Türkiye en çok kripto para kullanan dünyada 4’üncü ve Avrupa’da 1’inci ülke konumunda. Türkiye’de, startups.watch’un kayıtlarına göre bugün faaliyetlerini sürdüren 36 kripto para girişimi var. Ayrıca bu alanda, veri işleme, stabil coin ve az da olsa yazılım girişimleri de mevcut. Her yıl yüzde 100’ün üzerinde büyüyen bu girişimlerin, Türkiye dışında büyüme hedefleri dikkat çekiyor. Bu alanda istenen yatırımcı desteğinin ise regülasyon sonrası gelmesi bekleniyor.
Elçin Cirik
[email protected]
Global kripto para piyasasının toplam değeri, 2021 Mayıs’ında ilk kez 2,2 trilyon doları aştı. Kripto paraların Eylül 2020’de hacmi 560 milyar dolardı. Yani 9 ayda 4e katlayarak büyüyen bir global piyasa mevcut. ABD başta olmak üzere tüm dünyada devletler kripto para alanında regülasyonlar getirmeye hazırlanıyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Türkiye ise dünyanın en canlı kripto para piyasalarından biri. Dünya Ekonomik Forumu (World Economic Forum) tarafından Şubat 2021de açıklanan araştırmaya göre Türkiye, yüzde 16 ile dünyada en çok kripto para kullanan 4’üncü ve Avrupa’da 1. ülke konumunda. Durum böyle olunca bu alanda önemli Türk girişimleri de kuruluyor. Bu girişimler yakaladıkları güçlü büyüme hızlarını sürdürmek adına iddialı gelecek hedeflerine sahip.
AĞIRLIK BORSALARDA
Türkiye’de, startups.watch’un kayıtlarına göre bugün faaliyetlerini sürdüren 36 kripto para girişimi var. Bu alanda kurulan 15 girişimse hayatlarını devam ettirememiş görünüyor. “Türkiye, yeni teknolojilere çabuk cevap veren bir pazar.
Blockchain ve kripto paralar da özellikle genç nüfusun etkisiyle çabuk benimsendi” diyen Core Strateji Kurucusu Ihsan Elgin, bu girişimlerin ağırlıkla 2018 ve sonrasında kurulduğunu aktarıyor. Startups.watch’a göre 5 yıl önce bu alanda kurulan girişim sayısı sadece 8di.
Bu alandaki girişimlerin tamamına yakını kripto para borsası ya da bu borsalara yönelik hizmet veren yapılardan oluşuyor. Istisna olarak BiLira ile BIGA gibi stabil kripto para girişimleri mevcut. Albcoin Genel Müdürü Arif Şahin, “Sektörde bildiğimiz 40 kadar firma var. Pazar lideri iki oyuncunun toplam pazar payları yüzde 75. Bu iki firma dışındakiler pazarın oldukça küçük kısmını paylaşıyor” diyor.
Sözü edilen iki lider BtcTurk ve Paribu. BtcTurk CEO’su Özgür Güneri, platformların sağladığı verilere göre Türkiye’de günlük kripto para işlem hacminin 1 ila 3 milyar dolar arasında göründüğünü açıklıyor.
Paribu CEO’su Yasin Oral, “Bu yıl Türkiye’de işlem hacimlerinde önemli artışlar gördük. Nisan ayında Türkiye’de yerleşik kripto para işlem platformlarının günlük ortalama işlem hacimleri toplamı 2 milyar dolar civarında” diyor.
Paritex CEO’su Özgür Serkan Uslu, Türkiye’de son bir yılda 1,5 milyondan fazla insanın yeni hesap açtığını, büyük coinlerin yeni cüzdan açma oranının yüzde 300 arttığını belirtiyor. Toplamda 5 milyon kişinin bu alana yatırım yaptığı tahmin ediliyor.
