En etkili 25 lider

Türkiye’de start up ekosistemi çok genç. Yine de ekosistemin bu noktaya gelmesinde genç ve ilham veren girişimcilerin payı büyük. Ancak onları destekleyen yatırımcı ve melekleri de unutmamak gerek. Start Up Dergisi, Türkiye’de ilk defa “Start Up Dünyasına Yön Veren 25 İş İnsanı”nı seçti. Listenin zirvesinde Hüsnü Özyeğin, Nevzat Aydın, Ali Sabancı, Hasan Aslanoba ve Sina Afra yer aldı.

Türkiye’nin çok genç bir start up ekosistemi bulunuyor. Startups.watch’un rakamlarına göre Türkiye’de 2016’nın üçüncü çeyreğinde yatırımcılar 17 girişime toplam 13 milyon dolar yatırım yaptı. Bu rakam, 2016’nın 2’nci çeyreğiyle karşılaştırıldığında yatırım miktarında yüzde 47, 2015’in aynı çeyreğiyle karşılaştırıldığında ise yüzde 19 artış ifade ediyor. 2016’nın 3’üncü çeyreğindeki yatırımları gelişmiş ülkelerle kıyasladığımızda ise Türkiye’nin oldukça geride kaldığı görülüyor. Aynı dönemde yapılan yatırım miktarı Fransa’da 743 milyon dolar, Almanya’da 479 milyon dolar, İspanya’da 805 milyon dolar, Lüksemburg’da 330 milyon dolar, İsveç’te 127 milyon dolar ve İsviçre’de 143 milyon dolar… İşte bu rakamlar, aslında ekosistemin potansiyelini de ortaya koyuyor. Yerli ve yabancı uzmanlar da ekosistemdeki fırsatlara dikkat çekiyor, alınacak daha çok yol olduğunu söylüyor. Türkiye’de start up ekosisteminin bugünkü noktaya gelmesinde ise en büyük pay, şüphesiz başarılı ve ilham veren girişimcilerle onları destekleyen yatırımcılar ve meleklere ait. Start Up Dergisi, Türkiye’de ilk defa “Start Up Dünyasına Yön Veren En Etkili 25 İş İnsanı”nı seçti. Yapılan ankete 200’den fazla start up, girişimci ve yatırımcı oylarıyla destek verdi. İşte en etkili 25 iş insanı…

”Hüsnü Özyeğin, Türkiye’de girişimci ruhuyla pek çok girişimciye ilham veriyor”

START UP’LARIN ETKİLENDİĞİ İSİMLER

CESUR ADIMLAR Twentify Kurucu Ortağı Tolga Bakkaloğlu, Lidyana Kurucu ve CEO’su Hakan Baş’ı neden etkin bulduğunu şöyle anlatıyor: “Farklı pazarlarda büyük başarılar elde eden işlere imza attı. Bu başarılarla yetinmeyip fark yaratabileceği fırsatları değerlendirmek için cesur adımlar attı.” Bakkaloğlu, Earlybird Venture Capital Yönetici Ortağı Cem Sertoğlu hakkında ise şöyle konuşuyor: “Cem Sertoğlu yaptığı başarılı yatırımları, lokal pazara ve global pazarlara hakimiyeti ve geniş tecrübesiyle şüphesiz girişimcilik ekosistemine yön veren en önemli isimlerden biri.”

ELLE TUTULUR DESTEK Expertera Ortağı Hayal Koç, etkili bulduğu isimleri şöyle anlatıyor: “Cenk Bayrakdar, hem Keiretsu Forum İstanbul’da melek yatırımcı olarak hem Revo Capital’i kurarak önemli katkı sağlıyor. Bayrakdar, Turkcell gibi büyük şirketlerdeki tecrübesini girişimci ekosistemine aktarıyor ve elle tutulur destek veriyor. Cansen Başaran, Endeavor Etkin Girişimci Destekleme Derneği’nin yönetim kurulu üyesi olarak girişimlere iş geliştirme ve büyütmede fikir ve destek veriyor. Ayrıca TÜSİAD Gençlik Platformu’nu oluşturdu ve genç girişimcileri teşvik etmek için ‘Bu Gençlikte İş Var’ yarışmasını düzenliyor.”

