100 milyon dolar akacak

“2019, çok parlak geçmedi. Fonların ilk kapanışlarının gerçekleşmesi, artık yatırım için daha çok kaynağın aktif olacağı anlamına geliyor. TÜBİTAK desteğiyle birlikte 100 milyon dolar civarında bir sermayenin girişimcilere akacağını öngörebiliriz.”

1- 2019 yılında yeni fonlar toplandı. Şimdi 2’nci fonlama başlıyor. 2020’ye bu anlamda umutla bakılıyor. Siz yeni fonların ekosistemi nasıl canlandıracağını düşünüyorsunuz?
2019 yılı, ilk üç çeyreği çok yavaş, son çeyreği görece daha iyi geçse de genel olarak ekosistemimiz için çok parlak bir dönem olmadı. Burada yatırım tarafındaki önemli sorun, yatırım yapacak önemli fonların ikinci fonlarını toplamak için arayışta olmasıydı. Birçoğu first closure (ilk kapanış) rakamlarını yıl sonuna doğru yakaladı ve 2020’de de hedefledikleri rakamlara ulaşmaya çalışacaklar. İlk kapanışların gerçekleşmesi, artık yatırım için daha çok fonumuzun aktif olacağı anlamına geliyor. Bunun yanında TÜBİTAK desteğinin de geleceğini düşünürsek 100 milyon dolar civarında bir yatırım sermayesinin girişimlere akacağını öngörebiliriz. Bu da hepimizin duymak istediği bir haber.

2- Kurumiçi girişimciliğin ve kurumsal şirketlerin start up’lara verdiği önemin altını her zaman çiziyorsunuz. Bu anlamda Türkiye’de pek çok gelişme oldu. Kurumsal şirketlerin destekleyip büyüttüğü start up’lar oldu mu?
Tahmin ettiğim gibi geçmiş yıllara kıyasla 2019, kurumsal şirketlerin girişimcilik sisteminde çok aktif olduğu, ağırlığını hissettirdiği bir yıl oldu. Birçok kurum, özellikle bankacılık sektörü liderliğinde hızlandırma ve destek programlarını açıklayıp büyütmeye başladı. Bu alanda, Pilot’la Türk Telekom, Workup’la İş Bankası ve QNBeyond’la QNB Finansbank’ın akla ilk gelen şirketler olduğunu söyleyebilirim. Bahsettiğim tüm hızlandırma programlarında şirketlerin girişimlere pazarlamadan yatırıma destek sunduğunu gördük. Beş yıl içinde bu program mezunlarının adlarını, “exit yapan başarılı girişimler” listesinde göreceğimizden eminim.

3- GBA’nın 2019 karnesi nasıldı? 2020 için hedefleri ne olacak? 2020’nin “yıldız” girişimleri kimler olacak?
Ekosistemdeki genel daralmanın aksine, GBA (Galata Business Angels) 2019 yılını 7 milyon TL’lik (1,2 milyon dolar) yatırımla kapattı. 2019 yılında portföyüne Alotech, Temiz.co ve Userguiding’i katan GBA üyeleri, daha önce yatırım yaptığı Tutumluanne, Garajsepeti, Kolay İK ve Fazla Gıda’ya da follow on yatırımları yaptı. Toplam yatırımın büyük bölümü mevcut portföy şirketlerine giderken yeni portföy şirketlerine 200 bin dolar yatırıldı. Toplamda yatırım büyüklüğü 7,2 milyon dolar olan GBA’nın yatırım yaptığı şirket sayısı da 37’ye ulaşmış oldu. 2020’de ekosistem genelinde olduğu gibi yatırım tarafında GBA cephesinde de artış yaşanacağına inanıyoruz. Bizim için 2020’nin yıldız girişimleri Fazla Gıda, Tutumluanne, Denebunu, Pubinno ve Dekopasaj olacak. Erken aşamada olan Userguiding, Jetrach, Otsimo ve Temiz.co’nun bir üst lige çıkacağını öngörüyorum. Ayrıca portföyümüzdeki şirketlerden Kolay, Mutlubiev ve Prisync’in de bu yıl exit’e bir adım daha yaklaştıklarına şahit olacağız.

