“Yatırım yapacak proje arıyoruz”


Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD), inovatif girişimcileri desteklemek amacıyla bir melek yatırım ağı oluşturdu. Yaklaşık 7 ay önce TÜGİAD’ın eski başkanı Ali Yücelen’in fikriyle oluşan Girişim Türk, start up ekosistemine önemli katkılar bulunma konusunda iddialı. Yatırım yapacak şirket aradıklarını söyleyen Girişim Türk Yönetim Kurulu Başkanı Berkay Cem Altunbay, “Önümüzdeki 1,5 yılda 15-20 girişimciye 300’er bin TL yatırım yapacağız. Başarılı olursak 4 yılda bu rakamı 20-25 milyon TL’ye çıkaracağız” diyor.

ÖZLEM AYDIN AYVACI [email protected]
Fotoğraf: Gökhan Çelebi

Berkay Cem Altunbay

Berkay Cem Altunbay

Girişim Türk, Türkiye’de bir sivil toplum kuruluşunun içinden çıkan ilk melek yatırımcı ağlarından. 7 ay önce Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) tarafından inovatif girişimcileri desteklemek amacıyla hayata geçirilen ağ, önümüzdeki 1 yıl içinde 15-20 kadar şirkete maksimum 250-300 bin TL çekirdek yatırım yapacak. Şu anda ekosistemi öğrenmeye çalıştıklarını belirten Girişim Türk Yönetim Kurulu Başkanı Cem Altunbay, 7 ay içinde 165 girişimciyi dinlediklerini, 2 girişimlerinin hayata geçtiğini söylüyor. “Eğer önümüzdeki bir yıl içinde yatırım yapacağımız 15 girişim başarıya ulaşırsa 4’üncü yılımızda 30 ortak olarak 20-25 milyon TL’lik bir fona çıkmayı hedefliyoruz” diyor. Girişim Türk’ün odağında enerjiden organik gıdaya birçok sektör var. Üniversite öğrencileri de ağın yakın markajında. Bazı üniversitelerin son sınıf öğrencilerini takip ettiklerini anlatan Altunbay, “Bu öğrencilerin prototip ürünlerini geliştirip dünya pazarlarına açmaya çalışacağız” diye konuşuyor. Girişim Türk hedeflerinde de oldukça iddialı. Altunbay, bu iddiasını, “Bir start up, projesini dünyaya açmak istiyorsa övünmek gibi olmasın ama bizden iyisi yok. Bizi iyi kullanırsa dünyanın her yerine açılır” sözleriyle ortaya koyuyor. Girişim Türk Yönetim Kurulu Başkanı Berkay Cem Altunbay, melek yatırımcılık konusundaki planlarını ve Türkiye’deki start up ekosistemine nasıl bir katkılarının olacağını şöyle anlattı:

TÜGİAD içinden çıkan bir melek yatırım ağı kurdunuz. Fikir nasıl ortaya çıktı? Ortaklık yapınız nedir?
Melek olma fikri, TÜGİAD çatısı altında eski başkanımız Ali Yücelen’den çıktı. Kendisi organize edip ortakları bir araya getirdi ve bu melek organizasyonunu A.Ş. çatısı altında bir araya getirdik. İşadamları olarak gençleri ve girişimcileri desteklememizi önerdi. Bir yıl içinde bu fikri nasıl hayata geçireceğimizi, kimlere yatırım yapacağımızı, ne kadarlık bir sermayeyle önümüzdeki yıllarda nasıl ilerleyeceğimizi planladık. TÜGİAD üyelerinden 30 değerli işadamı da bu işe destek verdi. Girişim Türk adlı fonu kurduk. Amacımız bu şirketle girişimcilere destek olabilmek ve ortaklarımızın tecrübelerinden faydalandırmak. Bu şekilde işleyen bir networküz. Yönetim kurulumuz var. Ben de şirketin yönetim kurulu başkanı ve yöneticisi durumundayım. Şu an proje arayışı içindeyiz. Eşit hisselere sahip 30 TÜGİAD üyesiyiz. Ortakların yine ortaklar içinden belirlemiş olduğu bir seçici kurul, girişimcileri dinleyip bize uygun olanları ortaklarla paylaşıyor.