GÜVEN VERİYOR Bulutistan Genel Müdürü Orçun M. Özalp, Intel Türkiye Genel Müdürü Burak Aydın ve Türk Telekom CEO’su Paul Doany’yi çok önemli buluyor. Özalp, şöyle anlatıyor: “Burak Aydın, bulut bilişim konusunda fark yaratacak teknolojileri takip etmemizde, global kaynaklarla aramızda köprü kurmamızı sağladı. Network’üyle güvendiği insanları bir araya getiriyor. Paul Doany ise telekom sektöründeki yenilikçilik ve değişime verdiği önemle bizim için çok önemli bir sembol. Birçok şirkete yatırımcı olmasının yanında birçok yeni girişime de tecrübe ve öngörüsüyle yön vermekten imtina etmedi. Ondan fikir almanın değeri büyük.”

ROL MODELLERİ
Türkiye’de “Start Up Dünyasına Yön Veren En Etkili 25 İş İnsanı” içinde ilk 2 sırayı Hüsnü Özyeğin ve Nevzat Aydın paylaşıyor. Fiba Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin, Türkiye’de girişimci ruhuyla birkaç kuşaktır pek çok girişimciye ilham veriyor. Nevzat Aydın ise Yemeksepeti ile start up dünyası için ilk fitili yakanlardan biri olması nedeniyle birçok kişinin etkilendiği bir isim. Start up dünyasında Nevzat Aydın’ı tanımayan neredeyse yok. Eğitmenburada adlı start up’ın kurucusu Suzan Yeşildağ Can, kendisini en etkileyen iki ismin Hüsnü Özyeğin ve Nevzat gençlere, yaratıcılığa ve eğitime verdiği önem nedeniyle çok etkileyici bulan Can, “Hiç ihtiyacı yokken Özyeğin Üniversitesi’ni kurdu. Üstelik bu üniversitenin en çok girişimcilik ve inovasyonla anılmasını sağladı. Üniversite bünyesinde Girişim Fabrikası oluşumuna destek verdi” diyor. Yemeksepeti Kurucusu ve CEO’su Nevzat Aydın, listenin ikinci sırasında yer alıyor. Türkiye’de gerçekleşen en büyük “exit” hikayesini yazan Aydın’ı, genç girişimciler idol olarak görüyor. Can, Aydın’ı rol model olarak benimsediğini söylüyor ve onun hakkındaki fikrini şöyle paylaşıyor: “Fikirleriyle, sabrıyla ve paylaşımcılığıyla rol modelim. Hem çok yenilikçi hem başarısını ve hiç kimsenin paylaşmayı sevmediği parasını bile yanındakilerle paylaşıyor. Aydın’dan ilk önce sabrın ne kadar gerekli olduğunu öğrendim. Girişim işinin takım işi olduğunu hem çok çalışmanın hem her şeyi yapmanın gerektiğini onun sayesinde gördüm.”

MÜTEVAZI VE SAMİMİ
Türkiye’de start up’lara yön veren isimler arasında Türkiye’nin en büyük ailelerinden de temsilciler var. Esas Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ali Sabancı, aynı zamanda TOBB Genç Girişimciler Kurulu’nun başkanlığını yürütüyor. Türk start up ekosisteminin mihenk taşlarından biri olarak anılıyor. Start Up Dergisi’nin araştırmasının sonuçlarına göre de en etkili 3’üncü isim olarak listede yer alıyor. Binekoto.net CEO’su Cemal Erdoğan, Ali Sabancı’yı “Bir fikrin mi var?” adlı girişimcilere destek veren bir yarışmada tanıdığını söylüyor. Pegasus’la Türkiye’yi ucuz uçak biletiyle tanıştıran efsane olarak tanımladığı Sabancı hakkındaki görüşlerini şöyle ifade ediyor: “Sabancı soyadının gücünü kullanmak yerine, kendi ismiyle ön plana çıkmayı başardı. Girişimcilere kendi başlarına da başarabileceklerini kanıtladı, yol gösterdi.” Hamsifinger Kurucusu Gürkan Gediz de Ali Sabancı’dan çok etkilenen girişimcilerden biri. Gediz, kendisini etkileyen nedenleri şöyle dile getiriyor: “Sabancı ailesinden ayrıldıktan sonra Pegasus’la yaptığı girişim, bizlere akıllı para deyiminin doğruluğunu kanıtladı. Parasını akıllıca kullanıp yatırdığı girişimin başarısı bugün ortada. Ayrıca start up dünyasına yaptığı birçok yatırımı bizzat takip ediyoruz. Kendisi hem bir seri girişimci hem çok değerli bir yatırımcı.”

