Dönüşüm liderleri

Gerçek şu ki rekabette ayakta kalmak isteyen şirketler, girişimci kuruma dönüşmek zorunda. Bu dönüşümün gerçekleşmesi için de “liderlik” önemli bir rol oynuyor. Doğuş, Zorlu, Anadolu gibi büyük holdingler ile Otokoç, Aygaz, Ford Otosan, Akbank, QNB Finansbank, Kuveyt Türk gibi önemli şirketler, kurumiçi liderleriyle dönüşümü yönetiyor. Peki bu liderlerin gündeminde neler var? İşte yanıtlar…

Özlem Aydın Ayvacı
[email protected]

Ford Otosan, korona virüsü salgınıyla mücadelede kurumiçi girişimcilik faaliyetleriyle önemli bir efor sarf ediyor. Şirket, çalışanlarından öneriler toplamak için inovasyon platformu olan Fikirhane’de bir kampanya açtı. Kampanyaya çok kısa sürede yüzlerce fikir ve öneri geldi.

Kurumiçi girişimcilik liderlerini görmek için görsele tıklayın.

Bu fikirler oluşturulan komite tarafından değerlendirilerek koordinasyonu yapılıyor. Tıbbi malzemelerin üretimi, sosyal yardımlaşma platformu gibi fikirler de şirketin takip listesinde.

Şirketlerin mevcut işleri için izledikleri süreçler, yeniliklerin bir start up gibi kısa zamanda, minimum maliyetle test edilebilmesi konusunda engel olarak görülüyor. Bu nedenle şirketler, girişimci bakış açısıyla yeni iş geliştirmeyi destekleyen alternatif bir inovasyon süreci

tanımlıyor. Bu sayede çalışanlara küçük bütçeler verilerek fikirlerini test etme imkanı sunuluyor, alternatif ve hızlı bir rota çizilebiliyor, kontrolün iç girişimcide olduğu özerk bir alan yaratılıyor. Kurumiçi girişimcilik sayesinde çalışanlar, yeni bir iş fikrini test etmek istediğinde takip edeceği adımlar hakkında da net bir yönlendirmeye sahip oluyor.

Salgın sürecinde de önemi artan kurumiçi girişimcilikte Türkiye’de de pek çok şirket zaten stratejisini oluşturmuş ve bu sürecin yöneticilerini belirlemiş durumda. Kurumiçi girişimciliğin başındaki yöneticiler, şirket içinde büyük bir değişimin de liderliğini yapıyor.

KİME EMANET?

Kurumların girişimcilik dönüşümünde üst ve orta düzey yöneticilere oldukça kilit bir rol düşüyor. CEO vizyonu ve çalışan motivasyonuyla desteklenen bu dönüşümün esas hızlandırıcısı ya da engelleyicisi olarak tanımlanabilecek orta düzey yöneticilerin, fikir sahiplerine verdiği mentorluk, sonucu etkileyen önemli bir başarı faktörü olarak öne çıkıyor.

Orta düzey yöneticiler, devam eden operasyonların ayrıntılarına hakim olmaları nedeniyle fikirlerin gelişimini en doğru şekilde destekleyebilecek kişiler olarak tanımlanıyor.

Bu önemli rolü fark eden ve kurum içi girişimcilik programı uygulamaları gerçekleştiren şirketlerin birçoğunda, inkübasyon sürecine giren her ekibe projeyi doğru bilgi, yönlendirme ve network desteğiyle besleyebilecek bir orta düzey yöneticinin mentor olarak atanması sağlanıyor.

En tepedeyse şirketler kurum içi girişimciliği bir üst düzey yöneticiye emanet ediyor. Örneğin Ford Otosan, 4 yıl önce kurum içi girişimcilik eğitimlerine başladı ve 2019 yılında bu alandaki çalışmaları bir çatı altında toplamak için Inovasyon ve Yeni Girişimler Direktörlüğü birimini kurdu.

Gül Ertuğ, Ford Otosan Inovasyon ve Yeni Girişimler Direktörü oldu. Ertuğ, Ford Otosan içinde oluşturdukları fikir yönetim sistemi Fikirhane platformunu da bu çalışmaların önemli ayaklarından biri olarak görüyor. Ertuğ, “Endüstri 4.0 ve dijitalleşme kapsamında fikirleri toplayarak kurumiçi girişimciliği yaygınlaştırmayı ve yaratıcılığı zirvede tutuyoruz” diyor.

DHL Express Türkiye Operasyondan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Tonguç, kurumiçi girişimcilik çalışmalarını global olarak 2006’da başlattıkları First Choice programı altında yürüttüklerini belirtiyor. Tonguç, First Choice kapsamında, Altı Sigma’daki karşılığı ‘Black Belt’ olan, Master Gold sertifikasına sahip bir lider.

Tonguç, “First Choice’un odağında müşterilerimiz yer alıyor. Çalışanlarımızın bu geliştirme süreçlerinin aktif parçası olması ise onlara kendilerini geliştirme fırsatları sunuyor ve çalışan bağlılığına önemli katkı sağlıyor” diyor.

