Startup Aranıyor


Türkiye’de start up’lara 2016 yılında 67,2 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Bu tutarın yaklaşık yüzde 66,8’ini ise fonlar gerçekleştirdi. Rakamların da gösterdiği gibi fonlar, start up ekosisteminin can damarı durumunda. Peki bu fonların yatırım yapacak ne kadar kaynağı var? Yatırım iştahları sürüyor mu? En önemlisi, hangi tip start up’larla ilgileniyorlar? İşte yanıtlar…

”Türkiye’nin dev grupları kurdukları kurumsal risk sermayesi fonlarıyla yatırım ekosisteminde yer almaya başladı”

Startups.watch 2016 Funding Activities verilerine göre 2016’da Türkiye’de start up’lara toplam 67,2 milyon dolar yatırım yapıldı. Türkiye’deki start up’lara yatırım yapan yerli ve yabancı girişim sermayesi (Private equity-PE), risk sermayesi (Venture capital-VC) ve kurumsal risk sermayesi (Corporate venture capital-CVC) fonları, genellikle Seri A, Seri B ve Seri C aşamadaki start up’lara yatırım yapıyor. 2015’te bu aşamadaki start up’lara 39 milyon 979 milyon dolarlık yatırım yapılmıştı. Bu rakam 2016 yılında ise 44 milyon 873 milyon dolara yükseldi. Böylece fonlar, 2016’da toplam yatırımın yaklaşık yüzde 66,8’ini gerçekleştirmiş oldu. Özetle Türkiye’de yatırım fonları son 5 yıldır start up ekosisteminde ciddi bir rol oynadı. Peki yatırımlarda bu kadar söz sahibi olan, şirketlere sadece para yatırmakla kalmayıp onların her türlü ihtiyacını karşılamak için herhangi bir kurucu kadar çaba sarf eden bu fonlar kim? Ne kadar kaynakları var? Bu kaynakların ne kadarını kullandılar? Yatırım iştahları sürüyor mu?

LİDERLİK POTANSİYELİ ARIYOR
3TS Capital Partners 2000’lerin başından itibaren Orta ve Doğu Avrupa’da aktif olarak teknoloji yatırımları yapıyor. Fon, halen 2013 yılında devreye aldığı 108 milyon Euro’luk 3’üncü fonundan yatırımlar gerçekleştiriyor. Bugüne kadar 3TS’nin yönettiği aktif fon toplamı 300 milyon Euro’yu geçti. 3TS Capital Partners Yatırım Direktörü Elbruz Yılmaz, “Türkiye ilgimizi çekmeye devam ediyor. Bugüne kadar Türkiye’de toplamda 4 milyon Euro yatırım gerçekleştirdik. Bunlardan ilki Türkiye’nin lider arkadaşlık sitesi eCift.com’a, ikincisi ise tedarik zinciri optimizasyonuna yönelik yazılım çözümleri geliştiren Solvoyo’ya oldu” diyor. Bölgesel ya da global ölçekte gelişme potansiyeline sahip, iyi bir ekibin yönettiği, teknolojik açıdan fark yaratabilen start up’larla ilgilendiklerini belirten Yılmaz, diğer kriterlerini şöyle açıklıyor: “Yatırım yapacağımız şirketin belirli bir ciroya ulaşmış, ürün/pazar uyumunu yakalamış olması önemli. Ayrıca bölgesel ya da global büyüme ve liderlik iştahının olması da gerekiyor.

İLK UNICORN’U ÇIKARACAK
500 İstanbul, 500 Startups ağı altında yer alan ve erken aşamalı teknoloji şirketlerine yatırım yapan bir fon. 2010 yılında ABD’de kurulan 500 Startups’ın 60 ülkede yatırımı ve 25 ülkede partneri var. Bu sayede Silikon Vadisi’nin en aktif yatırım fonlarından biri olarak tanınıyor. 500 İstanbul, Temmuz 2016’dan bu yana faaliyet gösteriyor. Türkiye’nin ilk Silikon Vadisi merkezli girişim sermayesi fonu olma özelliğine sahip. 500 İstanbul Yönetici Ortağı Rina Onur Şirinoğlu, faaliyete geçtikleri günden bu yana, büyük çoğunluğu küresel pazarı hedefleyen 21 girişime yatırım yaptıklarını söylüyor.

