Sofrada ihtiyaç büyük


Dünyada foodtech pazarının 2022 yılına kadar 250 milyar dolar büyüklüğe ulaşması bekleniyor. Impossible Foods, Beyond Meat, Imperfect Produce, Instacart, BlueApron, Butcherbox öne çıkan örnekler. Türkiye’de ise gıda alanında yatırımlar, hızlı teslimat girişimlerine odaklanmış durumda, Ar-Ge tarafında fazla ilerleme görülmüyor. Ancak toplamda 1 milyar doların üzerinde yatırım alan Fazla Gıda gibi örnekler umut veriyor. ”

Nil Dumansizoğlu
[email protected]

Korona salgınında da yaşadık. Gıda temini neredeyse tüm dünyanın ortak endişesi oldu. Bu endişenin de gösterdiği gibi sadece bugünü değil geleceği de güvence altına alacak gıdaya, sürdürülebilir üretime, bunları tüketiciye ulaştıracak akıllı lojistik sistemlerine ve etkin tarım uygulamalarına ihtiyaç büyük. işte bu nedenle son dönemde foodtech (gıda teknolojileri) pazarı hiç olmadığı kadar ilgi çekiyor.

Tabloları görmek için görsellere tıklayın.

Bu alanda teknoloji tabanlı çözümler geliştiren girişimler yatırımcıların radarında. Sadece Amerika’da, 2018 yılında bu sektöre yapılan yatırım miktarı 1,45 milyar dolar oldu.

Şu anda en popüler girişimlerden biri olan San Francisco merkezli Impossible Foods, kurulduğu 2011’den beri toplam 688 milyon dolar yatırım aldı.

Beyond Meat, Imperfect Produce, Instacart, BlueApron, Butcherbox dünyada başı çeken girişimler olarak öne çıkarken Amazon gibi bir devin Whole Foods’u satın alarak bu alana girmesi dikkat çekiyor. Türkiye’de ise gıda alanında yatırımlar, daha çok hızlı teslimat ve pazaryeri girişimlerine kayıyor. Gıdanın toplam yatırımlardan aldığı pay yüzde 5’i bulmuyor.

DÜNYANIN BÜYÜKLERİ

Gıda girişimlerine yapılan küresel yatırım miktarı 2017’de 1,8 milyar dolara ulaşmıştı. Ancak 2018’de bir düşüş yaşandı. 2019’da ise ihtiyacın artması ve yeni girişimlerin meydana çıkmasıyla 2 milyar Euro’luk yatırımla yıl kapatıldı.

Son yılların yatırım anlamında öne çıkan girişimlerine gelince…

Tahıl ve fasulye ile sebze burgerini yeniden yapmak yerine, lezzetinden görünümüne kadar etle ilgili her şeyi taklit etmek için çeşitli bitki bazlı bileşenler kullanan Beyond Meat, 2018 verilerine göre 88 milyon dolar gelir elde etti ve halka arzdan 240 milyon dolar toplarken yaklaşık 1,5 milyar dolar değerlemeye ulaştı.

Seçkin bir yemek tarifini, tüm malzemeleri ve ölçüleriyle birlikte satan, bunların alışveriş ve dağıtımını da üstlenen Blue Apron, son 5 yılda yaklaşık 2 milyar dolar değerlemeyle 300 milyon dolar yatırım aldı.

Instacart, Şubat 2018’de 200 milyon dolarlık yatırım çekti. Ardından 150 milyon dolarlık ek yatırım aldı. Gıda atıklarını önlemeye çalışan Imperfect Produce, kuruluşundan sonra 3 yıl içerisinde 11 şehirde açıldı.

Ünlü basketbol oyuncusu Kevin Durant’tan yüksek bir yatırım aldı. Impossible Foods, kurulduğu 2011 yılından beri toplam 688 milyon dolar, Çinde bulunan Qdama ise toplam 142 milyon dolar yatırım almayı başardı.

PAZARDA NELER OLUYOR?

Türkiye’den de gıda alanında yatırım alan, ölçeklendirilebilir start up’lar çıkıyor, ancak ağırlık teslimat girişimlerinde… Gıda ve yemek teslimatı alanında Yemeksepeti, Getir ve Meal Box ilk üçte yer alıyor. Yemeksepeti’nin Bana Bi ile Getir’e rakip olması, Getir’in de Getir Yemeği duyurmasının ardından Michael Moritz liderliğindeki Silikon Vadisi yatırımcılarından 38 milyon dolarlık yatırım alması, bu alanda Türkiye’deki girişimlerin büyüklüğünü kanıtlıyor.

