35-40 yaşındalar. Mühendislik eğitimi aldılar. İçlerinde yüksek lisans yapanların oranı oldukça fazla. Orta sınıf ailelerden geliyorlar. İş hayatına profesyonel olarak atıldılar, hayallerini gerçekleştirmek, kendi işlerinin patronu olmak ve ihtiyaç duydukları değişimi yaratmak için fikirlerini start up’a dönüştürdüler. Küçük bütçelerle hayata geçirdikleri şirketleri yatırım almaya başladı. Şimdi hızlı büyüme temposuyla gelecek 5 yıl içinde milyon dolarlık ciro elde etme peşindeler. Start Up Türkiye’nin ilk “Start up Profil” araştırmasına imza attı. Araştırma Türkiye’nin start up ekosistemine dair çok çarpıcı bulgular içeriyor.
Hande Yavuz Çalık [email protected]
Türkiye’de start up dünyası son birkaç yılda hızlı bir ivmelenme yakaladı. Her geçen gün yeni bir start up girişimi ortaya çıkıyor. Melek yatırımcılık giderek yaygınlaşıyor. Kurumsal şirketlerin finansman, danışmanlık ve networking anlamında start up girişimcilerine verdiği desteğin de artmasıyla sistem gelişiyor. Dünyada birçok ülke, start up girişimcilerinin profilini ortaya koyan araştırmaları düzenli olarak yapıyor. Böylelikle kendilerini dünya girişimcilik ligindeki rakip ülkelerle kıyaslıyor, hükümetlerin de desteğini alarak start up iklimini daha da iyileştirecek düzenlemeleri hayata geçiriyorlar. Türkiye’de ise bu konuda henüz bir çalışma gerçekleştirilmedi. Start Up, bu konudaki açığı doldurmak üzere büyük bir anket yaptı. 800’ün üzerinde start up girişimcisine doğrudan ulaşılarak hazırlanan araştırma, start up’ların kim oldukları, nasıl bir motivasyonla harekete geçtikleri, işlerini nasıl kurdukları ve gelecek hedeflerine ilişkin çarpıcı bulgular içeriyor.
ORTA SINIFTAN GELİYORLAR
Kim bu start up girişimcileri? Start up girişimcilerinin yaş ortalaması 35-40. Ankete katılım gösterenlerin yüzde 32’sinin yaş aralığı da bu kategoride. 30- 35 yaş dilimi de önemli bir ağırlığa sahip. Bu yaş aralığındakilerin oranı yüzde 22,2. Son dönemin başarısıyla öne çıkan start up kurucularına baktığımızda da ortalamayı yansıttıklarını görüyoruz. Erkek Paketi’nin kurucusu Ersin Mete Ertürk 38, Armut.com’un kurucusu Başak Taşpınar Değim 36, Zet.com’un kurucusu Can Turanlı 39, Amerikadaniste.com’un kurucu ortağı Seyfi Erol 37, Evdefitness.com’un kurucusu Serhan Kaygısız 38 yaşında.
Start up girişimcilerinin yarısı orta gelir grubuna mensup ailelerden geliyor. Yüzde 27,5’i üst orta gelir grubuna mensup. Yüzde 12,4’ü ailesinin alt orta gelir grubundan, yüzde 7,8’i alt gelir grubundan, yüzde 5,9’u da üst gelir grubundan olduğunu söylüyor. Peki bu girişimcilerin ailesinde başka girişimci var mı? Katılımcıların yüzde 57,3’ü amca, dayı, büyükbaba gibi yakın akrabalarını da kapsayan geniş ailelerinde ilk kez kendilerinin girişimciliğe adım attığını açıklıyor.
SADECE YARISI YATIRIM ALDI
ÖNEMLİ GÖSTERGE:Ankete katılanların yüzde 42,5’i, henüz yatırım almayı başarmış değil. Yüzde 32,2’si de birinci yatırımı aldığını açıklıyor.