Fonun yatırım yaptığı şirketler arasında yapay zeka ve chatbot şirketlerinin yanı sıra sağlık ve finansal teknolojiler üzerine odaklanan şirketler de bulunuyor. Şirinoğlu, “Biz, Türk girişimcilerin Türkiye içinde ve dışında kurdukları, global pazara hitap eden teknoloji şirketlerini destekliyoruz” diyor. Toplam büyüklüğü 15 milyon dolar olan fonun şu ana kadar 2 milyon dolarlık kısmıyla yatırım yapıldı. Şirinoğlu, hedeflerini şöyle açıklıyor: “Beş yıl içinde yatırım yaptığımız girişim sayısı 100’ü bulacak. Önümüzdeki 5 yıllık dönemde, ülkemizden çıkacak ilk milyar dolarlık teknoloji girişiminin yani ‘unicorn’un elinden tutmayı, amaçlıyoruz.”

TEKNOLOJİ ODAKLILAR
ACT 22,5 milyon Euro’luk bir risk sermayesi fonu. Fon, bir girişime 2,5 milyon Euro’ya kadar kademeli olarak yatırım yapabiliyor. ACT Yönetici Ortağı Gökhan Güner, daha erken aşamalardaki 10 araştırma ve teknoloji geliştirme projesine de PoC türünde küçük ölçekli yatırımlar yaptıklarını söylüyor. Güner, toplamda ilk aşamada 3 milyon Euro üzerinde yatırım alacak, yine ikisi sağlık alanında 5 start up’ın da işlemlerini önümüzdeki 1-2 ay içinde tamamlamayı planladıklarını ifade ediyor. Güner, hedeflerini ise şöyle açıklıyor: “2017 sonuna kadar 20-25 girişime ve projeye yatırım yapmayı planlıyoruz. Yatırım yaptığımız şirketlerden 3-5 yıl içinde çıkış yapmayı hedefliyoruz. Teknoloji alanlarına yatırım yapmaya açığız.”

Netaş, Kanadalı yatırımcı Sir Terrence H. Matthews’un şirketi olan Wesley Clover ile 30 Eylül 2015 tarihinde bir iş birliği yaptı ve Netaş Wesley Clover Teknoloji Fonu’nu kurdular. 10 milyon dolarlık fonun finans yönetimi TRPE Capital tarafından yapılıyor. Netaş Teknoloji ve İş Geliştirme Müdürü Devrim Ergel, iş birliği kapsamında, start up’lara yatırım yapmayı, katma değeri yüksek teknoloji projelerini desteklemeyi amaçladıklarını söylüyor. Fon, şu ana kadar Twentify, Pisano, Iven, Deriva, Startsub ve CreatorDen’e destek oldu. DCP, 1 Nisan 2015’te kuruldu. Toplam 10 start up’a 10 milyon Euro yatırım yaptı. DCP Yönetici Ortağı Haluk Zontul, 30 milyon Euro olan fonlarıyla teknolojik temelli yeni fikir ve işlere destek olmak istediklerini söylüyor. Zontul, “Türkiye’nin ilk ve öncü teknoloji fonu olarak Türkiye’de teknoloji temelli ticarileşme örnekleri oluşturmaya devam etmek temel hedefimiz” diyor.

”500 İstanbul Yönetici Ortağı Rina Onur Şirinoğlu, “5 yıllık dönemde, ülkemizden çıkacak ilk ‘unicorn’un elinden tutmayı, amaçlıyoruz” diyor.”

DUYARLI YATIRIMLARLA İLGİLENİYOR
idacapital, 2013 yılından beri piyasada faal durumda, ancak yatırımlarına bu yıl başladı. Bugünlerde bir yatırımını sonuçlandırmak üzere. ida Capital Yönetici Ortağı Cem Baytok, beğendikleri ve gelişimlerini yakından takip ettikleri birkaç girişime daha yakın zamanda yatırım planladıklarını açıklıyor. idacapital İnovasyon Fonu, bir etki odaklı yatırım fonu. Bu fonun gelecek yılın sonuna kadar 65 milyon dolara ulaşması planlanıyor. Baytok, “İlk aşamada yaklaşık 25 milyon dolarlık bir boyutla başlayacak. Bu, önümüzdeki 5 yıl boyunca yılda yaklaşık 10 milyon dolarla 7-8 şirkete sermaye yatırımı yapmamız anlamına geliyor” diyor. Baytok, etki odaklı yatırımlar önceliğinin kendilerini piyasadaki diğer oyunculardan ayrıştırdığını düşünüyor ve şöyle anlatıyor: “Yatırım yapmak istediğimiz işlerin finansal getirisinin yanı sıra sosyal ve çevresel boyutta pozitif etki yaratan, sorumlu, duyarlı ve insan odaklı yani orta ve düşük gelir grubuna da ekonomik katkı sağlayabilen işler olması şartını getiriyoruz. Bu işlerin aynı zamanda inovatif ve teknoloji ile ölçeklenebilir olması da bir başka arayışımız.”

