Yeni fırsat pazarı

Gerçek şu ki blockchain teknolojisi internet dalgasından daha büyük bir değişim yaratacak. Bütün sektörleri dönüştürecek. Yeni teknolojinin yaratacağı “yıkıcı” yenilikler ise kapıda. Pek çok start up bu alana odaklanıyor. Daha şimdiden dünyada milyar dolarlık şirketler oluştu. Türkiye’de de son 2 yılda bu alanda pek çok start up kuruldu. Hatta bu start up’lar geçen yıl 100 milyon dolar yatırım aldı. Melek yatırımcı ve girişim fonlarının hedefinde de blockchain girişimleri bulunuyor.

Ayçe Tarcan Aksakal [email protected]

Dünyanın en ünlü teknoloji fütüristlerinden Hubert Yoshida, “Blockchain’in dünyaya etkisi internetten daha fazla olacak. İnternet bilgi, blockchain ise bir değer ağı” diyor. Tüm dünyayı derinden etkileyecek ve iş dünyasını yeniden dönüştürecek olan blockchain teknolojisi ve bu alandaki girişimler hızla çoğalıyor. Uzmanlara göre kripto para biriminin temelindeki teknolojiyi oluşturan blockchain, sadece finans alanından ibaret değil. Bu teknolojinin elektronik ortamda oy vermekten adil ticarete kadar birçok alanda kullanımı bulunuyor.

Gayrimenkulden turizme, tarımdan sigortacılığa kadar pek çok sektörde taşları yerinden oynatmaya başlayan blockchain, girişimcilere de büyük fırsatlar sunuyor. Pazar yeni kurulurken oyuna dahil olan start up’lar büyüme potansiyelinin son derece büyük olduğu ve dünyaya açılabilecekleri bir alanda iş yapma şansı yakalıyor. Bu durum, son 1 yılda Türkiye’de blockchain alanında kurulan start up sayısının da artmasına yol açtı. Melek yatırımcı ve girişim fonlarının hedefinde blockchain girişimleri bulunuyor.

İNTERNETİ GEÇECEK
Bugün daha çok finans-bankacılık alanda etkin kullanılan blockchain teknolojisi, kripto paralarla popülerleşti. Ancak uzmanlara göre blokchain sadece bundan ibaret değil ve çok daha fazlasını yapmaya imkan veriyor. Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucusu Cenk Çiğdemli, devrim niteliğindeki blockchain teknolojisiyle önümüzdeki 5-10 yılda aracı kurumların ortadan kalkabileceğini söylüyor. Blockchain’in kayıt zinciri olduğunu ifade eden Çiğdemli, “Blockchain ile telif haklarından noter onaylarına, finansal verilerden tapu kayıtlarına kadar her türlü datayı silinemez bir ağ içerisinde tutmanız mümkün hale geliyor” diyor

Çiğdemli, Hindistan’ın tapu kayıtlarını blockchain altyapısında tutmaya başladığını belirterek yakın gelecekte siyasetin de bu teknolojiyle dönüşüme uğrayacağını dile getiriyor. Elektronik paranın blockchain teknolojisinin sadece bir yönü olduğuna dikkat çeken blockchain girişimlerinden Tubu ARGE’nin kurucu ortağı Melih Birim, “Blockchain akıllı kontrat kavramıyla dünyanın neresinde olursanız olun karşınızdakiyle alışveriş yapabileceğiniz bir platform sunuyor” diyor

Avrasya Blockchain ve Dijital Para Araştırmaları Derneği Başkanı Kadir Kurtuluş, fintech alanında önceden var olan lisanslama, güvenlik sağlama gibi ciddi giriş bariyerlerinin blockchain ile ortadan kalktığını dile getiriyor. Kurtuluş, “Bu alanda hızla oluşturulan pek çok yeni girişim bankalara çok ciddi rakip olabilecek” diye konuşuyor.

NEREDE ROL OYNAYACAK?
Blockchain teknolojisi sadece finans alanında değil eğitimden tarıma, turizmden lojistiğe kadar pek çok sektörde girişimcilere önemli fırsatlar sunuyor. Türkiye’nin önde gelen start up yatırımcılarından MV Holding CEO’su ve StartersHub Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Dorman, son dönemde en çok blockchain alanındaki gelişmeleri yakından takip ettiğini belirterek bu alanın bankacılık, sigortacılık, muhasebe, hukuk, insan kaynakları gibi pek çok alanda büyük değişime yol açacağını söylüyor.