ŞAŞIRTAN HIZ
Bu alandaki Türk girişimlerin büyümeleri oldukça hızlı. Kurumsal yatırımcı ağırlıklı çalışan Paritex’in CEO’su Özgür Serkan Uslu, yatırım almamalarına rağmen 2018’den beri her yıl yüzde 400 büyüdüklerine dikkat çekiyor. Uslu, gelecek hedeflerini şöyle aktarıyor:
“Merkeziyetsiz bir borsanın son aşamasındayız. Kullanıcıların kendi fonlarını soğuk cüzdanlarında saklama, swap yapma ve stake yapmaları için platformu bu yıl hayata geçirmeyi planlıyoruz.”
BiLira CEO’su Sinan Koç, henüz bir yıllık girişimleri için “Sırf 2021 Ocak ayında görülen alım/satım hacmimiz, 2020’nin toplamından daha fazla. Şu anda 20 bin kişilik bir topluluğumuz bulunuyor. 5 yılda her Türk insanının kripto para ve merkeziyetsiz finans dünyasına erişmesine yardımcı olmak istiyoruz” şeklinde konuşuyor.
Borsalara blokchain verisi API kapılarından soğuk cüzdan aplikasyonlarına kadar geniş bir faaliyet alanı olan Coinoxs’ın kurucularından Can Azizoğlu, geçen yıldan bu yana 10 kat büyüdüklerini belirtiyor. “Sektörün agresifbüyümesinden tabii ki pay alacağız.
5 yılda ürünler özelinde şirketleşme ve yeni projelere yatırım yapmayı arzuluyoruz. Dubai, ABD ve İsviçre’de girişimlerimizi yakında duyuracağız” diyor.
Yan zincir tabanlı merkeziyetsiz kripto para borsası Resardis’in kurucusu Yekcan Güler de girişimlerinin merkeziyetsiz yapılara adaptasyonla doğru orantılı büyüyeceğini öngörüyor.
Nisanda yerli mobil oyun şirketi ATB Games, kripto parayla ödeme yapma veya almaya imkan veren Fig Coin para birimini üretti. ATB Games CEO’su Ahmet Turgut Buruk, Fig Coin ile büyüme planlarını şöyle özetliyor:
“Oyunları kullanan kripto paraların sayısı 5, ancak oyunları yok. Oyun sektörün büyüklüğü yıllık 1 trilyon doların üstünde ve artık bu pastada payımızı büyütüyoruz. Yakında oyun tarafında NFT’lerimiz başlayacak.”
HEDEFTE NE VAR?
Kripto para alanındaki Türk girişimleri, farklı büyüme stratejileriyle hareket ediyor. Albcoin Genel Müdürü Arif Şahin, ikinci yıllarında pazarın üzerinde, yüzde 224 büyüdüklerini vurgulayarak, “Altyapının tamamlanması ve reklam bütçelerindeki artışla her yıl yüzde 100’ün üzerinde büyümeyi planlıyoruz” şeklinde konuşuyor.
Kripto varlık işlem platformlarından Bitay’ın CEO’su Niyazi Yılmaz, “Amacımız, Türkiye ve globalde kaliteli hizmet sağlamak. Estonya’da kripto para lisansı ve Amerika’da 11 eyalette geçerli Kripto Varlıklara Aracılık Lisansı almak için adımlar atıyoruz” diyor.
ABStocks’u 3 milyon dolarlık sermayeyle kuran AB Grup Holding Yönetim Kurulu Başkanı Muhsin Bayrak, hedef olarak Türkiye’den sonra kısa sürede Avrupa ve Amerika’da etkin olmayı istediklerini belirtiyor. “Mayıs ayı sonunda lansmanımızı yapacağız, regülasyon süreçlerine bağlı kalarak istikrarlı büyüme planlıyoruz” diyor.