FIRSAT YARATIYORLAR?

Zorlu Grubu’nda kurumiçi girişimciliğe üst yönetimde Vestel Ventures Genel Müdürü Metin Salt liderlik ediyor. Kurum içi girişimcilik platformları Parlak Bi’Fikir’i Akıllı Hayat 2030 vizyonlarının en kritik projelerinden biri olarak gördüklerini söyleyen Salt, “içimizden start up’lar çıkarmak istiyoruz ama asıl amacımız çalışanlarımızın yenilikçi fikirler ekseninde kendisini geliştirmesi ve konfor alanlarından çıkabilmeleri için bir fırsat yaratmak” diye konuşuyor.

Zorlu Grubu, Parlak Bi’Fikir’in ilk döngüsünü geçtiğimiz aylarda tamamladı. Süreç sonunda, ConectoHub ve AbilityPool isimli iki start up ortaya çıktı. Salt, “içimizden çıkardığımız bu girişimler gerçek birer start up. Biz Zorlu Holding olarak küçük hissedarları olduk. Onlar her sorunla tamamen kendileri başa çıkıyor. Gerçek bir start up olarak sahaya çıkıp çalışmaya ve üretmeye başladılar” diye anlatıyor.

Albaraka Türk Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Çetin, bankada tüm üst yönetimin sürece liderlik ettiğini belirtiyor. Çetin, “Her girişimin her projenin üst yönetimden bir mentoru var” diyor. Bu zamana kadar kurumiçi girişimcilik programlarının sonucunda hayata geçen projelerinin olduğunu ifade eden Çetin, şöyle devam ediyor:

“Bunlardan ilki Atmosfer. Diğer hayata geçen bir başka projemiz Zekat Asistanı. BigBang’in ilk döneminde 10 çağrı yayınlandı ve 1 milyon TL’nin üzerinde tasarruf edilmesi sağlandı.

Kurumiçi girişimcilik programımız Keşfet’te seçilen proje sahipleri bir start up çalışanı gibi hareket ediyor. Alneo ve Insha kendi ekipleri olan ve daha büyük ölçeğe kavuşan hatta ülkeleri aşan işler.”

EN ÖNEMLİ SEÇENEK

Şirketler inovasyona çeviklikle ulaşmayı hedefliyor. Bunun için kurumiçi girişimcilik en önemli seçenek. Kurumiçi girişimcilik dendiğinde ilk akla gelen liderlerden biri Dr. Soner Canko. Türkiye Girişimci Kurumlar Platformu (GKTR) Danışma Kurulu Üyesi olan Canko, “GKTR bünyesinde sürdürdüğümüz çalışmalarla, amacı inovasyon, girişimcilik olan kurumları tek çatı altında topluyoruz” diyor.

GKTR Danışma Kurulu Üyesi ihsan Elgin, kurumiçi girişimcilikte girişimcilik ve inovasyon ekosistemi yaratarak şirketleri de bu ekosistemde bir araya getiren ve iş birliği olanakları oluşturan çatı organizasyon GKTR’nin önemine dikkat çekiyor.

Aygaz inovasyon ve Fikri Haklar Müdürü Esin Çınar Akkol, 2015’ten bu yana Aygaz’da kurumiçi girişimcilik ve inovasyon faaliyetlerini yürütüyor. Akkol, “Aygaz’da inovasyon faaliyetlerimizi Spark ismini verdiğimiz bir metodoloji altında yürütüyoruz. Fikir portalımız Aythink, düzenli gerçekleştirdiğimiz Design Thinking atölyeleri ve üniversitelerle yaptığımız fikir çalıştaylarıyla topladığımız

OSMAN ALPTÜRER ANADOLU GRUBU İNSAN KAYNAKLARI BAŞKANI
“600 MİLYON TL’LİK FAYDA YARATTIK”
“30 BİN FİKİR GELDİ”
Bi-Fikir’i, 6 yıl önce kurumiçi girişimciliğe alan yaratacak ve çalışanlarımızın işlerine getirdikleri farklı bakış açılarını, yenilikçi fikirlerini ortaya koyabilecekleri bir platform olarak hayata geçirdik. Bi-Fikir, şu anda 30 bin civarında fikir, 4 bin 500 hızlı uygulama ve 1.500 projeyle devam ediyor. Uygulama ve projelerin hızla hayata geçirilmesi ile 5 yılda 600 milyon TL’lik fayda yarattık.

LİDERLİK İK BAŞKANLIĞINDA
Şirketlerimizin ürün portföylerine Bi-Fikir süreci ile eklenen yeni ürünler olduğu gibi tamamen çalışanlarımızın yarattığı ve şu anda kullandığımız üretim robotları gibi inovasyonlar da Bi-Fikir sayesinde hayata geçti. Bi-Fikir üzerinden yürüttüğümüz kurumiçi çalışmalarımız, üst yönetimlerimiz ve hatta yönetim kurullarımız seviyesinde takip edilirken, projemizin liderliğini insan kaynakları başkanlığımız yürütüyor.