Kurumların hızlı şekilde bitcoin alıp satmalarını sağlayan blockchain girişimi Coiny’nin CEO’su Alpay Alptekin de mevcut birçok iş modelinin blockchain teknolojisinin sağladığı imkanlara taşınabileceğini söylüyor. “Henüz daha yolun başında olunduğu için girişimciler için büyük fırsatlar var” diyen Alptekin, bu alanda iş kuracak girişimcilere blockchain’in teknik tarafı kadar yeteneklerini de anlamaları ve uygulama alanlarını kurgulamalarını öneriyor.

Geçtiğimiz mart ayında Brüksel’de Uluslararası Blockchain ve DLT Teknolojileri İnovasyon Merkezini açan Fujitsu’nun Türkiye kurumsal hizmet ve çözümler direktörü Cengiz Yeker, önümüzdeki dönemde blockchain teknolojisinin akıllı şehirlerin gelişiminde çok önemli rol oynayacağını dile getiriyor. Yeker, “Türkiye’de blockchain’e dayalı uygulamaları izlemek, araştırmak ve pilot uygulamalar yapmak için kamu kurumları ve diğer paydaşlarla diyalog içindeyiz” diyor.

EN FAZLA YATIRIM ÇEKENLER
Blockchain teknolojilerine yapılan yatırım tutarı ve işlem hacmi her geçen gün artmaya devam ediyor. IDC Türkiye Ülke Direktörü Nevin Çizmecioğulları, kripto para biriminin temelindeki teknolojiyi oluşturan blok zincirine 2015 ve 2016’yı kapsayan 2 yıl içinde risk sermayesi üzerinden yapılan yatırım miktarının dünyada 1 milyar doları aştığını belirtiyor.

Statista 2017 raporuna göre 2016’da 210,2 milyon dolar olan blockchain teknoloji pazarının büyüklüğü geçen yıl 339,5 milyon dolara yükseldi. 2018 sonunda pazarın 548,2 milyon dolara ulaşması bekleniyor. Grand View Researh tarafından hazırlanan rapor 2024’e kadar blockchain pazarının 7,74 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşacağını öngörüyor.

Dünyada blockchain alanında Filecoin, Tezos, The Bancor Protocol, Ripple, Neo, Telegram, OpenBazaar, Hijro ve Storj Labs gibi çok sayıda dikkat çeken girişim bulunuyor.

200 milyonun üstünde indirilen mesajlaşma uygulaması Telegram, şimdiye kadar 850 milyon dolar yatırım aldı ve bunu 2 milyar dolara tamamlaması bekleniyor. Blockchain tabanlı veri depolama iş modeliyle Filecoin, 257 milyon dolar yatırım alırken Tezos’un aldığı yatırım tutarı 232 milyon dolar oldu. Organizasyonların ve şirketlerin yönetim biçimini maksimum verimliliğe ulaştırmayı hedefleyen Aragon ise bugüne kadar 73 milyon yatırım aldı. Brave Browser da yatırıma açıldığı birkaç dakikada 35 milyon dolar yatırım topladı. Kişiler, şirketler ve bankalar için anlık değer transferi sunan ve kripto para arzını gerçekleştiren Stellar’ın pazar değeri 7 milyar dolara ulaşmış bulunuyor.

TÜRKİYE’DEKİ GİRİŞİMCİLER
Startups.watch verilerine göre Türkiye kökenli blockchain şirketleri geçen yıl 100 milyon dolar yatırım alırken son 2 yılda blockchain alanında Türkiye’de pek çok start up kuruldu. Bunların başında ise Coiny, Tubu ARGE, Solidus, Ucuracak.com, ProofStack, Kimlic, DigitalPara, EnCoin, Cobotion, KryptEd, Bundle.network ve Colendi bulunuyor.

E-Güven Genel Müdürü Can Orhun, Türkiye’de blockchain tabanlı dijital kimlik, yasal delillendirme, dijital para geliştirme gibi girişimlerin olduğunu belirterek kendilerinin de bu ay e-imza katmanına sahip, hukuken geçerli dijital kimlik çözümünü duyuracaklarını söylüyor.