ODTÜ Teknokent’te faaliyet gösteren CryptoIndexSeries ise daha farklı bir alanda, kripto paralarla ilgili finansal, haber, sosyal medya, whitepaper gibi verilerin işlenmesi, analizi ve kullanıcıların tek yerden farklı borsalardaki cüzdanlarını yönetebilmesi alanlarında çalışıyor. Kurucusu Gökçe Phillips, 2 ay içinde sadece veri isteyen tekil/kurumsal müşterilere CIS Datafeed ürünü sunacaklarını söylüyor.
Phillips, “Haziranda dünyada ilk 8’deki bir borsanın kripto veri sağlayıcılarından olacağız. 2 yılda Avrupa ve Amerika’da kurumsal yatırımcılara/varlık yöneticilerine ve borsalara kripto para piyasaları için veri, endeks, endikatör sağlayan kurumlar arasında ilk 10’da yer almayı hedefliyoruz” diyor.
Kripto para borsası ve kripto para teknolojisine dayalı sistemlerin geliştirilmesi üzerine çalışan Barimeks’in kurucusu ve CEO’su İbrahim Demir, 2021’de ilk 3 ay verilerine göre kullanıcı sayısında yüzde 400 büyüme beklediklerini kaydediyor. “Bu yıl Barimeks borsasma getireceğimiz yeni özelliklerle iyi bir büyüme yakalayacağız.
Ayrıca madenciler için de yatırımlarını değerlendirebilecekleri özellikler sunacağız” diye konuşuyor, iki yıldır Ar-Ge sürecinde olan Phonexio’nun kurucusu Yağız Çemberci, teknik bariyerleri büyük ölçüde ortadan kaldırarak herhangi bir işletme ve yazılım için köprü görevi görecek teknoloji altyapısı sağlayan evrensel bir platform olma vizyonuyla yola çıktıklarını anlatıyor, ileride oyun sektörü veya API pazaryerleri gibi alanlara dokunabileceklerini de açıklıyor.
YATIRIMCI ARAYIŞI
Bugüne kadar kripto para girişimlerinin pek azı yatırım toplayabildi. Ihsan Elgin, bunun nedenini, “Yatırımcılar yatırım yaparken ilgilendikleri alandaki piyasanın stabil ve iyi regüle olmasına bakıyor. Bu onlar için kritik önem taşıyor” sözleriyle açıklıyor.
Bu noktada nadir başarılardan biri Mart 2021’de yatırım alan yerli stabil girişimi BiLira’dan geldi. BiLira CEO’su Sinan Koç, “Bugüne kadar Alameda Research, Ava Labs, Borderless Capital gibi fonlardan ve yerli- yabancı melek yatırımcılardan tohum öncesi 1 milyon TL, tohum yatırımı olarak 7,5 milyon TL olmak üzere iki ayrı yatırım aldık” diyor.
Girişim, yeni yatırımı ekibi genişletmek, kripto para alım-satım deneyimini ve farklı ürünleri geliştirmek için kullanmayı planlıyor. 2019 Mart’ında da dijital para şirketi Coiny, 10 milyon TL yatırım aldı ve yeni yatırımın yurt dışı süreçlerinin finansmanında kullanılacağı açıklandı.
En son bu alanda 2021 Nisan’ında A&S Yatırım Holding 20 milyon dolarlık sermayeyle kripto para borsası Ascoindex’i kurdu. Holding başkanı Uğur Akkuş, “En büyük farkımız güvenlik, hız ve kolay ulaşılabilir olmak. 3 ay içinde günlük işlem hacmi hedefimiz 1 milyar TL” diyor.
Kripto para girişimlerinde yatırım arayışında olan pek çok girişimci var. Paritex CEO’su Özgür Serkan Uslu, “Yatırım almayı düşünüyoruz. Bu yönde talepler oldu fakat dokumuzun uymadığını düşünerek gerçekleştirmedik. İsteğimiz blockchain uygulamaları geliştirebilen üretken yapımıza uygun bir yatırım fırsatı” diyor.