Son dönemde tarım toptancıları için finansal yönetim platformu Tarfin, Seri A turunda aldığı 1,3 milyon dolarlık yatırımla dikkat çekiyor. Binalara IoT tabanlı agritech çözümü tasarlayan forFarming de aldığı 422 bin dolarlık çekirdek yatırımla son dönemde yükselişe geçen bir diğer girişim. içecek sektöründe ise Kahvegibikahve, Puninno yatırım alan diğer girişimler.

Startupfon Kurucu Ortağı Gülsüm Çıracı, şu örneklere dikkat çekiyor:

“Fazla Gıda, kurulduğu ilk günden bu yana Türkiye’nin 19 şehrinden gıda kurtarma işlemi yapılmasını sağlarken kurtardığı gıda miktarı bin 600 tona ulaştı. 2018 yılında 3’üncü tur yatırımında 2,2 milyon TL yatırım aldı ve büyümeye devam ederek 2019 yılında 450 bin dolarlık yatırım çekti. Taze Direkt’in ise kapanma haberlerini duyduk ancak çok geçmeden Migros Taze Direkt’i satın aldı.”

SAĞLIK VE HİJYEN ÖNE ÇIKIYOR

Tüketici alışkanlıklarında, artık gıda alışverişlerinde hijyen ve güvenlik ön plana çıkıyor. Yatırımcıların işaret ettiği girişimlerin ortak özelliği, sağlıklı gıdanın peşinde koşmaları.

Bunlarda bir örnek de Kliktag. Ambalajlı ürünlerin içeriğini analiz eden bir mobil uygulama olan Kligtag, ambalajlı ürünlerin barkodunu taratarak kullanıcısına ürün içindeki katkı maddeleri, alerjen maddeler, organik, vejetaryen gibi diyet tüketimine uygun olup olmadığı konusunda bilgi veriyor.

Girişimin kurucusu Nedim Akay, “Tek hedefimiz sağlıklı beslenme konusunda topluma faydalı, güvenilir bir platform olmak ve bu şekilde isim yapmayı başarmak” diyor.

Türkiye’de gıda teslimat alanında faaliyet gösteren Meal Box, bu alanda en büyük 3’üncü oyuncu olarak öne çıkıyor. Diyet ve sağlıklı ev yemekleri teslimatıyla rakiplerinden ayrılan girişim, özellikle hijyen koşullarının önem kazandığı bugünlerde abone sayısını 2’ye katladı.

Meal Box CEO’su Murat Demirhan, bundan sonraki süreçte hijyenin çok daha öne çıkacağını ve bu konuda girişimlerinin öncü olacağını söylüyor. 2018 yılında Tarvennden 2 milyon TL değerlemeyle tohum yatırım alan Kahvegibikahve, 2019 yılında da yine Tarvenn’in liderlik ettiği, bireysel ve kurumsal yatırımcıların katıldığı turda 4,8 milyon TL değerlemeyle 1 milyon TL yatırım aldı.

“Filtre kahveyi çok kolay hale getirelim” diyerek yola çıktıklarını söyleyen girişimin kurucusu Ubeydullah Güngör, doğada çözünebilen ve çevre dostu fiber filtreyle tek kullanımlık, poşet kahveler ürettiklerini anlatıyor. “Kahveseverlere 2020’de 1 milyon bardak Kahvegibikahve içirmeyi hedefliyoruz” diyor.

GIDA ODAKLI YATIRIM PLATFORMU

Girişim ekosisteminde sadece girişimciler değil, onları destekleyen oluşumlara da rastlıyoruz. Omnivore VC, nüfusun fazla olduğu Hindistan’da gıda ve tarımla ilgili girişimleri destekliyor. Startup Health, dünyadaki herkesin sağlığını ve refahını iyileştirmek için küresel sağlık transformatörlerine yatırım yapıyor.

Türkiye’de ise sektörün gelişimine katkı sağlamak ve yenilikçiliği teşvik etmek amacıyla Impact Hub İstanbul, Foodback platformunu hayata geçirdi. Gıda aracılığıyla sürdürülebilir bir dünya yaratmak isteyen herkese açık bir gıda inovasyonu ve girişimcilik platformu olan Foodback, European Institute of Technology Food ağıyla gerçekleştirdiği, tamamen gıda ve tarım girişimcilerine yönelik geliştirme programlarıyla iki yıldır 200 bin TL’nin üzerinde tohum yatırımı yaptı.