ASLANAOBA EFEKTİ
Aslanoba Capital Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Aslanoba, gerçek anlamda Türkiye’ye melek yatırımcılığı öğreten ve umut kaynağı olan bir isim oldu. Listede 4’üncü sırada yer alan Aslanoba, pek çok girişimci için gerçek bir melek. Hatta onun start up’lar üzerindeki etkisini anlatanlar “Aslanoba efekti” tanımlamasını kullanıyor. Expertera Ortağı Hayal Koç, Hasan Aslanoba hakkındaki fikirlerini şöyle anlatıyor: “Hasan Bey ile 2012’de Keiretsu Forum İstanbul’un açılışında tanıştım. Tam o sıralar melek yatırımcı olmaya ve girişimcilere fon sağlamaya karar vermişti. Bu dönemde gösterdiği heyecan ve azimle girişimci ekosistemine ilgiyi artırdı. 30’dan fazla şirkete sağladığı fonla sektörü hareketlendirdi. En büyük yatırımı olan Tazedirekt’i maalesef kapatmak zorunda kalınca, detaylı bir açıklama yapması ve hatalarını paylaşmasının girişimcilerin ve yatırımcıların faydalı dersler almalarını sağladığını düşünüyorum.” Orijinal Kurucusu Murat Şahin, Türkiye’de Hasan Aslanoba seviyesinde 50 yatırımcı daha olsa girişimcilik alanında Türkiye’den her yıl en az bir “unicorn/milyar dolarlık” şirket çıkacağını iddia ediyor. Toptalent Kurucusu Ahmet Yüce, Hasan Aslanoba’nın start up’lara bir iş adamı olarak inanmasının ve onlarla masaya oturmasının çok değerli olduğunu ifade ediyor. Bunu yaparken her seferinde masaya paradan daha kıymetli olan girişimcilere inancını koyduğunu belirtiyor.

”Ali Sabancı, soyadının gücünü kullanmak yerine, kendi ismiyle ön plana çıkmayı başardı.”

İLKLERİ GERÇEKLEŞTİRDİ
Türkiye’nin ilk başarılı start up hikayelerinden Markafoni’nin kurucularından olan Sina Afra, start up’ları etkileyen en önemli isimlerden bir diğeri. Aynı zamanda Girişimcilik Vakfı Başkanı olan Afra, Evtiko CEO’su ve kurucusu. 2007’den beri melek yatırımcı olarak genç girişimcilere ve onların girişimlerine yatırım yapıyor. Şu ana kadar Almanya’da ve Türkiye’de 20’ye yakın ödüle layık görülen Afra, halk oylaması sonucunda “Yılın Melek Yatırımcısı” ve “Yılın Web Girişimcisi” ödüllerini aldı. Afra, 2014, 2015 ve 2016 yıllarında Wired Dergisi’nin yayınladığı dijital dünyayı şekillendiren dünyanın en önemli 100 ismi arasına girdi. Tazemeyvem.com Kurucusu Serhat Beyaz Köroğlu, Afra’nın Türkiye’deki girişimcilik ekosisteminin yaratıcılarından olduğunu düşünüyor. Afra’nın Gittigidiyor’un Ebay’e satışındaki rolünün çok önemli olduğunu ve sonrasında da sektörü etkileyecek adımlar attığını belirten Köroğlu, şöyle devam ediyor: “Çünkü bunu ‘exit’ tarafındaki başlangıç olarak alabiliriz. Gittigidiyor’un kurucuları, o exit’in ardından çok önemli projelere imza atabildi ve atıyorlar. Ben başka bir B2B modelinde bu denli büyüklükte bir exit hatırlamıyorum. Bu şirketlerden çıkan isimler Türkiye’deki girişimcilik ekosisteminin en önemli rol modelleri olmaya devam ediyor. Markafoni’yi de internet girişimciliğini ve start up kültürünü tabana yayan şirket olarak başlangıç noktası olarak alsam çok karşıt ses duymayabilirim. Çünkü start up’ın temel mantığındaki hızlı büyümeyi gerçekleştiren nadir şirketlerden biri.”