Orhun, “Blockchain ile uyumlu dijital kimlik çözümümüz hızlı, güvenli ve kanıtlanabilir şekilde istenilen platformlarda ve akıllı sözleşmelerde kullanılabilecek” diyor. 2017’de blockchain alanında faaliyet göstermek için kurulan Tubu ARGE’nin ilk ürünü TubuPay de aktif olarak kullanıcıların mikro ödeme yaptıkları ve günlük olarak kullandıkları yemek kartı sektöründe kullanılıyor.

GOSB Teknopark içerisinde faaliyete geçen start up’ın kurucu ortağı Melih Birim, “TubuPay’i kripto paraları aktif olarak regülasyonlara uygun bir şekilde işletmek için Ethereum tabanlı sistem olarak tasarladık. Aslında çok basit bir şekilde bürokrasinin önüne geçerek telefonunuzla yemek yemenizi sağlamış oluyoruz” diyor. Birim, hedeflerini restoranların kanayan yarası olan yüksek komisyon oranlarını dünya standartlarına çekerek son kullanıcıya hızlı, güvenli ve yenilikçi ödeme sistemi kanalı sunmak olarak özetliyor.

ÖNCÜLERİN ODAĞI
Türkiye’nin en büyük uçak bileti sitelerinden Enuygun. com tarafından hayata geçirilen ENCoin ise kredi kartı ve banka kartında biriken puanlarla uçak bileti satın almayı sağlıyor.

Bir süre önce blockchain teknolojisi kullanarak ENCoin adıyla sadakat programına giriş yaptıklarını belirten Enuygun.com Seyahat Analisti Murat Ekinay, önümüzdeki dönemde bunu geliştirmeyi planladıklarını belirtiyor. Ekinay, “Hedefimiz, öncelikle Enuygun.com’un müşterilerine sunduğu kampanyaların dağıtımını blockchain altyapısıyla gerçekleştirmek. Uzun vadede tüm e-ticaret dünyasında kullanılabilecek bir altyapı oluşturmak” diyor. Enuygun.com’da Türkiye’de blockchain teknolojisini odağına alan girişimciler arasında farklı sektörlerde faaliyet gösteren pek çok şirket bulunuyor.

Sinema platformu Sinemia’nın da bu alana yaptığı yatırım hızla artıyor. Şirkette 4 kişilik ekibin blockchain alanına odaklı çalıştığını söyleyen Sinemia Kurucusu Rıfat Oğuz’a göre blockchain teknolojisi sinema sektörünün gelişiminde kilit değer taşıyacak teknolojilerden biri olacak.

Oğuz, yapay zeka ve artırılmış gerçeklik teknolojilerini başarıyla ürünlerine uyarladıklarını belirterek “Şu anda blockchain teknolojisine odaklanmış durumdayız. Blockchain ile aracıların ortadan kaldırıldığı, daha hızlı ve güvenli bir sistem ile sinemaya gitmenizi sağlayacağız. 2018 bitmeden ürünümüz içinde blockchain’i görebileceksiniz” diyor.

Önde gelen ödeme hizmetleri şirketlerinden iyzico’nun da 2018’de odağında blockchain bulunuyor. 300 binin üzerinde satıcıyı dijital ticarete dahil eden iyzico’nun CEO’su Barbaros Özbugutu, “Blockchain ile geliştirmeyi düşündüğümüz projelerimiz var” diye konuşuyor.

KADİR KURTULUŞ AVRASYA BLOCKCHAIN VE DİJİTAL PARA ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ BAŞKANI
“KRİPTO PARAMIZI ÇIKARACAĞIZ”
3,5 MİLYON DOLAR YATIRIM San Francisco’da dünyada gelecek vadeden 3 blockchain girişiminden biri seçilen projemiz Proofstack, “nitelikli zaman damgası” kullanılarak hukuk sistemlerine uygun ve mahkemelerde kullanılabilecek deliller üretiyor. Proje, 3,5 milyon dolar yatırım ve 4 yıllık çalışma sonunda tamamlandı. Merkez ofisimiz Singapur’da.

“NOTERE GİTMEK GEREKMİYOR” Proofstack ile cep telefonunuzdan ya da web sitesinden tek tuşa basarak birkaç saniye içinde notere gitmeye gerek kalmadan eser, proje, buluş, fikir, belge, fotoğraf, sözleşme, senaryo, beste, tasarım ses kaydı gibi çalışmanızın tüm haklarının size ait olduğunu dünyada kanıtlayan belgeye sahip olursunuz.

