri olarak toplamda 10 milyon TL’nin üzerinde bir yatırım yapma hedeflerinin olduğunu ve korona sonrası bu hedefin değişmediğini ifade ediyor. Girişimcileri ve yatırımcıları çevrimiçi buluşturmaya devam ettiklerine dikkat çekiyor.

HIZLANACAKLAR

Her ne kadar salgın pek çok sektörü etkilese de teknolojiyle bağlantılı işler yapan start up’ların
krizi daha hızlı aşacağı öngörülüyor. Boğaziçi Ventures Yönetim Kurulu Üyesi Barış Özistek, 50 milyon TL üzerinde olan yatırım hedeflerini koruduklarını söylüyor ve şöyle anlatıyor:

“Teknoloji şirketlerinin çoğu reel sektör kadar negatif etkilenmiyor. içinde bulunduğumuz ortam sıra dışı. Orta Doğu, Güney Amerika, İspanya ve Fransa’dan yüksek sayıda müşterisi olan teknoloji şirketimiz bile negatif etkilendi, fakat şirketin sadece büyümesi yavaşladı. Reel sektöre göre çok avantajlı bir alandayız ve bu kriz döneminin çıkışında teknoloji şirketleri daha da hızlanacak, ihtiyaçlar artacak.”

Diffusion Capital Partners Kurucu Ortağı Haluk Zontul, fon olarak zaten teknolojiyi üreten girişimlere yatırım yaptıklarını söylüyor. Yatırım odaklarının değişmediğini belirten Zontul, “Korona sonrası özellikle medikal cihazlar, biyoteknoloji, esnek üretim teknolojileri gibi bilim, teknoloji ve mühendislik temelli girişimler değerlendi. Bu, yeni fonumuzdan yatırımlar yaptığımız bir yıl olacak” diyor.

Fark Holding Başkanı ve Arya Kadın Yatırım Platformu Kurucusu Ahu Büyükkuşoğlu Serter de bu rüzgara direnebilen ve ayakta kalanların süreçten daha da güçlenmiş şekilde çıkacaklarına inanıyor ve şunları aktarıyor:

“Değişime uyum sağlama hızı start up’larda daha fazla olduğu için bu bir avantaj. Girişimciler, fırsatları gören kişiler. Her kriz yeni fırsatlar doğurur. ”

YENİ FIRSATLAR

Bazı yatırımcılar her krizde fırsat da görüyor. İhsan Elgin, bu isimlerden biri… Elgin, bireysel tarafta yatırım yapmaktan vazgeçmeyi düşünmediğini söylüyor ve “Böyle dönemlerin yarattığı fırsatlara odaklanan bir yatırımcı profilim var” diyor. Elgin, bireysel olarak en az 1 yatırım yapacağını söylüyor.

Inveon&Inventures Kurucu ve CEO’su Yomi Kastro, özellikle online ticaret yatırımlarına devam edeceğini açıklarken “Korona sonrası dönemde değişen dinamiklerle birçok start up için hem yeni çalışma alanları hem yeni fırsatlar doğacak” diye konuşuyor.

Şirket Ortağım Kurucusu Mehmet Buldurgan, özellikle salgını önlemeye yönelik çözümler geliştiren sağlık teknolojileri dikeyindeki girişimlere desteğin arttığını belirtiyor ve şöyle devam ediyor:

“Sanayi Bakanlığı, TÜBİTAK, kalkınma ajansları gibi kurumların COVID-19 ile mücadele kapsamında sunduğu desteklerden faydalanmak oldukça iyi bir firsat. Bu kriz sürecinde start up dünyasının açığını sağlık teknolojileri başta olmak üzere mobil ödeme çözümleri ve online hizmet geliştiren girişimlerin kapatacağını düşünüyorum.”

Melek yatırımcı Altay Tınar da fırsatları şöyle paylaşıyor: “Start up’lar, ihtiyaç duydukları ama yüksek maaş veremedikleri için ekiplerine katamadıkları yetenekli iş gücünü bu dönemde maaş dışındaki fayda unsurlarını kullanarak büyük şirketlerden transfer etme şansına sahip.”

DAYANAN KAZANACAK

Hiç kuşkusuz bu dönemin start up’lar açısından en büyük zorluğu “finansman” olacak. Cenk Bayrakdar, dünya ekonomisindeki daralmanın start up’ların finansmana erişim konusunda bazı zorluklar yaşamasına neden olacağını belirtiyor.