İZ BIRAKANLAR
Start up’lara yön veren en etkili isimler arasında Emre Kurttepeli de yer alıyor. Kurttepeli, 26 milyon kullanıcıyla Türkiye’nin en büyük internet portali olan Mynet Grubu’nun kurucusu ve başkanı. Çoğunlukla kendi kategorisinde lider olan e-ticaretten dikey sosyal network sitelerine, mobil ve oyun şirketlerine kadar 25’ten fazla internet ve teknoloji şirketini kurdu ve yatırım yaptı. Türk internet şirketlerine yatırım yapan 212 VC yatırım fonunun da kurucu ortağı. Kurttepeli, şu anda Türkiye’nin en önemli melek yatırımcı ağlarından Galata İş Melekleri (GBA) ve Endeavor’ın başkanlığını yürütüyor. FT Tuning Genel Müdürü Fırat Fidan, Kurttepeli hakkındaki görüşlerini şöyle aktarıyor: “Maddi kazançtan çok iz bırakma peşinde olması, iyi bir mentor olması, gençlere olan inancı ve risk alabilmesiyle çok etkileyici.” Udentify Kurucu Ortağı ve CEO’su Can Dörtkardeşler, Kurttepeli’nin başkanı olduğu GBA’nın girişimcileri karşılıksız desteklediğini belirtiyor ve “Ben de bu desteği hissedenlerden biriyim” diyor. 2012 yılında İngiliz Perform Group’un satın aldığı Maçkolik’in kurucularından olan Erdem Yurdanur, start up’lar kurmaya devam ediyor, deneyimlerini de girişimcilerle paylaşıyor. Nobium Genel Müdürü Banu Turgut, Türkiye’de birçok iş insanının Erdem Yurdanur’dan çok şey öğrenmesi gerektiğini düşünüyor. IAMNOTBASIC Kurucusu Orkan Orgun ise Yurdanur’un etkileyici özellikleri hakkında şöyle konuşuyor. “Yurdanur’u takip edenler ne kadar vizyoner ve bilgili bir insan olduğunun farkına kısa zamanda varabiliyor. Söylenmesi gerekeni tereddüt etmeden söylemesi onu farklı kılıyor.”

HAKAN BAŞ / LİDYANA KURUCUSU

“BÜYÜK KATKILARI VAR”

İÇİMİZDEN BİRİ Daha önce Markafoni başarısı ve şu anki Evtiko macerasından dolayı Sina Ağabey içimizden beri. Aynı zamanda deneyiminin verdiği olgunluk ve iş bilgisi de katma değer sağlıyor. Sosyal sorumluluk adına Sina Afra’nın liderliğinde kurduğumuz Girişimcilik Vakfı da ekosisteme büyük katkıda bulunuyor. Melek yatırımcısı olduğu ve mentorluğunu yaptığı onlarca girişimci ona çok şey borçlu.

HALA HEYECANLI Geçmişte girişimciliğe adım atmış olmak bana göre çok daha fazla cesaret gerektiriyordu. 80’li yıllarda Index’i kurarak yola çıkan Erol Bilecik, şu an hala yeni bir girişimci kadar heyecanlı ve aynı zamanda mütevazı. O da Girişimcilik Vakfı başta olmak üzere birçok kurum aracılığıyla ve bireysel yatırımlarıyla da ekosisteme katkıda bulunuyor.

YOL AÇANLAR
Start up dünyasında etkili pek çok isim girişimcilerin yollarını açmaya devam ediyor. Bunu hem bireysel hem şirketlerinde hem de Endeavor gibi STK’larda gerçekleştiriyorlar. Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ali Koç da girişimcileri destekleyen etkili liderlerden biri. Endeavor Türkiye’nin yönetim kurulunda da üye olarak görev alan Koç, her zaman girişimcilerin önünü açan isimler arasında yer alıyor. Koç Holding’in iştiraki Inventram ise erken aşama teknoloji projelerine yatırım yapıyor. Inventram, kurulduğu Nisan 2010’dan bu yana 50’den fazla projeye yatırım yaptı. Lidyana Kurucusu ve CEO’su Hakan Baş, Ali Koç’un liderliği konusunda şunları söylüyor:

“Türkiye’nin en büyük ailesinin bir ferdi olmasına rağmen gelenekçilikten ziyade hep yenilikçi bir yaklaşımla hareket etti. Elindeki imkanları ve deneyimleri girişimcilerle cömertçe paylaşıyor. Birçok teknoloji projesine gerek Koç Holding şapkası altında gerek bireysel olarak destek olmayı sürdürüyor.”