Bizimle olan bir girişimci, Amerika’daki Walmart’ın önüne oturup girişimini satabilir, Coca-Cola’nın dünya CEO’sunun veya Google CEO’sunun karşısına oturabilir.

Hedefleriniz neler? Kaç şirkete ne kadar yatırım yapmayı planlıyorsunuz?
Kurulalı 7 ay oldu. Önümüzdeki 1 yıl içinde 15-20 kadar şirkete, maksimum 250-300 bin TL kadar çekirdek yatırım yapacağız. Şu anda ekosistemi öğrenmeye çalışıyoruz. Keiretsu Forum’a, Borsa İstanbul Özel Pazar’a üye olduk. Şu anda girişimciler bize geliyor. Onları dinliyoruz. Yaklaşık 7 ay içinde 165 girişimciyi dinledik. İki girişime yatırım yaptık, bir diğeriyle anlaşmak üzereyiz.

“EN BÜYÜK MELEK AĞI OLACAĞIZ”
HEDEF 600 ORTAK TÜGİAD
’ın 30 bin üyesi var. Bu üyelerin çoğu, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde. Melek yatırımcı kavramı da Türkiye’de çok oturmuş değil. Girişim Türk olarak yatırım yaptığımız şirketler, 5 yılda 50 milyon dolar değerlemeye ulaştığı zaman TÜGİAD’ın 500-600 üyesinin daha bu şirkete ortak olacağını düşünüyorum. İşte o zaman Girişim Türk Ortadoğu’nun en büyük melek yatırım ağı olacak. Ben bugüne kadar 600 ortaklı bir şirket görmedim.
DÜNYAYA TAŞIYACAĞIZ TÜGİAD
üyelerine sürekli melek yatırımcılık fikrini anlatıyoruz. TÜGİAD bir sivil toplum örgütü. İş hayatının ötesinde dernek olarak da bu gençleri alıp dünyaya taşımak önemli bir misyonu yerine getirmek demek. Olay sadece para kazanmak değil. Üniversitedeki gençleri alıp şirketleştirip Silikon Vadisi’ne gönderebilmek çok önemli.

Toplam 165 girişim içinde sizin dikkatinizi çeken kaç girişim oldu?
İlgimizi çeken sadece 5 girişim oldu; onların da 2 tanesine yatırım kararı aldık.

Bunlar kimler peki?
Biri Vispera. Boğaziçi Üniversitesi’nde çok değerli bir hocamız. Kendisinin yazılımı. Marketteki veya raftaki ürünleri değerlendirip onları analiz eden bir yazılım. Ürünlerin pazar payını tamamen dijital ortamda yüzde 100 hakimiyetle ölçüyor. Bu iş, bir dünya işi. Bu hizmeti Amerika’da, Japonya’da, Çin’de, Rusya’da her yerde pazarlayabilirsiniz. Tüm dünyanın buna ihtiyacı var. İkinci yatırımımızı Silikon Vadisi’nden bir şirkete yaptık. Adı Velaxity. Mobil operatörlerin gelirlerini artırmak için yazılım üretiyor. Türkiye’de de ofisleri var. Çin’de ve Avrupa’da da ofis açacaklar. Bize Keiretsu Forum aracılığıyla geldiler. Yatırım yapacağımız üçüncü girişim ise bir dijital akıllı gözlük olacak. Camı hiçbir zaman buğulanmıyor, kirlenmiyor, kapanmıyor. Rezisdanslı ve dijital, yanda pilleri var. Kayarken ya da denize daldığınızda bu gözlükle görüşünüz hep açık.