“SATIŞI GENİŞLETİYORUZ” Öncelikle distribütörlüklerle tüm dünyada satış kanallarımızı genişletmeye başladık. En önemli gelişme çok yakında gerçekleştireceğimiz ICO (Kripto Para Arzı) olacak. ICO ile dünyada gerçek anlamda işlemlerde kullanılabilecek kripto paramızı çıkarmayı amaçlıyoruz.

HEDEF DÜNYA PAZARI Hedefimiz, dünyanın online noteri ve varlık transfer defteri olmak. Arz edeceğimiz kripto paranın arkasında ciddi bir işlem gücü oluşturarak kişiler arasında kullanılan bir para birimi olmasını amaçlıyoruz.

ALİ SERMET TAŞDÖĞEN DIGITALPARA CEO’SU
“TÜRKİYE’Yİ MERKEZ YAPACAĞIZ”
ÖZSERMAYE 600 BİN TL 3 yıl önce kurulan DigitalPara, 600 bin TL öz sermayeli bir fintech şirketi. Kurumsal şirketlere çeşitli blockchain çözümleri sunuyoruz. Bunlar, akıllı kontrat sistemleri ile sözleşmelerini programlayabiliyor ve blockchain sayesinde mutabakat sağlayabiliyor. Hatta arzu ederlerse firmaları için kripto para dahi yaratabiliyoruz. Bu yaratılan kripto para ile kendi ürün ve hizmetlerini kendi müşterilerine satabiliyorlar, hatta bununla ilgili önemli sadakat programları çalıştırabiliyorlar.

“GERİ KALMAYACAĞIZ” Atalarımız geçmişte benzeri teknolojilerde çok geri kaldı ve bunun da bedelini yüzlerce yıl kaybederek ödedik. Bu sefer bunun olmasına izin vermeyeceğiz diyerek hiç kimseden bir izin veya teşvik beklemedik ve şirketimizi kurduk. Hedefimiz Türkiye’nin blockchain ve kripto para teknolojilerinde dünyada önemli bir merkez olması. Bunun için var gücümüzle çalışıyoruz.

ALPAY ALPTEKİN COINY CEO’SU
“YENİ PARALARI SİSTEME EKLEYECEĞİZ”
“PROSESİ KOLAYLAŞTIRIYORUZ” Kripto para satın alması ve satması hala oldukça güç. Bu durum potansiyel yatırımcıların büyük çoğunluğunu korkutuyor ve yatırım yapmaktan uzak tutuyor. Coiny’nin amacı bu prosesi hiç bilmeyenler için bile kolay ve güvenli kılmak.

DİJİTAL CÜZDAN UYGULAMASI Coiny.io iOS ve Android üzerinde çalışan bir dijital cüzdan uygulaması. Kullanıcılarının kolay, hızlı ve güvenli bir şekilde bitcoin almalarını, satmalarını, göndermelerini sağlıyor.

“YATIRIMCI ARAYIŞIMIZ YOK” Yakın gelecekte diğer kripto paralar sisteme ekleniyor olacak. Coiny.io henüz bir yatırım almadı ve bu konuda bir arayış içinde değil. Zaman içinde başka girişimler de başlatabiliriz.

FAHRİ TOĞA UCURACAK.COM CEO’SU
“EN BÜYÜK FIRSAT KRİPTOLOJİDE”
BITCOIN’LE UÇAK BİLETİ Bitcoin, Ethereum ve Ripple kripto para birimleriyle uçak bileti ve konaklama hizmeti sunuyoruz. Ödeme teknolojisi altyapımızı akıllı kontratlar ve otomasyon sistemleriyle optimize ederek daha kolay ve hızlı hale getirmek için teknik altyapı çalışmalarımızı tamamlamak üzereyiz.

“YAZILIM DİLİNİ ÖĞRENİN!” Girişimcilerin kendi işleri için gerekli yazılım dilini öğrenmesi kendilerine yeni kapıların açılmasına yardımcı olacak. Solidity yazılım bilgisi ile ethereum tabanlı akıllı kontratlar yaratabilir, C# ve Java yazılım dilleri ile Neo ve Stratis gibi projelerin akıllı kontratlarını yazabilir ve merkeziyetsiz uygulamalar geliştirebilirler.

HIZLI VE BASİT ÇÖZÜMLER Girişimciler için asıl büyük fırsat veri güvenliğini garanti altına alan kriptoloji ile son kullanıcıya hızlı ve basit kullanım özelliklerini bir araya getiren çözümler üretmek. Bu, bana göre tüm girişimciler için ana pusula olmalı.