Endeavor yönetim kurulu üyesi Özcan Tahincioğlu da start up’ların hayatında önemli role sahip. FT Tuning Genel Müdürü Fırat Fidan, Tahincioğlu’nun yaptığı uzun vadeli planlamalarla, şirket kültürünü oluşturup bu kültüre sahip çıkmasıyla etkili liderlerden biri olduğuna vurgu yapıyor. Listenin Endeavor yönetim kurulunda görev alan bir diğer önemli ismi Hürriyet Yönetim Kurulu Başkanı Vuslat Doğan Sabancı. Sabancı, Türkiye’de internet girişimciliğinin öncülerinden biri. Roadnyc.com Kurucu Ortağı Başak İlhan, Vuslat Doğan Sabancı hakkındaki düşüncelerini şöyle paylaşıyor: “Fikirleri dönüştürerek şirket içinde yeni yapılanmalar kurmaları start up dünyasının tohumlarını ekti. Ben de dahil çoğu girişimcinin CV’sinde Doğan geçmişi vardır. Her zaman bünyelerinde kendi start up’larını kurdular. Bu da bizlere hep etüt oldu.”

YOMİ KASTRO /INVEON YÖNETİCİ ORTAĞI

“HAYRANLIK UYANDIRIYORLAR”

MOTİVE EDİYOR Ali Sabancı ile aralarında Blesh, Scorp ve Ideasoft’un da olduğu birkaç teknoloji şirketine ortak yatırım yaptığımız için yakın çalışıyoruz. Ali Bey’in oldukça vizyoner ve kuvvetli bir dönüştürücü etkisi var. En ileri teknolojileri bile çok kısa zamanda kavrayıp iş modeline oturtabilmesi bence hayranlık uyandırıcı.

EN ÖNEMLİ FİGÜR Sina Afra’nın birçok rolü paralel olarak bu kadar başarılı bir şekilde yürütebiliyor olması takdire değer. Sina, Girişimcilik Vakfı’nın kurucu babası olarak, Türkiye’ye çok önemli bir değer kazandırdı. Yatırım yaptığı şirketler ve yön verdiği kitleleri düşününce Türk internetinin en önemli figürlerinden biri.

VİZYONER VE SAĞDUYULU Aynı zamanda, türkiye’nin ilk ve en vizyoner melek yatırımcılarından… Teknolojinin ve internetin dönüşümünü en iyi kavrayan kişilerden biri olmasının yanında, şirketlerin zorlu dönemlerindeki sağduyulu ve uzlaşmacı yaklaşımları oldukça değerli.

GELECEĞİ İNŞA EDENLER
Soner Canko ve Burak Büyükdemir, start up konusunda Türkiye’nin geleceğine çok güvenen iki isim. Bu konuda büyük uğraş veriyorlar. BKM Genel Müdürü Dr. Soner Canko, Türkiye’nin önümüzdeki yıllarda başlıca fintech ülkelerinden biri olacağına inanıyor. BKM, fintech ekosisteminin sağlam taşlar üzerine inşa edilmesi ve oyuncuların birbirine daha da yakınlaşması için çalışıyor. Bu amaçla Şubat 2016’da kurulan Fintech İstanbul ve Türkiye’nin ilk yatırım analiz platformu Startups.watch ile birlikte çalışmalarını sürdürüyor. Canko, kurum içi girişimciliğe de önem veriyor. Ayrıca BKM, aralarında Yuvarla, Bitaksi, Getir ve Vitringez’in de yer aldığı 25 girişime destek oldu. Etohum Kurucusu Burak Büyükdemir, start up ekosisteminin en önemli isimlerinden biri. Büyükdemir’i 2014’te Etohum’da ilk 10 girişim arasına giren LVX Elektronik Kurucu Ortağı Mehmet Günce Akkoyun, şöyle anlatıyor: “Taşrada faaliyete başladım ve dünya konjonktürü hakkında zerre bilgim yoktu. Girişimcilere verdiği eğitimlerle ufkumuzu açtı. Bu ülke için girişimcilik adına elinden geleni yapan nadir insanlardan biri.” Orijinal Kurucusu Murat Şahin ise Büyükdemir’in kimsenin start up yatırımlarıyla ilgilenmediği bir dönemde Etohum kafe toplantılarıyla ilgiyi bu alana çektiğini hatırlatıyor ve şöyle devam ediyor: “Bugün Etohum, StartUp Istanbul ve StartUp Türkiye organizasyonları ile her yıl dünya çapında binlerce kişinin ilgisini çekiyor. Yüzlerce yatırımcı, girişimci ülkemize geliyor. Türkiye’nin bir girişimcilik merkezi olarak anılmasında en büyük pay Burak Büyükdemir’in olacak.”