ORTA VE İLERİ AŞAMADAKİLERİ HEDEFLİYOR
Ak Portföy, 2016 Haziran’ında kuruldu. Fon, bugüne kadar 2 şirkete yatırım yaptı. Ak Portföy Genel Müdür Yardımcısı Göktürk Işıkpınar, 75 milyon TL büyüklüğündeki fonlarıyla hedeflerini şöyle anlatıyor: “Hedefimiz orta ve ileri aşamadaki, pozitif kâr üreten KOBİ’lere yatırım yapmak. Büyüme potansiyeli yüksek, yüksek rekabet gücü ve öngörülebilir çıkış senaryosu olan, aynı zamanda Ak Portföy sinerjisi yaratabildiğimiz şirketlerle ilgileniyoruz. İşlem başına 10-30 milyon TL arasında yatırım yapmayı hedefliyoruz. Hedefimiz fonumuzu 300-400 milyon TL seviyelerine çıkarmak ve girişim sermayesi sektöründe kalıcı bir oyuncu haline gelmek.” Ortadoğu odaklı girişim sermayesi şirketi Middle East Venture Partners (MEVP) ise 2009 yılında kuruldu. MEVP Yönetici Ortağı Walid Mansour, şu ana kadar 38 şirkete yatırım yaptıklarını söylüyor. Mansour, hedeflerini şöyle açıklıyor: “4 fona dağılmış durumda 120 milyon dolarlık bir fona sahibiz. Teknoloji şirketlerine Seri A ve B yatırımlar yapıyoruz. Teknoloji alanında bölgenin lider şirketlerini yaratmak istiyoruz.”

4 PROJEYE YATIRIM
Letven, Ocak 2016’da faaliyetine başladı ve şu ana kadar 3 start up’a toplam 1 milyon TL yatırdı. Letven’in hedefinde büyüme potansiyeline sahip, erken aşamayı geçmiş, en az 1-5 milyon TL arasında yatırım ihtiyacı olan girişimlere odaklanmak var. Letven Girişim CEO’su Kamil Kılıç, “Odak noktamız ekosistem modeli ortaya çıkaracak enerji, eğitim, tarım ve finans odaklı 4 büyük projeye, toplamda 300 milyon TL yatırım gerçekleştirmek” diyor. Letven’in fon büyüklüğü ilk planlamalarda 100 milyon TL civarındaydı. Kılıç, “Letven ile toplamda 300 milyon TL bir fon için planlarımızı revize ettik” diyor. Hedeflerinin enerji alanında kurmayı planladıkları şirketle enerji teknolojisi geliştirmek olduğunu ifade eden Kılıç, sözlerine şöyle devam ediyor: “Enerji fonumuzu 100 milyon TL olarak belirledik. Bunun yüzde 80’i kuracağımız ekosistem modeline, yüzde 20’si ise enerji start up girişimlere yatırım olacak.” Letven, enerji dışında eğitim teknolojilerine 10 milyon TL, tarım teknolojilerine 150 milyon TL’lik fon planlıyor. Tasarrufa dayalı finansal iş modelleri geliştirdiklerini de söyleyen Kılıç, hedeflerini şöyle açıklıyor: “30 milyon TL’lik fonu bu alanda proje geliştiren kurumsal şirketlerle geliştireceğiz. Hedefimiz 5 yıl içinde 2,5 milyar TL’lik bir hacme ulaşmak ve Türkiye’den yerli bir ekosistem modeli ortaya koymak.”

”Letven Girişim CEO’su Kamil Kılıç, “Ekosistem modeli ortaya çıkaracak 4 projeye 300 milyon TL yatırım gerçekleştireceğiz” diyor.”

“TÜRK START UP’LARA 50 MİLYON TL YATIRDIK”

YATIRIMLAR
Hummingbird VC, 2000 yılından beri Londra, Antwerp ve İstanbul ofisleriyle 10 farklı ülkede faaliyet gösteriyor. Toplam 40’ın üzerinde erken aşama teknoloji girişimine, 150 milyon doların üzerinde yatırım yapan fon, Avrupa’nın önde gelen risk sermayesi fonlarından biri. 2010’dan beri Türkiye’de Armut, Çiçeksepeti, Garajyeri, Gram Games, Modacruz ve Peak Games’e, toplamda 50 milyon TL yatırım yaptık. Bu şirketlerin toplam değeri şu anda 2,5 milyar TL’nin üzerinde.