YATIRIMIN MİKTARI:Ankete katılanların yüzde 36,6’sı, 100 bin TL ile 500 bin TL arasında bir yatırım çekebilmiş. 1 milyon ile 5 milyon arasında yatırım alabilenlerin oranı yüzde 19,8. Katılımcıların yüzde 13,6’sı 10 bin TL ile 50 bin TL arasında, yüzde 13,4’ü de 500 bin TL ile 1 milyon TL arasında bir yatırım aldığını ifade ediyor.
BÜYÜK BAŞARI:HotelRunner yatırım alma konusunda iyi bir performans gösteren start up’lardan biri… Bugüne kadar 212 Capital Partners ve Aslanoba Capital’den toplam 2 milyon dolarlık iki yatırım aldıklarını belirten şirketin kurucularından Ali Beklen, “Bunun yanı sıra devlet AR-GE hibeleriyle birlikte HotelRunner’a 3 milyon dolara yakın bir bütçe yaratmış olduk. Yurtdışındaki projelerle kıyaslarsak çok az bir bütçeyle önemli bir işi başardığımızı söyleyebilirim” diyor.
NE İÇİN KULLANILIYOR? RestoranPaneli.com ve Mekan.com’un yaratıcısı Oğuz Arslan da Aslanoba Capital’den 1 milyon tutarında yatırım desteği aldıklarını açıklıyor. “Altyapımızı, iş hareketliliğimizi ve kurumsal iletişim çalışmalarımızı güçlendirerek daha emin ve güçlü adımlar atıyoruz” diyor.
Hande Yavuz Çalık [email protected]
YARISI MÜHENDİS
Yenilikçi iş fikirleriyle öne çıkan start up kurucularının neredeyse tamamı eğitimli. Yarıya yakını üniversite mezunu. 3’te 1’i de master derecesine sahip. Doktoralı girişimci oranı da yüzde 8,5. Aldıkları akademik eğitimde öne çıkan bölüm mühendislik. Anket katılımcılarının yüzde 56,5’i mühendislik mezunu. İkinci sırada yüzde 12,9’luk payıyla işletme geliyor. İşletmeyi iktisat ve bilgisayar programcılığı takip ediyor. Erkek Paketi’nin kurucusu Ersin Mete Ertürk ve Armut. com’un kurucusu Başak Taşpınar Değim, mühendislik mezunu. HotelRunner Kurucu Ortağı Ali Beklen de ekonomi eğitiminin üzerine bilgisayar mühendisliği alanında yüksek lisans yapmış. Protranslate.net Kurucu Ortağı Kerem Kalkancı, lisans eğitimini bilgisayar mühendisliği üzerine aldığını, Boston’daki Babson College’da girişimcilik odaklı MBA eğitimini tamamladığını söylüyor. Ağırlıklı mühendislik eğitimi alan start up kurucularının büyük bölümü, iş hayatında profesyonel olarak yer aldıktan sonra girişimciliğe geçiş yapmış durumda. Anket katılımcılarının 3’te 2’si, bu rotayı izlediğini açıklıyor. Profesyonel olarak çalışma süreleri de ortalama 5-10 yıl. Ankete yanıt verenlerin 3’te 1’i, 10 yıl deneyimin ardından girişimci olduğunu belirtirken 3’te 1’i de 5 yıl çalıştıktan sonra kendi işini kurduğunu ifade ediyor. Daha önce profesyonel olarak deneyim kazanan start up girişimcileri ağırlıklı bilişim, telekom ve e-ticaret kökenli.