Barimeks’in kurucusu Demir de geliştirmeler, reklam ve tanıtım faaliyetleri için yatırım almayı planlıyor ve bugünlerde yatırımcılarla görüşmelerinin devam ettiğine değiniyor. CryptolndexSeries Kurucusu Gökçe Phillips, “TÜBİTAK’tan bir hibe aldık, öz kaynaklarımızı kullandık. Bir sonraki yatırım round’unu Aralık 2021de almayı planlıyoruz” diye konuşuyor.
REGÜLASYONLA AZALACAK
Yatırımcılar için çekici bir alan oluşturması ve Thodex skandalıyla başlayan süreç sonrası kaybolan güvenin geri kazanılması için tüm oyuncular regülasyonun gerekli olduğu konusunda hemfikir. Bugün Türkiyede kripto para çıkarılması noktasında bir engel yok, ancak kripto paranın alım-satım işlemlerinde kullanılmasına izin verilmiyor.
Bu alanda başka bir regülasyon da açıklanmadı. “Regülasyonların gelmesinden tarafız. Kurallar zinciri olmadan ne firmalar ne yatırımcılar kendini koruyabilir” diyen Albcoin Genel Müdürü Arif Şahin, regülasyon sonrası istenecek şartları sağlayamayan platformların elenebileceğini ancak yerini yeni platformların alacağını düşünüyor.
Sektörün regülasyondan beklentisi, sermaye yeterliliği olan, teknolojik altyapısı güçlü, tüm uyum yasaları ve KVKK yasalarına hazır, 7/24 kesintisiz destek sağlayabilen, verileri ülke içerisinde saklayan, nakit işlemlerinin bankalar üzerinden sağlandığı, cüzdan güvenliğinin Takas Bank benzeri bir kurum tarafından denetlendiği ve vergilendirmelerin adil olduğu bir kurallar bütünü olarak açıklanıyor.
AB Grup Holding Yönetim Kurulu Başkanı Muhsin Bayrak, regülasyon sonrasında kripto para borsası toplam rakamının 10’un altına düşeceği beklentisinde.
Kripto paralarda borsaların ötesinde de büyüme alanları var. İhsan Elgin, bu alanları şöyle özetliyor: “Türkiye’de DeFi üzerine şekillenen geniş ölçekli ekosistemleri ve NFT girişimlerini henüz fazla görmedik. Yasal düzenlemeler tamamlandığında kripto paraların geleceği daha net yorumlanabilecek.
“ÖZGÜR GÜNERİ BTCTURK CEO’SU “22 AYDA YÜZDE 650 BÜYÜDÜK”
YATIRIMSIZ DEVAM
İçinde bulunduğumuz sektöre ve bu sektörün gelecekte daha da büyüyeceğine inanıyoruz. Bu nedenle yatırımlarımıza hız kesmeden devam ediyoruz. Ağustos 2020’den bugüne BtcTurk ekibi olarak yaklaşık yüzde 650 büyüdük.
Bu sürede kullanıcı sayımız 3,5 milyona yaklaştı. İşlem hacimlerimiz bir önceki yıla göre 10 kattan fazla arttı. Tamamen kendi kaynaklarımızla büyüyen yeni nesil bir finansal kuruluşuz. Kısa vadede yatırım alma planımız bulunmuyor.
4 PLATFORM
Pazar verilerine ulaşabildiğimiz 10’un üzerinde platform var, kullanıcıların ağırlıklı olarak 4 platformda işlem yaptığı görülüyor. Türk kullanıcıların en çok tercih ettiği platformların başındayız. Kripto para alım satım platformlarına yönelik yasal düzenlemenin yapılmasını destekliyoruz. Düzenlemenin Türkiye’de kripto para sektörünü daha ileriye götüreceğine inanıyoruz.