Bunların arasında Fazla Gıda ve BioLive gibi yol kat eden girişimler olduğunu belirten Impact Hub Kurucu Ortağı Ayşe Sabuncu, şöyle konuşuyor: “Foodback olarak her yıl farklı bir gıda-tarım gündemi odağında içerikler, etkinlikler ve ödüllü girişimcilik programları geliştiriyoruz. Girişimcilere, ilham vermeye, yol göstermeye ve onları harekete geçirmeye yönelik çalışıyoruz.”

YÜKSELEN TRENDLER

Yapılan araştırmalar, artan dünya nüfusunu besleyebilmek için yüzde 60 daha fazla gıdaya ihtiyaç olacağını ortaya koyuyor. Uzmanlar, özellikle israfın artmasını önlemek ve insanların hazır gıdaya olan güvensizliğini azaltmak için yeni girişim fikirlerine büyük oranda ihtiyaç duyulacağını söylüyor. Gıda ve gıdaya temas eden alanların son yıllarda büyük bir ivmeyle ilerleme kaydettiğini ifade eden Gülsüm Çıracı, şöyle devam ediyor:

“Özellikle de israfın artması ve aşırı tüketimle gelen ekolojik dengedeki bozulmalar neticesinde bu alanda faaliyet gösteren girişimlerin sayısı hızla artıyor. Durum böyle olunca gıda endüstrisinde özellikle kısıtlı kaynakların verimli kullanılması veya yeni metotlar geliştiren oyuncular ortaya çıkmaya başladı.”

“AKILLI GIDA DEVRİMİ ÖNE ÇIKIYOR”
İHSAN ELGİN CORE STRATEJİ KURUCUSU

DÜNYADAN ÖRNEKLER

Basit, mevsimlik ve sağlıklı salatalar ve tahıl kaseleri sunan restoran zinciri Sweetgreen, büyümeye devam ediyor. Başka bir örnek ise bitki odaklı olmasa da protein kaynağı olan çekirgeyi üreten bir çiftlik 3,9 milyon dolar yatırım aldı. Bir yandan 20 milyon dolar yatırım alan MUY, yemeğin herkes tarafından karşılanabilir bir hale gelmesi için teknolojiler geliştiriyor. Organik gübreler üreten ve dağıtan bir tarım şirketi Agrostar, 42,4 milyon dolar yatırım aldı.

“ALIŞKANLIK DEĞİŞİYOR”

Feedr, sağlıklı ve zanaatkar gıda satıcılarına iş yeri için yemek üretmeleri ve tedarik etmeleri için güç veren bir platform. Airbnb, Deloitte gibi şirketler, çalışanları için artık yemekhane hizmeti yerine Feedr’ı kullanıyor. Yenilikçi bir ürün olarak Paris merkezli foodtech start up’ı Feed’e değinmeden geçemeyiz; glütensiz, laktoz içermeyen, vegan ve GDO’suz, dengeli, besleyici besinleri toz halinde şişelerde satıyor. 20 milyon Euro yatırım alan Feed, akıllı gıda devriminde öne çıkıyor.

 

“YENİ TARIM TEKNOLOJİLERİNE İHTİYAÇ VAR”
RİNA ONUR 500 İSTANBUL ORTAĞI

“OYUN DEĞİŞİYOR”

Gezegenimizde en fazla enerji tüketimi gerçekleştiren ve ekolojik dengeyi altüst eden faktörlerin başında gıda üretimi, özellikle et üretimi yer alıyor. Hem ekolojik hem kültürel hem de dünyada gıda tüketimi ve seçimi hızla değişiyor. Bu değişen dünyaya ayak uydurabilen gıda şirketleri, gerek alternatif gıda üretiminde gerek efektif gıda üretimi teknolojilerinde gerekse gıda lojistik servislerinde yer alabilecek.

ODAK ALANLAR

Dünyada Beyond Meat, Impossible Foods, Memphis Meets gıda denince belki ilk akla gelen şirketlerden ancak Cloud Kitchen konseptlerinden DoorDash, Uber Eats gibi yemek siparişi verme platformlarına; Blue Apron gibi yemek yapma kitlerine kadar birçok şirket mevcut. Daha fazla odaklanma görmeyi beklediğimiz alanların başında tarım teknolojilerinde verimi artırıcı çalışmalar yapan genetik şirketleri, gıda lojistiğinde transparanlığa oynayan platformlar yer alıyor.

Yorum yapın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.