ALANLAR
Aktif fonlarımızın büyüklüğü 100 milyon dolar. Pazaryerleri, fintech, oyun ve SaaS en aktif yatırım yaptığımız alanlar ama teknolojinin dokunduğu her pazar ilgi alanımıza giriyor. Hedefimiz, olağanüstü girişimcilerin global alanda başarılı şirketler çıkarmasına destek olup Türkiye’den teknoloji girişimi alanında daha fazla başarı hikayesi yaratmak ve ekosistemin gelişmesini sağlamak. Bu yolda iyi yol kat ettiğimizi düşünüyorum.

KULLANICILAR
Örneğin, Peak Games ve Gram Games’in yurt dışından 100 milyonlarca kullanıcısı var. Çiceksepeti.com, 2016’da Lolaflora markasıyla İspanya, Birleşik Krallık, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Katar ve Kuveyt’te operasyonlara başladı. Yakında Armut.com da yurt dışı operasyonlarına başlıyor.

EKOSİSTEMDE FONLAR NASIL BİR ROL OYNUYOR?

DİSİPLİN GETİRİYORLAR
Venture capital türü fonların Türkiye’deki start up ekosisteminin büyümesindeki öncü rolünün tartışılmaz olduğunu söyleyen Ünlü&Co Kurumsal Finansman Danışmanlığı Yönetici Direktörü Mehmet Sezgin, şöyle devam ediyor: “Yatırım yaptıkları şirketlerin çoğunda yönetim kurulu üyesi pozisyonları sayesinde yatırımcıya mentorluk yapıyor, operasyonel anlamdaki deneyimlerini paylaşıyorlar. Şirketin bir yol haritası çizmesinde ve o yolda ilerlemesinde bir disiplin getiriyorlar. Yabancı VC fonlarının Türkiye’ye gelmelerinde onların oluşturdukları güven etkili oluyor.”

ÇOK YETERSİZ
Private equity fonların, genelde büyüme yerine kârlılık odaklı olduğunu söyleyen Aslanoba Capital’in başkanı Hasan Aslanoba, değerlendirmesine şöyle devam ediyor: “Start up’ların gelecek değerlerini bugünden anlamak konusunda yetkin değiller. Sonuçta, DNA’larına çok aykırı hareket edemedikleri için çok sayıda fırsatı VC fonlara kaptırıyorlar. Start up ekosisteminde, erken aşama ve büyüme fonlarında VC fonlar daha etkili. Ancak Türkiye’deki ana sorun şu: VC fonların toplamı da ekosistemi beslemek anlamında halen çok yetersiz.”

“ÇIKIŞ STRATEJİSİ SUNMASI ÖNEMLİ”

HACİM
Doğan Holding bünyesinde Öncü Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı’nı 2014 sonunda kurduk. Sosyo Plus Bilgi BT Danışmanlık Hizmetleri ve Mediterra Capital Partners II LP yatırım fonu aracılığıyla çeşitli start up şirketlere yatırım yaptık. Mart sonu itibarıyla Öncü Girişim’in fon büyüklüğü 66,5 milyon TL.

İLGİ ALANI
Doğan Grubu olarak uzman olduğumuz medya, perakende, enerji, içerik yönetimi, pazaryerleri gibi alanlarda faaliyet gösteren start up’lar ilgi alanımızda. Yeni ekonomi, e-ticaret ve teknoloji/yazılım şirketleri, inovasyona dönük şirketler, temiz enerji şirketleri, ihracat imkanları veya yabancı para nakit akışı potansiyeli yüksek şirketler, rekabet gücü potansiyeli yüksek şirketlerle de ilgileniyoruz.

STRATEJİ
Çekirdek finansmanı noktasından biraz daha ileride, halihazırda değerleyebileceğimiz belirli bir üretim veya hizmet geçmişi olan start up’ları tercih ediyoruz. İş planının istikrarlı ve sürdürülebilir yüksek büyüme potansiyeli, projenin de öngörülebilir bir çıkış stratejisi sunması önemli. Eğer ekip fikrine inanıyor ve bizi de inandırabiliyorsa o şirketle ilgileniyoruz.

HEDEF
Öncü Girişim için öncelikli hedefimiz, finansal getiri sağlamak. Doğan Grubu için stratejik önem taşıyan alanlara yatırım yaparak, hem grup şirketlerimizde çalışan girişimci personelin ortaya çıkaracağı fikirleri değerlendirmek hem faaliyet alanlarımıza paralel yeni işler bulmak istiyoruz. Kısıtlı sermayeyle teknoloji üretmeye çalışan girişimci, öncelikli hedefimiz.

1 Comment

Yorum yapın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.