Başak Taşpınar
ERKEN HAREKETE GEÇTİLER
Türkiye’de iş kurma yaşının ne kadar genç olduğu da profil anketinde net olarak ortaya çıkıyor. Ankete katılanların yüzde 45’i, ilk işini 15-25 yaş arasında kurduğunu söylüyor. Yüzde 45’i de 25-35 yaş aralığında kendi işini hayata geçirdiğini belirtiyor. Start up girişimcilerini harekete geçiren motivasyona gelince… Bu noktada hayaller açık ara önde. Anket katılımcılarının yüzde 62,3’ü hayallerini gerçekleştirmek için yola çıktığını söylüyor. Yüzde 19,9’u da kendi işinin patronu olmak için ilk şirketini kurduğunu açıklıyor. Zengin olmak, iş bulamamak, terfi edememek de diğer nedenler…
Ersin Mete Ertürk
İyisahne.com CEO’su Sinan Zabunoğlu, tutkusunun değer yaratmak olduğunu keşfettiği günden itibaren girişimcilik hayali kurduğunu ifade ediyor. 6 yıl boyunca birçok farklı şirkette yazılım çözümleri üreten Protranslate.net Kurucu Ortağı Kerem Kalkancı, kendi işinin patronu olmak için girişimciliğe soyunduğunu anlatıyor. Zet.com’un kurucusu Can Turanlı ise şimdiye kadar tüm girişimlerini “Güzel bir şey yaptım” demek için kurduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Kendime göre bir iz bırakmak için yaşıyorum ve bir şey yaparken başkalarından izin almıyorum. Şirket kurmak, girişimci olmak da bu yaklaşımımın bir sonucu sanırım” diye konuşuyor.
Ankete katılanların yüzde 45’i ilk işini 15-25 yaş aralığında kurdu. Yüzde 62,3’ü hayallerini gerçekleştirmek için yola çıktı.
HAYATA GEÇME BÜTÇESİ
Start up kurucularının bugünkü işlerini hayata geçirirken yaptıkları yatırım, 100 bin TL ile 500 bin TL arasında değişiyor. Erkekpaketi.com, kendine özel oluşturduğu yazılım sayesinde maliyetleri düşük tutabildi. Şirket, yazılım, tasarım ve ilk pazarlama maliyetleri için 50 bin TL’lik bir bütçeyle yola çıktı. Armut.com da 50 bin TL kuruluş sermayesi ile hayata geçti. Protranslate. net projesinin yaklaşık 100 bin TL ile ilk fazını hayata geçirdiklerini belirten Kerem Kalkancı, toplam 300 bin TL’lik bütçeleri olduğunu söylüyor. Amerikadaniste.com’un kurucusu Seyfi Erol, projeyi oldukça küçük bir bütçeyle hayata geçirdiklerini belirtiyor, “Üye kitlemiz uzun bir süre sadece ağızdan ağıza pazarlama ile genişledi” diyor.
İyisahne.com’un CEO’su Sinan Zabunoğlu, arkadaş, aile ve yakın çevresinden oluşan kurucu kadroyla yaklaşık 350 bin TL’lik bir bütçeyle yatırım sürecini tetiklediklerini ifade ediyor. Evdefitness.com’un kurucusu Serhan Kaygısız, web sitesinin yapılması, yayına alınması ve şirket kurulumu için yaklaşık 30 bin TL harcadığını anlatıyor. Şu ana kadar da işi geliştirmek için 300 bin TL’nin üzerinde bir yatırım yaptığını açıklıyor.
Natali Yeşilbahar
BÜYÜME TEMPOLARI HIZLI
Start up’lar doğaları gereği hızlı bir büyüme temposuna sahip. Bunu anket de doğruluyor. “İşinizi bu yıl yüzde kaç büyütmek istiyorsunuz” sorusuna katılımcıların yüzde 21,9’u “yüzde 150 ve üstü” şeklinde yanıt verdi. Yüzde 50-100 aralığında büyüme hedefi olanların oranı da yüzde 16,6. 2014 yılında yüzde 170 büyüyen Erkekpaketi.com bu yılki büyümesinin yüzde 170’in de üzerinde olacağına inanıyor.