Melek yatırımcı ve Yuvako CEO’su Altay Tınar, girişimlerin nerede zorlanacağını şöyle anlatıyor: “Özellikle yatırım bulmak konusunda bir miktar zorlanabilirler ama bu onlar için yalın olabilme ve kaslarını güçlendirme firsatı da sunuyor.”

Maxis Girişim Sermayesi’nden Yenilikçi Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Genel Müdürü Selami Düz, hayatta kalma yılı olan bu yıl için şunları söylüyor:

“Girişimler için kısa vadede mevcut kaynakları ve bütçeleri salgının etkilerine göre gözden geçirmek ve bulundukları dünyada belki çok alışık olmadıkları türden kararları almak belirleyici olacak. Uzun vadedeyse iş modellerinin korona sonrası dünyaya adapte edilmesi ağırlıklı bir gündem olacak.”

Melek Yatırımcı ve Mentors Network Turkey Kurucusu Mehmet Onarcan, pandeminin yatırım planlarını değiştirmediğini söylüyor ve ekliyor:

“Elbette temkinli davranmak, bu sürecin start up’ların iş modellerine etkilerini değerlendirmek gerekli.

Aslında start up’ları en çok desteklememiz gereken süreçteyiz. Salgın sonrasında ekonominin hızlı bir şekilde toparlanmasında yenilikçi teknoloji ve iş modelleriyle değer yaratanların rolü çok önemli olacak.”

HEDEF DEĞİŞTİRENLER

Peki hangi yatırımcılar hedef değiştirdi? Örneğin Startup Fon, bu yıl için 5-6 girişime yatırım yapacak. Ancak yatırılacak tutar, daha düşük gerçekleşecek. Collective Park, bu yılı 4-5 girişime yatırım yaparak kapatmayı planlamıştı. Yapılan revizyonla birlikte girişim yapılacak yatırım sayısı 3-4’e çekildi.

Maxis İş Girişim ise 2-4 girişime 4-16 milyon TL yapacağı yatırım planını değiştirdi ve yatırım miktarının bir miktar düşeceğini açıklandı. Fibabanka’nın kurumsal girişim sermayesi şirketi Finberg de yatırım planları değişen şirketlerden…

İhsan Elgin, 2020 yılına 3 büyük yatırım hedefiyle başladıklarını ve yaklaşık 20 milyon TL yatırım planladıklarını söylüyor. Ancak Elgin, “Finberg tarafında yatırımlarımızı eylül sonrasına öteledik” diyor. Finberg’in en az 1-2 yatırımla yılı kapatacağını da sözlerine ekliyor.

2020 yılına 10 milyon dolar yatırım hedefiyle başlayan Hasan Aslanoba da korona virüsü yüzünden yatırım planlarında dramatik değişim yapanlardan. Aslanoba, “Çünkü yatırımlarım yaptığım exit’lerle de çok alakalı. Şu anda exit’ler açısından da zorlu bir dönem yaşanıyor” diyor.

Hem Türkiye hem globalde, fintek, pazaryeri, yapay zeka, B2B, SaaS iş modellerine yatırım yapan yatırımcı, bugünkü olumsuz tabloya göre yılı sadece 2 milyon dolar yatırımla kapatacağını öngörüyor. Eğer 2-3 ay içinde iyileşme olursa 2020’de en fazla 4 milyon dolara çıkabileceğini söylüyor.

EKOSİSTEM BÜYÜR MÜ?
2019 YAKALANABİLİR Mİ?

Hasan Aslanoba, 2019 yılının yarısının yakalanabileceğini söylüyor. Şirket Ortağım Kurucusu Mehmet Buldurgan da benzer görüşte. Buldurgan, “Salgınla beraber hızlanan dijital dönüşüm sürecine çabuk adapte olabilen, krize rağmen büyüme sağlayıp gelir üretebilen, gerekli durumlarda pivot etmeyi bilen, zorunlular dışında harcamalarını kısan ve nakdini iyi yönetebilen girişimler ayakta kalacak.

Ancak bunların dışında kalan start up’ların küçülme olasılığı yüksek. 2020, yatırım rakamları 2019 yılının yüzde 40-50 daha altında kalacaktır.” StartupFon Kurucu Ortağı Gülsüm Çıracı da ekosistemin geçen yılki sayılara ulaşamayacağına inanıyor. “Sadece Türkiye’de değil tüm dünyada bir küçülme olacak” diyor.