4- Son dönemde Getir ve birkaç Türk start up girişimin ciddi yatırım aldığını görüyoruz. Bu hareketi siz nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu girişimlerin aldığı yatırımlar ekosistemi bu yıl ve önümüzdeki dönemde nasıl etkileyecek?
Bu yatırımlar, 2019 sonunda yüzümüzü güldürdü. Türk girişimlerinin zaten hak ettikleri bu yatırımları gecikmiş olsa da alması, girişimlerimiz için bazen nefes tutmanın gerekli olduğunu bir kez daha gösterdi. Sermayenin bol olmadığı, coğrafi olarak gündemde sürekli değişiklik yaşayan ve ekonominin de çok fazla destek olmadığı bir ortamda girişimcilerimiz normale göre çok daha zorlu bir iş yapıyor. Bu nedenle de 2019’dan itibaren birçok girişimcimizin ilk günden yurt dışını hedeflediğine şahit olduk. 2020’de de yurt dışında daha fazla aktif olacak girişimcimiz olacak. Bu, bizim olduğu kadar yabancı yatırımcının da ilgisini çekecek.

5- Martı gibi ciddi yatırımcısı olan girişimlerin ilk yıl zarar konusundaki açıklamalarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Start up’lar için ideal bir zarara dayanma süresinden bahsedebilir miyiz?
Bu sorunun tek bir doğrusu yok. Belli dönemleri domine eden yaklaşımlar var. Amazon’dan beri (ki 20 yıl boyunca aldığı yatırımlarla yoluna devam etti ve hiçbir zaman ciddi kâr rakamlarına ulaşamadı) birçok VC piyasayı domine edebilecek, karşısına çıkan rakipleri çaresiz bırakacak ve yüksek rakamlara satın alınacak girişimleri arıyor. Kârlılık veya EBITDA gibi kriterler ilk dikkat edilen maddeler değil, bunun yerine birçok yatırımcı “unit economics”e önem veriyor (işlem bazında işin kâr yaratıp yaratamadığı). Martı’nın arasında bulunduğu “Micromobility” girişimleri zaten büyük sermaye ihtiyacı gerektiriyor. Var olmayan bir pazara, piyasayı domine etme amacıyla girerek para yakması, başka bir deyişle zarar etmesi kaçınılmaz. Ancak karşılığında yeni oyuncuların giriş bariyerini yükseltiyor ve sağlam bir müşteri sadakati yakalıyorsa doğru yolda olduklarını söyleyebiliriz.

Bu konu Wework’ün halka açılması sırasında yaşadığı sorunlarla daha fazla gündeme geldi. Erken aşama yatırımcısı olarak zararın bir aşamaya kadar anlaşılabilir olduğu ancak Seri C ve D’den itibaren halka açılma yolcuğunda da artık ciddi kârların beklenmesinin yeni trend olacağı düşüncesindeyim.

6- Z kuşağı iş dünyasına katılıyor. Sizce büyük şirketler bu kuşağın isteklerine, girişimci ruhlarına ayak uydurmak için neler yapmalı?
Şirketlerin geliştirmesi gereken önemli alanlar var. Z kuşağı 15-20 yıl sonra yükselerek refah içinde yaşamak için ağır çalışma şartlarının altına bugünden girmektense günü yaşayarak keyifli bir çalışma ortamında bulunmayı tercih ediyor. Zenginlik anlayışları diğer kuşaklardan farklı. Hayatlarına katmak istedikleri bir anlam var. Bunları anlamayan veya görmezden gelen şirketler aradıkları yetenekleri bulmakta yakın zamandan itibaren çok zorlanacak. Z kuşağına yakın durmak isteyen kurumların süreklilik, çevre gibi global konulara duyarlı bir kültüre sahip olması gerekiyor. Ben Z kuşağının, daha önce üzerinde konuşmak dışında bir şey yapılmayan global konulara çözüm getirecek aktivasyonu yaratacağına inanıyorum.