Ali Beklen
2015 yılı için Vitringez. com’un büyüme hedefi yüzde 200, Alotech’in ise yüzde 300 oranında. Zet.com kurucu ortağı bu yıl geçen yıla göre yüzde 150 civarında büyüme öngördüğünü açıklıyor. Kurulalı henüz 8 ay olan Mekan.com ve Restoranpaneli.com önümüzdeki yıl yüzde 300 büyüme planlıyor. HotelRunner Kurucu Ortağı Ali Beklen, geçtiğimiz yıl yüzde 400 gibi müthiş bir büyümeye imza attıklarının altını çiziyor.
GELECEK HEDEFLERİ
CİRO MÜCADELESİ:Anket katılımcılarının 5’te 1’i, 5 yılda cirosunun 5-10 milyon TL arasında olacağını öngörüyor. 5’te 1’i, 1-3 milyon TL’ye koşarken bir diğer 5’te 1’lik kısım 50 milyon TL’nin üstü için mücadele veriyor.
Cenk Soyak
LİDERLİĞE OYNUYORLAR:Vitringez Kurucu Ortağı Natali Yeşilbahar, önümüzdeki 5 yıl içinde girişimini cirosal olarak 10-50 milyon TL ölçeğine taşımayı hedeflediğini söylüyor. Protranslate.net’in projeksiyonlarına göre önümüzdeki 3 yıl içerisinde girişim, aylık 1 milyon dolar ciro elde eden ve Türkiye’nin öncü şirketleriyle çalışan lider çeviri platformu olacak. Evdefitness.com 2 yıl içinde 1 milyon dolar ciroluk bir şirket olma hedefiyle ilerliyor.
MİLYON DOLARA ULAŞACAK:Amerikadaniste.com, Türkiye’nin dünyaya açılan ve hizmet ihraç eden e-ticaret girişimlerinden biri olmak için çalışıyor. Hedefi, 5 yıl içinde 50 milyon dolar ciro üretmek. Alotech Kurucu CEO’su Cenk Soyak , “5 yılda ciromuzu 100 milyon dolara taşımayı hedefliyoruz” diyor. RestoranPaneli.com ve Mekan.com’un 5 yıllık hedefi cirosunu 20 milyon dolar seviyelerine çıkarmak.
EN ÇOK SERMAYE ZORLADI
1 YILDA İŞLERİNİ KURDULAR:Start up’ların yarısından fazlası iş fikirlerini 1 yıl içinde hayata geçirmeyi başarmış. Erkekpaketi. com için fikir aşamasından siteyi açmaya kadar geçen süre yaklaşık 4 ay. Protranslate.net, projesini yaklaşık 40 günlük çok hızlı bir geliştirme süreciyle hayata geçirdi. Amerikadaniste.com 1 aylık planlama, 3 aylık ön hazırlık ve 4 aylık çalışma sürecinden sonra kullanıcıların karşısına çıktı.
Seyfi Erol
İNANDIRMAK KOLAY OLMADI:Start up kurucuları iş fikirlerini hayata geçirirken çeşitli zorluklarla da karşılaştı. Bu zorlukların başında yeterli sermayelerinin olmayışı, pazarlama ve satışta sıkıntı yaşamaları, teknolojik altyapı oluşturmanın kolay olmaması, danışacak ve fikir alınacak kişilere ulaşma zorluğu geliyor. İlk yatırımı almakta ve etrafındakileri iş fikrine inandırmakta zorlananların sayısı da az değil.
ALIŞKANLIĞI DEĞİŞTİRMEK:Protranslate. net Kurucu Ortağı Kerem Kalkancı, online platform üzerinden hizmet verdikleri için müşteri alışkanlıklarını değiştirme konusunda biraz direnç gördüklerini söylüyor. Amerikadaniste.com Kurucusu Seyfi Erol ise şunu söylüyor: “Yeni bir iş kurduğunuzda yaşadığınız en büyük zorluk genelde bu işi geniş kitlelere anlatmak oluyor. Türkiye’de özellikle internet konusunda yeterli kanunların olmaması yaşadığımız en büyük zorluklardı.”
Hande Yavuz Çalık [email protected]
0 yorum