Bu bir icat mı?
Evet, bir icat ve tüm patentleri alındı. Kayak ve askeri alanlarda kullanılacak bir ürün. Bu işe yatırım yapma aşamasındayız. Dünyadaki her noktaya ulaşabiliyoruz. Bizimle olan bir girişimci, Amerika’daki Walmart’ın önüne oturup girişimini satabilir veya Coca-Cola’nın dünya CEO’sunun, Google CEO’sunun karşısına oturabilir. Açamayacağımız bir kapı yok. Yatırım yapacağımız girişimciler, dünyadaki bu büyük network’ümüzden yararlanabilir.

Sayısı 30 olan kurucu üyeleriniz arasında kimler var?
TÜGİAD eski başkanı Ali Yücelen, bu fonun kurucusu, kendisi petrol ve taşımacılıkla uğraşıyor. Serkan Yazıcıoğlu, Kuzey Irak ve Nijerya’daki bütün havayolu taşımacılığını yapıyor. Zafer Toksöz Sanset Gıda’nın, Rahmi Çuhacı Nuh Çimento’nun, Barış Tekin Türkiye’deki en önemli bahis sitesinin sahibi. İçimizde enerji santralleri alanında çok deneyimli hem Türkiye’de hem yurtdışında yatırım yapan ve iş geliştiren büyük bir mühendislik şirketinin sahibi de bulunuyor. Bir start up, projesini dünyaya açmak istiyorsa övünmek gibi olmasın ama bizden iyisi yok. Bizi iyi kullanırsa dünyanın her yerine açılır. Buradan doğru Silikon Vadisi’ne gider, oraya yerleşir ve oradaki CEO’larla tanışır. Biz akıllı para veriyoruz. Network’ümüzün en büyük gücü bu. Girişimciler gerçekten bize akın akın geliyor çok mutlu oluyoruz.

Keiretsu Forum’a ve diğer ekosistemlere neden üye oldunuz?
Şu anda bütün girişimlerimiz buralardan geliyor.

KAÇ GİRİŞİMCİYLE GÖRÜŞÜYORSUNUZ?
Şu anda ayda 10’a yakın girişim, bize doğrudan geliyor ama bir yıl sonra ayda 100-150 girişimci gelecektir.

“MİLYAR DOLARLIK START UP’LAR DUYARIZ”
DEVLET DESTEĞİ Yatırımcı olarak bürokratik engellerin fazla olduğunu söyleyemem. Sistem güzel işliyor. Ekonomi Bakanlığı ve Hazine, yatırım yapılması ve yeni girişimler yaratılması adına her şeyi yapıyor. Eğer onaylı melek yatırımcı olduysanız yaptığınız yatırımın bir kısmını vergiden düşebiliyorsunuz. Ekonomi Bakanlığı hizmet ihracatında tanıtımla ilgili harcamaların büyük bir kısmını karşılıyor. Girişimcilerimiz bu destekleri takip edip iyi kullanmalı.
BEBEKLİK AŞAMASI Hem fonlar hem üniversiteler hem de medya, girişimciliğin gelişmesi için elinden gelini yapıyor. Ama daha bebeklik aşamasındayız. Üniversiteler şimdi kendi girişimcilerini çıkarmaya çalışıyor. Öğrencileri girişimci olmaları için destekliyorlar. Bu konularda ek dersler koyuyorlar.
ŞİRKETE SERVİS Özyeğin Üniversitesi,Bilkent Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Başkent Üniversitesi kendi içlerinde böyle bir ekosistem kurarak öğrencileri kendilerine çekip onların fikirlerini bizlerin önüne getirmelerini sağlayıp dış dünyaya gönderiyor. Biz de onları dünyaya açmaya çalışıyoruz. 2020 ve sonrasında Türkiye’de milyar dolarlık start up’ları duymaya alışacağız.

Şu anda ayda 10’a yakın girişim bize doğrudan geliyor ama bir yıl sonra ayda 100-150 girişimci gelecektir. Kurulalı 7 ay oldu ve sadece Türkiye’den değil Mısır’dan, Cezayir’den, Lübnan’dan ve Dubai’den de başvuru alıyoruz. Bu aslında var olduğumuz network’ten ve ortaklarımızın yapısından da kaynaklanıyor.