İYİMSERLERİN TAHMİNİ
İhsan Elgin, start up dünyasının yaz sonunda hızlanacağını düşünüyor. 2020’nin 2019 seviyesinin çok altında kalmasını beklemediğini ifade ediyor. Collective Spark Fonu Kurucu Ortağı Atıl Erken, koronanın yatırımlara etkisinin az olacağını tahmin ediyor. Erken, “2020 yılının başında umduğumuz kadar güçlü geçmesini beklememek lazım. Yeni fonların ekosisteme katılacak olmasıyla bir önceki yıla benzer bir yatırım beklenebilir.

Koronoya rağmen rakamların benzer kalması başarılı bir sonuç olacaktır” diyor. Boğaziçi Ventures Yönetim Kurulu Üyesi Barış Özistek, 2020’de girişimlerin fon bulmasının zorlaşacağını söylüyor ve “Yatırım arayışında olan girişimler, sürecin uzayacağını unutmamalı. Büyüme hızlarının da beklentilerin altında gerçekleşmesi çok olası. B2B işlerde yavaşlama olacaktır” diye konuşuyor.

HANDE ENES MELEK YATIRIMCI
“ZORLUKLARA ALIŞIK BİR EKOSİSTEMİZ’

“YATIRIM HEDEFİMİ ARTIRDIM”
2020 hedefim, 1 milyon dolar yatırım yapmaktı. COVID-19 nedeniyle 1 milyon dolar üzerine 380 bin dolar da yine kendi girişimcilerim için ekstra “COVID-19’u geleceği tasarlayarak aşacağız” fonunu ekledim. Yatırım planımda negatif bir değişiklik yapmayacağım.

“HAFİF SIYRIKLARLA ATLATIRIZ”
Dört yıldır start up’lara yatırım yapıyorum. Her türlü zorlukta o zorluğu da içine alan ancak zorlukla iş modelini bozmak zorunda kalmayan, harika girişimcilerin harika ürünlerine yatırım yaptım. Bu salgın oldu ve portföyümle hemen “sonrasını” konuşmaya başladık. Ben de bu geçiş dönemi için gerekli olan fonu hazırladım. Bu dönemi portföy olarak hafif sıyrıklarla atlatacağız.

“ŞAŞIRTACAĞIZ”
Saha okumayı, sahaya göre şekil almayı ve ayakları yere basan hayaller kurmayı çok iyi beceriyoruz. Runway’i sadece olağanüstü durumlarda değil her dönem kontrol etmeyi başardığımız için bu dönemi aşacağız. Zorluklara alışık bir ekosistemiz. Ayakta kalma gücümüzle şaşırtacağımıza inanıyorum ancak rakam veremiyorum.

ALİ KARABEY 212 KURUCU ORTAĞI
KAOSTAN GÜÇLENEREK ÇIKILACAK”

5 YILDA 15 GİRİŞİM
2019’da toplamda 5 şirkete 7 milyon Euro yatırım yaptık. İkinci fonumuzun şu anki büyüklüğü 45 milyon Euro ve önümüzdeki 5 yıl içinde en az 15 girişime yatırım yapmayı hedefliyoruz. Büyük sektörlerin büyük problemlerini geliştirdikleri teknolojiyle çözen ve global hedefleri olan ekiplere yatırım yapmayı planlıyoruz. Bu hedefimiz, COVID-19 döneminde de aynı şekilde devam ediyor.

“DAHA TEMKİNLİYİZ”
Bizi güçlendiren kasımız, karşımıza çıkan fırsatlara göre yatırım yapabilme kabiliyetimiz. Şu an belirsizlik dönemi olduğu için daha temkinli davranıyoruz ancak hedefimiz ve gittiğimiz yön aynı. 2020 ilk çeyrekte iki yeni şirketi portföyümüze katarak toplamda 2 milyon Euro yatırım yaptık. Startups.watch’un 2020 Mart raporuna göre Türkiye’de yapılan yatırımların yüzde 10’u 212’den geliyor.

“DEĞERLEMELER DÜŞECEK”
Startups.watch Mart 2020 raporuna göre yeni kurulan 3 yeni fonla birlikte yatırımların özellikle yıl sonuna doğru artacağını umuyoruz. Beklenen exit’lerin gerçekleşeceğine, ancak COVID-19 nedeniyle değerlemelerin dünya genelinde düşeceğini öngörüyoruz.

Yorum yapın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.