Sermaye yeterliliği, MASAK ve KVKK kriterlerine tam uyum gibi temel kriterlerin yanında kripto para varlıklarının saklanması ve kullanıcıların kripto para varlıklarının denetimiyle ilgili şartların getirilmesi, kurumsal şirketlerin de kripto para alım satım işlemlerini güvenle yapabilmesini sağlayacak.
YASİN ORAL PARİBU CEO’SU HEDEF DÜNYA OYUNCUSU OLMAK”
1 MİLYAR DOLAR AŞILDI
Kısa sürede hızlı büyüme yaşadık. 2020’ye 500 bin kullanıcıyla başlayıp 1 milyon kullanıcıyla yılı bitirdik. 2021’de ise 4 ayda 3,5 milyon kullanıcıya ulaştık. Aynı şekilde 2019’da 2 milyon dolar olan günlük ortalama işlem hacmimiz, 2021 Nisan’ında 1 milyar doların üzerine çıktı. 2020’den bugüne kadar yüzde 10 binlik bir büyüme söz konusu.
Bu büyümeyi sürdüreceğiz. Yeni nesil bir finans sektörü doğuyor. Paribu’nun Türkiye menşeili bir şirket olarak bu yeni nesil sektörde dünyanın sayılı finans kuruluşları arasında yer almasını hedefliyoruz. Ülkemizde gerçekleşecek regülasyonlarla dünyada çok daha rekabetçi bir güç olarak hizmet vereceğiz.
“REGÜLASYONA HAZIRIZ”
Türkiye’de doğru altyapıyı ve işlem hizmetini sunabilen çok az platform var. Bu da maalesef sektöre olan güvende büyük dezavantaj yaratıyor. Kripto para piyasasının regülasyonunu kurulduğumuz günden bu yana destekliyor, dünyadaki regülasyon çalışmalarını takip ediyoruz.
Hizmet ve servislerimizi dünyadaki regülasyon örneklerine uygun olarak geliştirdik. Dolayısıyla olası bir regülasyona hazırız. Ekosistemin sağlıklı gelişmesi için kullanıcı ve platformların haklarının, sorumluluklarının yasalarla teminat altına alınmasını destekliyoruz. Bu konuda SPK, BDDK, MASAK, TCMB gibi kurum ve kuruluşlarla iş birliği halindeyiz.
HANDE ENES ENGİN GRUP YÖNETİM KURULU ÜYESİ “SES GETİREN BİRKAÇ GİRİŞİME YATIRIM YAPTIM’
BLOCKCHAIN
Paranın kadim bilgisinin bu topraklarda oluştuğu düşünüldüğünde harika fikirlerin olduğu muhakkak. Ancak fikir kadar fikrin icrası da çok önemli. Türkiye’de uluslararası finans çevrelerinde ses getirmeye başlayan birkaç girişime yatırım yaptım. Kendim bir blockchain girişim yatırımcısı olarak tanımlıyorum.
Start up yatırımcılığımla edindiğim tecrübe white paper değerlendirmede müthiş fayda sağladı. Malum şahısların tweetleriyle bir aşağı bir yukarı inip çıkarak blockchain’in ‘Beraberce karar verme ve kayıt tutma’ felsefesini zedeleyen popüler hiçbir işte yokum. Geleceğin yıldızlarında ‘hodl’ pozisyonundayım.
YABANCILAR
Kripto para girişimleri ve getirdiği yeniliklerden önce yabancılar için anlamlı olacak en önemli başlıklardan biri, Türkiye’deki kriptosferin yasal otoritelerce nasıl tanımlandığı oluyor.
Mevcut kripto para ekosisteminin hem nispeten daha yeni olması hem derinliğinin henüz oluşmamış olması dezavantaj olarak karşımıza çıkıyor. Regülasyonların yasaklaması değil regüle etmesi yatırımcı olarak en büyük beklentimiz. Türkiye ekosistemi hızla gelişiyor. 5 yıl sonrası hepimizi iyi yönde şaşırtacak buna inanıyorum.
0 yorum