Berkay Cem Altunbay

Berkay Cem Altunbay

Yurtdışındaki start up’larla da ilgileniyor musunuz?
Öncelikle Türkiye’deki girişimlerle ilgileniyoruz. İlk amacımız, Türkiye’deki ekosistemi desteklemek, ülkemizde girişimciliğin yaygınlaşması ve döviz kazandırıcı işlerin ülke çapında yayılmasını sağlamak. Eğer yurtdışındaki girişim ülkemize de bir know how sağlayacaksa destekleriz.

Girişimleri nasıl bir değerlendirmeden geçiriyorsunuz? En önemli kriterleriniz neler?
Girişimleri ön eleme kurulumuz dinledikten sonra eğer uygun görürse ortakların fikrini alır. Ortaklarımız da uygun görürse hem hukuki hem finansal değerleme/due diligence aşaması başlar. Teknolojinin incelenmesinde ortaklarımızın şirketleri içinde bu konuda uzman biri varsa ondan faydalanmaya çalışırız, yoksa bir uzmandan destek alırız.

Orta vadede ne kadarlık bir fon yaratacaksınız?
30 ortak olarak eğer önümüzdeki bir yıl içinde yatırım yapacağımız 15 girişim bir başarıya ulaşırsa 4’üncü yılımızda 20-25 milyon TL’lik bir fona çıkmayı hedefliyoruz. Türk girişimcilere destek vermek ve onları dünyaya açmak istiyoruz. Bu yıl 20 girişime 300’er bin TL yatırmayı planlıyoruz.

Özellikle ilgilendiğiniz sektör ya da girişim tipi var mı?
Şu anda Türkiye’nin doğası gereği ekosistemde hep internet ve mobil projeler var. Fakat biz bunların dışında İpek Hanım Çiftliği gibi organik ve doğal tarım işleriyle de ilgilenebiliriz. Şu anda bize daha yeni gelen, akciğer kanserini önceden tespit edip önlem alabilmeyi sağlayan bir proje üzerinde çalışıyoruz. Enerjide faturalandırma ve enerji verimliliği sağlayan işler de olabilir. Türkiye’de klasik anlayışın dışında olmak istiyoruz. Klasik anlayıştan kastım bugün bir restoran açtım, akşam ne kadar ciro yaptı gibi düşünmekten bahsediyorum. Ama hala melekler de bu şekilde bakıyor. Hemen yatırım yapıp sonucunu hızla almak istiyorlar. Bir de üniversitede son sınıf öğrencilerini takip ediyoruz. Bu öğrencilerin prototip ürünlerini geliştirip dünya pazarına açmaya çalışacağız.

“MELEKLER ARASINDA REKABET YOK”
ÇOK ELİYORLAR Türkiye’de melekler arasında çok rekabet yok. Türkiye’de melek yatırımcılık daha yeni geliştiği için melek yatırımcılar girişimcilere tam olumlu yaklaşmıyor. Çok eliyorlar, çok dikkat ediyorlar. Hemen para kazanacak mıyız havasındayız.
ABD’DE TAM TERSİ Ama ABD’de tam tersi. Girişimci gidip yatırımcısını seçiyor. Orada o kadar büyük bir yatırımcı kitlesi var ki beğendiği yatırımcıları seçip “Siz ortak olun ve şöyle yatırım yapın” diyebiliyor.
İŞİN RUHUNU ÖĞRENİYORUZ Ama bizde öyle değil, biz daha işin ruhunu öğreniyoruz. Zor karar verdiğimiz için girişimciler içinde de yatırımcılar tarafında da çok büyük bir rekabet yok. Türkiye’de 200-300 civarında melek yatırımcı var. Bu rakam Amerika’da on binler civarında. 2020’de Türkiye’yi bir melek yatırımcı cennetine çevireceğimizi düşünüyorum.

97 Comments

Yorum yapın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.